با این که وجود خون در منی می تواند نگران کننده باشد اما معمولا علامتی از یک بیماری جدی نیست. این پدیده در موارد نادر می تواند علامت ابتلا به سرطان دستگاه تناسلی باشد. جهت کسب اطمینان از سلامتی خود و بیان هر گونه سوال یا نگرانی باید به پزشک مراجعه کرده و آزمایش های لازم را انجام داد.
هماتو اسپرمی چیست؟
هماتو اسپرمی، اصطلاحی پزشکی است که جهت توصیف وجود خون در منی به کار برده می شود. مردان مبتلا به هماتو اسپرمی به طور طبیعی مقداری نگرانی در این زمینه خواهند داشت. با این حال، این پدیده بیانگر ابتلا به بیماری های خطرناک نیست.
آیا وجود خون در منی یک پدیده رایج در مردان است؟
از آن جایی که مردان معمولا پس از هر بار انزال، مایع منی خود را ارزیابی نمی کنند، میزان شیوع این علامت چندان مشخص نیست. وجود خون در مایع منی با این که می تواند در هر سنی بروز دهد، اما بیشترین شیوع آن در مردان ۳۰ تا ۴۰ ساله دیده می شود.
آیا دیدن خون در مایع منی طبیعی است؟
خیر، مشاهده خون در مایع منی طبیعی نبوده و می تواند در اثر عوامل زیر باشد:
- پارگی عروق خونی کوچک در هنگام انزال و نشت خون به درون مایع منی: این خونریزی همچون خون دماغ شدن پس از خالی کردن بینی است.
- آسیب ناشی از یک فرایند جراحی اورولوژیک همچون وازکتومی یا نمونه برداری پروستات
- آسیب به ساختار های سیستم تناسلی مردانه از جمله بیضه ها، اپی دیدیم، وازو دفران، وزیکول سمینال و غده پروستات
- ابتلا به یک عفونت
آیا وجود خون در مایع منی خطرناک است؟
با این که مشاهده وجود خون در منی می تواند نگران کننده باشد، اما معمولا علامتی از یک بیماری جدی نیست. یک بار بروز خون در مایع منی معمولا به عنوان علامت سرطان به شمار نمی رود. با این حال، بهتر است جهت کسب اطمینان و ارزیابی وضعیت سلامت خود به پزشک مراجعه و آزمایش های تشخیصی لازم را انجام داد.
چه چیزی سبب بروز خون در مایع منی می شود؟
رایج ترین عوامل بروز این پدیده موارد زیر هستند:
- آسیب ناشی از نمونه برداری پروستات: امکان دارد افراد تا ۴ هفته پس از این فرایند، وجود خون در مایع منی را مشاهده کنند.
- آسیب ناشی از وازکتومی: ممکن است افراد به مدت یک هفته وجود خون را مشاهده کنند.
- درمان پرتو درمانی خارجی یا داخلی برای سرطان پروستات
- عفونت یا التهاب مجرای سمینال
- پارگی عروق خونی کوچک در هنگام انزال و نشت خون به درون مایع منی: این خونریزی همچون خون دماغ شدن پس از خالی کردن بینی است.
دیگر عوامل احتمالی یا شرایط مرتبط با هماتو اسپرمی شامل موارد زیر می شوند:
- عفونت های منتقل شونده جنسی: سوزاک، کلامیدیا یا دیگر عفونت های باکتریایی و ویروسی از جمله این عفونت ها هستند.
- بیماری های پروستات: از جمله این بیماری ها می توان به بزرگی خوش خیم پروستات، پروستاتیت باکتریایی حاد، کیست ها و پولیپ ها اشاره کرد.
- بیماری های التهابی اپی دیدیم و بیضه همچون اورکیت و اپی دیدیمیت
- اختلالات وزیکول سمینال از جمله سنگ ها و کیست ها
- اختلالات خونی همچون مشکلات انعقادی یا بیماری سیکل سل
- عفونت های مزمن از جمله توبرکلوزیس یا شیستوزوما
- سرطان ها: از جمله سرطان اپی دیدیم، بیضه، پروستات، مثانه، وزیکول سمینال و تومور های میز راهی. البته بروز این پدیده به عنوان علامت اولیه سرطان های یاد شده نادر است.
- دیگر مشکلات پزشکی: فشار خون بالای کنترل نشده، ویروس ایدز، بیماری های کبدی و سرطان خون (لوکمی) از نمونه های این مشکلات هستند.
وجود خون در مایع منی چگونه تشخیص داده می شود؟
ارزیابی اولیه
پزشک در اولین ملاقات با بیمار موارد زیر را انجام خواهد داد:
ابتدا، تاریخچه کامل سلامتی فرد دریافت شده و سوالاتی درباره علائم فعلی، زمان اولین مشاهده خون در مایع منی، فعالیت های جنسی فرد و تکرر دفعات بروز این پدیده از بیمار سوال می شود. همچنین، پزشک درباره دارو های مصرفی بیمار، سابقه فرایند های پزشکی، اختلالات خونی و علائم عفونت مجاری ادراری با بیمار گفت و گو می کند.
در مرحله بعد، نواحی تناسلی از نظر وجود برآمدگی، تورم، قرمزی و خروج ترشحات بررسی شده و یک معاینه مقعدی جهت ارزیابی وجود این علائم در پروستات انجام می شود. در نهایت نیز فشار خون بیمار پایش شده و در صورت نیاز آزمایش های تشخیصی تجویز می شوند.
آزمایش های تشخیصی
پزشک ممکن است انجام یک یا چند مورد از آزمایش های تشخیصی زیر را برای بیمار تجویز کند:
- آزمایش کشت ادرار جهت بررسی ابتلا به عفونت ها و موارد غیر طبیعی
- آزمایش ابتلا به عفونت های منتقل شونده جنسی
- آزمایش آنتی ژن اختصاصی پروستات جهت بررسی وجود سرطان
آزمایش های تخصصی
نتایج آزمایش ها و معاینه ها ممکن است توانایی تشخیص علت وجود خون در مایع منی را نداشته باشند. در این شرایط، پزشک بیمار را به متخصص اورولوژی ارجاع داده تا آزمایش ها و فرایند های تخصصی تری را انجام دهد. متخصص اورولوژی پزشکی است که در زمینه درمان بیماری های مجاری ادرار و دستگاه تناسلی آموزش بیشتر دیده و تخصص کسب کرده است.
پزشک متخصص اورولوژی می تواند انجام یک یا چند مورد از آزمایش های زیر را برای فرد تجویز کند:
- سونوگرافی مقعدی جهت تشخیص مشکلات پروستات از جمله کیست، سنگ، واریس و تغییرات التهابی
- تصویر برداری سی تی اسکن
- تصویر برداری با تشدید مغناطیسی (MRI)
وجود خون در مایع منی چگونه درمان می شود؟
درمان این بیماری بسته به شدت و مدت علائم، سن فرد و حضور علائم دیگر بستگی دارد. در صورتی که سن فرد کمتر از ۴۰ سال بوده، عوامل خطر بیماری های دیگر و علائم مجاری ادراری نداشته و تنها یک بار در منی خود خون مشاهده کرده باشد نیازی به درمان نیست و این علامت خود به خود برطرف می شود. در صورتی که علت وجود خون در منی شناسایی شود، پزشک درمان مناسب با آن عامل را تجویز خواهد کرد. از جمله این درمان ها می توان نمونه های زیر را مثال زد:
- مصرف دارو های آنتی بیوتیک در صورت ابتلا به عفونت
- مصرف دارو های ضد التهاب
- مصرف داروی فیناستراید: این دارو پروستات را کوچک تر کرده و اغلب می تواند هماتو اسپرمی ناشی از پارگی عروق کوچک را برطرف کند.
- مصرف دارو های درمان کننده بیماری های دیگر
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
افراد در صورت مشاهده هر گونه علامت جدید در بدن خود، مخصوصا مواردی همچون وجود خون در مایع منی باید به پزشک مراجعه کنند. این علامت معمولا بیانگر یک مشکل جدی نبوده اما بهتر است تشخیص این مورد بر عهده پزشک باشد. در صورت وجود علائم دیگری علاوه بر خون در منی، ملاقات با پزشک الزامی خواهد بود.
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره سرطان پروستات