خارش بیضه بسیار آزار دهنده است و غالباً فرد مجبور می شود تحت هر شرایطی خود را بخاراند. در بیشتر موارد، خاراندن بیضه باعث وخیم تر شدن خارش می شود. دلایل احتمالی متعددی برای بروز خارش بیضه وجود دارد. بنابراین، برای درمان خارش بیضه باید علت زمینه ای آن را یافته و تحت درمان قرار دهید.
هفت علت خارش بیضه
با وجود این که بسیاری از دلایل خارش بیضه جدی نبوده و درمان آنها آسان است، اما یک سری دلایل جدی تری نیز وجود دارند که می توانند منجر به خارش بیضه شوند. هفت علت رایج تر خارش بیضه در ادامه توضیح داده شده است:
خارش ژوک
خارش ژوک که با نام تینیا کروریس نیز شناخته می شود، یکی از رایج ترین دلایل خارش بیضه می باشد. خارش ژوک نوعی عفونت قارچی است که در نواحی مرطوب بدن و معمولاً در نقاط تا شدگی پوست شکل می گیرد. عفونت قارچی بیشتر در پاها و آلت تناسلی رایج است. خارش ژوک معمولاً با یک حساسیت پوستی قرمز رنگ خود را نشان می دهد. البته، رنگ دقیق این ناحیه با توجه به قارچ عامل عفونت متغیر است.
عفونت های قارچی عموماً باعث خارش و قرمزی پوست می شوند. زمانی که فرد در ناحیه ی آلت تناسلی خود دچار عفونت قارچی شده باشد، احتمال بروز علائمی مثل حساسیت پوستی خارش دار، مرطوب شدگی پوست و ترشحات سفید رنگ در کناره های عفونت یا محل تا شدگی پوست وجود دارد. برخی دیگر از انواع نادرتر عفونت های قارچی باعث خشکی و پوسته پوسته شدن ناحیه می شوند.
اینتر تریگو یا عرق سوز
اینتر تریگو یا عرق سوز، نوعی عکس العمل التهابی به عفونت های قارچی یا باکتریایی می باشد. حساسیت پوستی ناشی از این التهاب معمولاً قرمز و همراه با سوزش است. عرق سوز بیشتر در نواحی مرطوب بدن و در تا شدگی های پوستی رخ می دهد.
پوست کیسه ی بیضه پر از تا شدگی و چین های متعدد بوده و معمولاً مرطوب است. این شاخصه ها باعث شده که بیضه یک محیط ایده آل برای شکل گیری عرق سوز باشد.
ساییدگی
زمانی که پوست ناحیه اطراف بیضه به صورت مداوم تحت ساییدگی قرار داشته باشد، ممکن است دچار خارش بیضه شوید. این نوع اصطکاک پوستی عموماً طی فعالیت های جسمی مثل دوچرخه سواری و دویدن رخ می دهد.
در چنین مواقعی، این اصطکاک باعث به جا ماندن یک سری برش های کوچک پوستی و التهاب در این ناحیه می گردد. حساسیت پوستی ایجاد شده عموماً همراه با خارش بوده و در زمان حرکت برای فرد آزار دهنده است.
درماتیت تماسی
درماتیت تماسی نوعی حساسیت یا عکس العمل آلرژیک است. این حساسیت در اغلب موارد زمانی اتفاق می افتد که پوست فرد با یک ماده ی جدید (مثل شامپو یا پارچه ی جدید) تماس داشته باشد.
درماتیت پوستی باعث ایجاد یک حساسیت پوستی قرمز و خارش دار شده که ممکن است همراه با ترشحات سفید و زرد باشد. معمولاً این حساسیت علاوه بر بیضه در سایر نقاط بدن نیز اتفاق می افتد. بروز آن در ناحیه ی بیضه با خارش و آزار دهندگی بیشتری همراه است.
کربز یا شپش مو زائد تناسلی
کربز یا شپش مو زائد تناسلی نیز، می تواند دلیل خارش بیضه باشد. این شپش ها با گاز گرفتگی های متعدد کوچک منجر به خارش و ناراحتی پوست بیضه می شوند. در برخی موارد، ممکن است فرد متوجه وجود تخم های شپش در نواحی ریشه ی مو های زائد بیضه شده یا حرکت شپش های خاکستری رنگ را در اطراف مو های اندام تناسلی خود مشاهده کند.
کربز می تواند طی انجام رابطه ی جنسی از فردی به فرد دیگر منتقل شود.
زگیل تناسلی
زگیل تناسلی یکی دیگر از موارد عفونت های مقاربتی (STI) است که می تواند در بیضه ها یا سایر نقاط آلت تناسلی باعث بروز خارش پوستی شود. زگیل تناسلی با ویروس HPV مرتبط می باشد. بنابراین، حتی در صورت برداشتن زگیل، احتمال بازگشت آن وجود داشته و درمان کاملی برای این مشکل وجود ندارد.
زگیل های تناسلی می توانند خارش دار باشند؛ اما عموماً فقط از لحاظ ظاهری مشکل ایجاد می کنند.
تبخال تناسلی
تبخال تناسلی یک عفونت مقاربتی دیگر است که منجر به یک حساسیت پوستی خارش دار می شود. حدود یک روز پس از شروع عفونت، حساسیت پوستی تبدیل به جوش یا جوش های پوستی کوچکی می شود که با احساس سوزش همراه می باشند. در صورت ترکیدن تاول های تبخال، زخم هایی دردناک در این ناحیه ایجاد می شود.
پیشگیری از خارش بیضه
پیشگیری از خارش بیضه با توجه به عامل زمینه ای آن، از موارد متعددی تشکیل می شود:
- خارش ناشی از عفونت های باکتریایی یا قارچی: برای رفع این مشکل فرد باید اندام تناسلی و ناحیه ی اطراف آن را دائماً خشک و تمیز نگه دارد. همچنین، در روز های گرم و در زمان انجام فعالیت های جسمی، بهتر است لباس های نخی، خنک و گشاد بپوشید تا از تعریق و ساییده شدن ناحیه آسیب دیده پیشگیری شود.
- خارش ناشی از عکس العمل های آلرژیک: شما باید یک لیست از تمام محرک های حساسیت زای شناخته شده ی خود تهیه کنید. در صورتی که متوجه حساسیت خود به ماده ی خاصی شده اید، بهتر است از استفاده یا تماس با آن بپرهیزید.
- خارش بیضه در اثر ساییدگی: استعمال مرطوب کننده یا روان کننده در ناحیه ی ساییدگی، به پیشگیری از حساسیت های ناشی از ساییدگی کمک می کند. علاوه بر این، مرطوب کننده می تواند علائم خارش ناشی از ساییدگی را کاهش دهد.
- خارش بیضه ناشی از عفونت های مقاربتی: برای پیشگیری از عفونت های مقاربتی، بهتر است رابطه جنسی محافظت شده داشته باشید. اما به یاد داشته باشید که استفاده از کاندوم، به معنیه پیشگیری صد در صد از این عفونت ها نیست. داشتن اطلاعات کافی در مورد بیماری های مقاربتی پارتنرتان و نحوه ی پیشگیری و درمان آن نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.
چه زمانی باید برای خارش بیضه به پزشک مراجعه کرد؟
شاید در ابتدا خارش بیضه چندان جدی به نظر نرسد. در برخی موارد، فرد از همان ابتدا علت این مشکل را شناسایی کرده و آن را رفع می کند. اما زمانی که خارش بیضه شدید یا طولانی مدت شود، باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک با بررسی علل احتمالی، می تواند مشکل شما را شناسایی و درمان کند.
همچنین، در تمامی موارد وجود ترشحات در ناحیه ی خارش، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کرد. در تمامی موارد وجود شپش در ناحیه تناسلی، باید به منظور شروع درمان (از بین بردن شپش و تخم شپش) به پزشک یا داروخانه مراجعه کنید.
درمان خارش بیضه
درمان خارش بیضه نیز با توجه به علت زمینه ای آن متفاوت خواهد بود. برخی از درمان های رایج خارش بیضه شامل موارد زیر است:
- کرم های ضد قارچ
- لوسیون ها و شامپو های درمانی
- روان کننده ها و مرطوب کننده ها
- دارو های ضد عفونت های مقاربتی
- پرهیز از محرک های آلرژی یا حساسیت زا ها
کرم های آنتی بیوتیک و ضد قارچ برای درمان خارش ژوک و سایر عفونت های باکتریایی یا قارچی در داروخانه ها موجود می باشند. همچنین، پزشک ممکن است با ارائه ی یک کرم تجویزی دیگر به درمان عفونت بیمار کمک کند. لوسیون ها و شامپو های مخصوص برای درمان شپش تناسلی تجویز می شود. این مواد بهداشتی-درمانی شامل موادی هستند که وظیفه ی نابودی شپش و تخم شپش را بر عهده دارد.
مرطوب کننده ها و روان کننده ها، برای درمان خارش ایجاد شده از سایش پوستی بسیار مؤثر عمل می کنند. این موارد علاوه بر مصرف درمانی، برای پیشگیری از این مشکل نیز کاربرد دارند. برای کاهش امکان بروز علائم مربوط به عفونت های مقاربتی (STI) دارو هایی تجویز می شود. در صورت ابتلا به زگیل تناسلی، پزشک می تواند با استفاده از نیتروژن مایع، زگیل را بسوزاند.
برای آلرژی های پوستی، پرهیز از مواد حساسیت زا که از اول باعث شروع خارش شده است، باید در اولویت قرار بگیرد. حساسیت طی یک هفته از بین خواهد رفت. در صورت طولانی تر شدن خارش، پزشک می تواند با تجویز کرم های مخصوص به تسریع بهبودی کمک کند.
