بیماری واریکوسل چیست؟

در این مقاله مطالعه می کنید:

واریکوسل اتساع و پیچ خوردگی غیرطبیعی شبکه وریدی (سیاهرگی) بالای بیضه‌ها است. به طورکلی علل بروز واریکوسل را به سه دسته ی ژنتیکی، اختلالات داخلی رگ ها وعوامل مربوط به ساختار فیزیکی بدن (Body habitus) تقسیم می کنند.

خون رسانی به بیضه از طریق سه سرخ رگ عروقی مستقل صورت میگیرد و تخلیه خون کثیف از بیضه توسط شبکه سیاهرگی (شبکه ی پمپینیفرم ) انجام می شود که این سیاهرگ ها در ادامه ی مسیر خود به سیاهرگ کلیه در سمت چپ و سیاهرگ اجوف تحتانی در سمت راست تخلیه می شوند. این بیماری به علت گشاد شدن غیر طبیعی شبکه ی سیاهرگی بیضه و سیاهرگ طناب بیضه ایجاد می شود.

سن ابتلا به واریکوسل

این بیماری به ندرت در سن پایین تر از ده سال دیده می شود و بروز آن بین ۱۰ تا ۱۵ سالگی به شدت افزایش می یابد که می تواند نشان دهنده ی ارتباط آن با بلوغ فرد باشد. شیوع این بیماری در بزرگسالان برابر با ۸ تا ۱۶ درصد می باشد. اگر چه اغلب موارد این بیماری در طرف چپ گزارش شده ولی در گزارشات جدید تر شیوع موارد دو طرفه افزایش یافته و در ۱۵ تا ۵۰ درصد موارد واریکوسل به صورت دو طرفه مشاهده می شود. به طور کلی بروز جداگانه ی واریکوسل در سمت راست شایع نبوده و دراین صورت باید به وجود یک توده که بر روی سیاهرگ ها فشار می آورد و مانع بازگشت خون می شود مشکوک شد.

واریکوسل

شدت و درجه واریکوسل

تقسیم بندی شدت واریکوسل به هنگام معاینه به صورت زیر است:

واریکوسل درجه ۱: فقط در زمان افزایش فشار داخل شکم در هنگام زور زدن قابل لمس است.

واریکوسل درجه ۲ : به راحتی و بدون نیاز به زور زدن قابل لمس است ولی قابل رویت نیست.

واریکوسل درجه ۳: سیاهرگ های متسع و گشاد شده بدون نیاز به زور زدن از ورای پوست کیسه بیضه به راحتی قابل رویت است.

اگر میزان شیوع این بیمار را به طور کلی ۱۵ درصد درنظر بگیریم، ۹% موارد درجه ۱، ۴% موارد درجه ۲ و ۲% آن درجه ۳ است.

علت بروز واریکوسل

به طورکلی علل بروز واریکوسل را به سه دسته ی ژنتیکی، اختلالات داخلی رگ ها وعوامل مربوط به ساختار فیزیکی بدن (Body habitus) تقسیم می کنند. در یک مطالعه ریسک بروز واریکوسل در اقوام درجه یک بیماران مبتلا به این بیماری به خصوص در برادران بیمار را ۴ تا ۸ برابر جمعیت عمومی گزارش کردند.

فقدان دریچه ی سیاهرگی یا نارسایی در عملکرد دریچه ای سیاهرگ های طناب بیضه ی چپ می تواند باعث برگشت خون به شبکه ی سیاهرگی بیضه و در نتیجه اتساع آن شود.

تاثیرات مخرب ناشی از این بیماری بر روی بیضه ها قابل توجه بوده و به اثبات رسیده است. نمونه برداری از بیضه های بیماران مبتلا به این بیماری یک طرفه نشان دهنده ی توقف در بلوغ اسپرم ها و کاهش تولید اسپرم و همچنین کاهش ضخامت و قطر لوله های اسپرم ساز است.

نکته قابل توجه اینجاست که حتی در واریکوسل یک طرفه، تغییرات مخرب در هر دو بیضه دیده می شود البته شدت آن در بیضه ی مبتلا به این بیماری بیشتر است. از دیگر تغییرات مشاهده شده در نمونه برداری بیضه ی این بیماران می توان به اختلال در سلول های تولید کننده ی تستوسترون و سلولهای موثر در اسپرم سازی و همچنین اختلال در مویرگ های بیضه اشاره کرد.

درمان واریکوسل

واریکوسل، با تغییرات بیوشیمیایی خاصی نیز همراه است. کاهش غلظت تستوسترون داخل بیضه و در موارد واریکوسل درجه ی ۳ حتی کاهش غلظت تستوسترون در خون نیز دیده شده است.

از اثرات منفی ثابت شده واریکوسل بر بیضه، کاهش رشد بیضه است که ارتباط معکوس با کیفیت بیضه دارد.

بزرگ تر شدن بیضه پس از عمل جراحی واریکوسل اگرچه نشانه ی موفقیت در درمان محسوب می شود ولی الزاما به معنای بهبود کیفیت اسپرم بیمار نیست.

تاثیر واریکوسل بر روی کیفیت اسپرم نیز قابل مشاهده است و شامل تغییراتی مانند کاهش حرکت اسپرم ها، افزایش اسپرم های نابالغ واسپرم های با اشکال غیر طبیعی می باشد.

علل مختلفی برای تغییرات ذکر شده به دنبال این بیماری مطرح شده است از این علل می توان به افزایش فشار سیاهرگی و جریان معکوس مواد سمی از غدد فوق کلیوی به بیضه اشاره کرد.

از منطقی ترین علل می توان به آسیب حرارتی ناشی از این بیماری به بیضه ها اشاره نمود. دمای داخل بیضه به طور طبیعی بین ۳۳ تا ۳۴ درجه ی سانتیگراد بوده و این دما جهت تولید اسپرم طبیعی الزامی است ولی با بروز واریکوسل دمای بیضه ها بالاتر رفته و منجر به بروز اختلال در فرآیند اسپرم سازی بیضه ها می شود.


بیشتر بدانید…

عوارض عمل واریکوسل


دکتر محمد جباری جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری تناسلی و فوق تخصص ارولوژی ترمیمی

تصویر  دکتر محمد جباری
دکتر محمد جباری

دکتر محمد جباری جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری و تناسلی همچنین فلوشیپ فوق تخصصی ارولوژی ترمیمی فارغ التحصیل از دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید بهشتی و عضو هیئت علمی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی و عضو انجمن علمی ارولوژی ایران می باشد.

آیا این مطلب مفید بود؟ لطفا به آن امتیاز دهید
4/5 - (18 امتیاز)
  • تصویر کاربر نیما پنجشنبه ۱۹ آذر ۹۴( 9 سال پیش) تعداد بازدید: 183 مشاهده پرسش
    سلام دکتر خسته نباشید من تقریبا 19 سالم که بود کمی در بیضه درد داشتم رفتم دکتر بعد معاینه گفتند واریکوسل هست گرید 1راست وگرید2 سمت چپ بعد سونوگرافی نوشتن که انجام دادم که تو جواب سونو گرافی واریکوسل رو باهمون گرید تایید کرده بود اندازه بیضه هارو هم نوشته بود طبیعی یه آزمایش هم نوشتند که انجام ندادم بعد الان یه سوال داشتم این که آیا واریکوسل غیراز باروری عارضه خطرناکی هم داره ...ممنون ازخودتون وسایت خوبتون
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری سه شنبه ۱۷ آذر ۹۴( 9 سال پیش)
      سلام
      واریکوسل در کل دوتا مشکل می تواد ایجاد کند یکی ناباروری و دیگری درد البته اکثر افرادی که واریکوسل دارند هیچکدام از این دو مشکل را ندارند
    2. تصویر کاربر نیما چهارشنبه ۱۸ آذر ۹۴( 9 سال پیش)
      مرسی دکتر
    3. تصویر کاربر دکتر محمد جباری پنجشنبه ۱۹ آذر ۹۴( 9 سال پیش)
      موفق باشید
    4. نمایش سایر 2 پاسخ
  • تصویر کاربر رضا سه شنبه ۱۷ آذر ۹۴( 9 سال پیش) تعداد بازدید: 224 مشاهده پرسش
    سلام اقای دکتر من دیروز هم سوال پرسیدم ممنون جواب دادید,من 8 روزه عمل واریکوسل انجام دادم بخیه هامو برداشتن موردی هم دکتر گفت نیسن فقط امروز یه مورد بوده که از صبح هر از گاهی ناحیه مثانه احساس میکنم رگم یه لحظه میکشه مثل اینکه برق میگیره البته عرض 2 ثانیه اینا مثل قلب که یه لحضه سوزن سوزن میشه مشکل از چی میتونه باشه؟
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری سه شنبه ۱۷ آذر ۹۴( 9 سال پیش)
      سلام
      به نظر من مشکلی نیست
  • تصویر کاربر ارش سه شنبه ۱۷ آذر ۹۴( 9 سال پیش) تعداد بازدید: 229 مشاهده پرسش
    با سلام
    اینجانب فردی 29 ساله از حدودا ابتدای بلوغ متوجه بزرگ بودن احشائ داخلی دور بیضه (درون کیسه بیضه ) شدم که ب شکل روده های نازک می باشد به طوری که حجم آن حدودا به اندازه سه تا چهار برابر خود بیضه ( به اندازه یک نارنگی متوسط) می باشد. با توجه به اینکه تا کنون هیچ گونه درد خاص و مداومی نداشته ام و همینطور اندازه بیضه سمت چپ و راست تفاوتی ندارد، آیا اسم این بیماری واریکوسل می باشد؟ و نیاز به چه درمانی دارد؟
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری سه شنبه ۱۷ آذر ۹۴( 9 سال پیش)
      سلام
      آیا اسم این بیماری واریکوسل می باشد؟..................................به احتمال زیاد
      و نیاز به چه درمانی دارد؟............................بستگی به نتیجه آزمایش اسپرم دارد
  • تصویر کاربر محمدرضا دوشنبه ۱۶ آذر ۹۴( 9 سال پیش) تعداد بازدید: 175 مشاهده پرسش
    فردی هستم 25 ساله که از حدود یک سال پیش با احساس درد در بیضه به پزشک مراجعه نمودم و با انجام سونوگرافی گفته شد که واریکوسل دارم ولی خفیف هست و نیازی به جراحی نمی باشد. بعد از یکسال و برگشت دوباره درد مجددا سونوگرافی انجام دادم که نتیجه آنرا به پیوست برایتان ارسال کردم. من در بالای بیضه چپم توده ای را احساس میکنم که پزشک فرمودن که مربوط به اپیدیدیم هست و هیچ تجویزی برایم انجام ندادند و بیان کردن که در معاینه چیز خاصی مشاهده نکردن و اپیدیدیم مشکل دارد.
    سوالم اینست که برای رفع این توده چکاری باید انجام دهم و اینکه واریکوسلی که دارم نیاز به عمل دارد؟ همچنین آیا اندازه بیضه هایم نرمال بوده و هیدروسل موجود چگونه درمان میشود؟

    باتشکر از شما دکتر عزیز
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری دوشنبه ۱۶ آذر ۹۴( 9 سال پیش)
      سلام
      بایستی دید ماهیت توروم و برجستگی چیست؟ و اگر آزار دهنده هست بهتره درمان شود غالبا بهتره با درمان دارویی شروع کرد البته معاینه هم در تشخیص و انتخاب نوع درمان موثر است
  • تصویر کاربر محمدرضا دوشنبه ۱۶ آذر ۹۴( 9 سال پیش) تعداد بازدید: 191 مشاهده پرسش
    با سلام
    فردی هستم 25 ساله که از حدود یک سال پیش با احساس درد در بیضه به پزشک مراجعه نمودم و با انجام سونوگرافی گفته شد که واریکوسل دارم ولی خفیف هست و نیازی به جراحی نمی باشد. بعد از یکسال و برگشت دوباره درد مجددا سونوگرافی انجام دادم که نتیجه آنرا به پیوست برایتان ارسال کردم. من در بالای بیضه چپم توده ای را احساس میکنم که پزشک فرمودن که مربوط به اپیدیدیم هست و هیچ تجویزی برایم انجام ندادند و بیان کردن که در معاینه چیز خاصی مشاهده نکردن و اپیدیدیم مشکل دارد.
    سوالم اینست که برای رفع این توده چکاری باید انجام دهم و اینکه واریکوسلی که دارم نیاز به عمل دارد؟ همچنین آیا اندازه بیضه هایم نرمال بوده و هیدروسل موجود چگونه درمان میشود؟

    باتشکر از شما دکتر عزیز
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری دوشنبه ۱۶ آذر ۹۴( 9 سال پیش)
      سلام
      سونوگرافی ارسال نشده است. اپیدیدیم بخشی از بافت طبیعی بیضه است و رفع آن معنا ندارد. برای تصمیم گیری در مورد واریکوسل نیاز به انجام ازمایش اسپرم هست و در صورت نورمال بودن نتیجه آطمایش نیازی به درمان نداردو هیدروسل بیماری آزار دهنده ای نیست و بجز در موارد بزرگ و یا ایجاد درد نیازی به درمان ندارد
درحال دریافت اطلاعات
  • تصویر کاربر بهنام سه شنبه ۲۹ بهمن ۹۲( 1 دهه پیش) تعداد بازدید: 462 مشاهده پرسش
    باسلام و ادب حضور جناب دكتر جباري عزيز
    ازمايشات از قبيل ميزان اسپرم و سرعت حركت انجام شده.
    هردو كمي پايين تر از ميزان نرمال نشان ميدهند.( ويتامين C , E در حال مصرف )
    اندوسكوپي ، واريكوسل گريد 2 نشان داده است
    حقيقتا" از عوارض احتمالي جراحي كمي نگران هستم براي همين به دنبال درمان بدون ريسك يا با حداقل ريسك هستم.
    با توجه به استفاده از ويتامين هاي مذكور آيا ميتوان بدون نياز به جراحي واريكوسل ، صاحب فرزند شد.
    از شما جناب دكتر قبلا" كمال تشكر و امتنان را دارم.
    با تشكر برزگر
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری سه شنبه ۲۹ بهمن ۹۲( 1 دهه پیش)
      سلام
      امکان باروری هست ولی با اینحال بازهم جراحی را توصیه می کنم
  • تصویر کاربر علی سه شنبه ۲۹ بهمن ۹۲( 1 دهه پیش) تعداد بازدید: 490 مشاهده پرسش
    با عرض سلام و احترام و خسته نباشید خدمت دکتر جباری
    من 31 سال دارم.
    در 14 سالگی بیضه راستم رو از دست دادم.
    پارسال دردی در بیضه چپ حس کردم. بعد سونوگرافی( یک سال و نیم قبل):
    ابعاد بیضه چپ 26*43
    کالیبرهای وریدی اطراف بیضه چپ در حالت ایستاده و با مانور السالوا بیش از حد طبیعی بوده و به 2.8 میلی متر می رسد.
    نظریه واریکوسل سمت چپ.

    دیروز هم آزمایش اسپرم دادم بعد دو و نیم روز از آخرین انزال. تو خونه نمونه گرفتم و تو یربع رسوندم ازمایشگاه. نمونه رو هم روی شکم گذاشته بودم. البته چون استرس داشتم نتونستم خودمو خوب تحریک کنم و التم نعوظ پیدا نکرد زیاد و خیلی کم انزال داشتم که نمیدونم در نتایج اثر میذاره یا نه.
    نتیجه آزمایش:
    volume: 1.2 ml
    appearance: milky
    viscosity: normal
    liquefaction: 20 minutes
    PH:7.6
    WBC: 0-1
    epithelial cell : --
    bacteria: --
    RBC:--
    agglutination: yes(+) .
    immature germcell: 1-2
    sperm count: 68.2 milion/ml
    quick(a):14.8
    slow(b): 25.2
    none(c):19.8
    immotile(d): 40.2
    normal:72.3

    نظرتون چیه؟ < چیکار کنم بنظرتون
    با تشکر فراوان
    1. تصویر کاربر علی دوشنبه ۲۸ بهمن ۹۲( 1 دهه پیش)
      آقای دکتر چرا جواب نمیدین؟
      در اس ام اس گفته بودن ظرف 24 ساعت جواب داده خواهد شد.
    2. تصویر کاربر دکتر محمد جباری سه شنبه ۲۹ بهمن ۹۲( 1 دهه پیش)
      سلام
      در کل خوبه حرکتش کمی ضعیفه اما قابل چشم پوشی هست
    3. نمایش سایر 1 پاسخ
درحال دریافت اطلاعات
مقالات مرتبط

از دکتر بپرسید

ویزیت Whatsapp

تماس با مطب

نوبت دهی اینترنتی