بیماری واریکوسل چیست؟

در این مقاله مطالعه می کنید:

واریکوسل اتساع و پیچ خوردگی غیرطبیعی شبکه وریدی (سیاهرگی) بالای بیضه‌ها است. به طورکلی علل بروز واریکوسل را به سه دسته ی ژنتیکی، اختلالات داخلی رگ ها وعوامل مربوط به ساختار فیزیکی بدن (Body habitus) تقسیم می کنند.

خون رسانی به بیضه از طریق سه سرخ رگ عروقی مستقل صورت میگیرد و تخلیه خون کثیف از بیضه توسط شبکه سیاهرگی (شبکه ی پمپینیفرم ) انجام می شود که این سیاهرگ ها در ادامه ی مسیر خود به سیاهرگ کلیه در سمت چپ و سیاهرگ اجوف تحتانی در سمت راست تخلیه می شوند. این بیماری به علت گشاد شدن غیر طبیعی شبکه ی سیاهرگی بیضه و سیاهرگ طناب بیضه ایجاد می شود.

سن ابتلا به واریکوسل

این بیماری به ندرت در سن پایین تر از ده سال دیده می شود و بروز آن بین ۱۰ تا ۱۵ سالگی به شدت افزایش می یابد که می تواند نشان دهنده ی ارتباط آن با بلوغ فرد باشد. شیوع این بیماری در بزرگسالان برابر با ۸ تا ۱۶ درصد می باشد. اگر چه اغلب موارد این بیماری در طرف چپ گزارش شده ولی در گزارشات جدید تر شیوع موارد دو طرفه افزایش یافته و در ۱۵ تا ۵۰ درصد موارد واریکوسل به صورت دو طرفه مشاهده می شود. به طور کلی بروز جداگانه ی واریکوسل در سمت راست شایع نبوده و دراین صورت باید به وجود یک توده که بر روی سیاهرگ ها فشار می آورد و مانع بازگشت خون می شود مشکوک شد.

واریکوسل

شدت و درجه واریکوسل

تقسیم بندی شدت واریکوسل به هنگام معاینه به صورت زیر است:

واریکوسل درجه ۱: فقط در زمان افزایش فشار داخل شکم در هنگام زور زدن قابل لمس است.

واریکوسل درجه ۲ : به راحتی و بدون نیاز به زور زدن قابل لمس است ولی قابل رویت نیست.

واریکوسل درجه ۳: سیاهرگ های متسع و گشاد شده بدون نیاز به زور زدن از ورای پوست کیسه بیضه به راحتی قابل رویت است.

اگر میزان شیوع این بیمار را به طور کلی ۱۵ درصد درنظر بگیریم، ۹% موارد درجه ۱، ۴% موارد درجه ۲ و ۲% آن درجه ۳ است.

علت بروز واریکوسل

به طورکلی علل بروز واریکوسل را به سه دسته ی ژنتیکی، اختلالات داخلی رگ ها وعوامل مربوط به ساختار فیزیکی بدن (Body habitus) تقسیم می کنند. در یک مطالعه ریسک بروز واریکوسل در اقوام درجه یک بیماران مبتلا به این بیماری به خصوص در برادران بیمار را ۴ تا ۸ برابر جمعیت عمومی گزارش کردند.

فقدان دریچه ی سیاهرگی یا نارسایی در عملکرد دریچه ای سیاهرگ های طناب بیضه ی چپ می تواند باعث برگشت خون به شبکه ی سیاهرگی بیضه و در نتیجه اتساع آن شود.

تاثیرات مخرب ناشی از این بیماری بر روی بیضه ها قابل توجه بوده و به اثبات رسیده است. نمونه برداری از بیضه های بیماران مبتلا به این بیماری یک طرفه نشان دهنده ی توقف در بلوغ اسپرم ها و کاهش تولید اسپرم و همچنین کاهش ضخامت و قطر لوله های اسپرم ساز است.

نکته قابل توجه اینجاست که حتی در واریکوسل یک طرفه، تغییرات مخرب در هر دو بیضه دیده می شود البته شدت آن در بیضه ی مبتلا به این بیماری بیشتر است. از دیگر تغییرات مشاهده شده در نمونه برداری بیضه ی این بیماران می توان به اختلال در سلول های تولید کننده ی تستوسترون و سلولهای موثر در اسپرم سازی و همچنین اختلال در مویرگ های بیضه اشاره کرد.

درمان واریکوسل

واریکوسل، با تغییرات بیوشیمیایی خاصی نیز همراه است. کاهش غلظت تستوسترون داخل بیضه و در موارد واریکوسل درجه ی ۳ حتی کاهش غلظت تستوسترون در خون نیز دیده شده است.

از اثرات منفی ثابت شده واریکوسل بر بیضه، کاهش رشد بیضه است که ارتباط معکوس با کیفیت بیضه دارد.

بزرگ تر شدن بیضه پس از عمل جراحی واریکوسل اگرچه نشانه ی موفقیت در درمان محسوب می شود ولی الزاما به معنای بهبود کیفیت اسپرم بیمار نیست.

تاثیر واریکوسل بر روی کیفیت اسپرم نیز قابل مشاهده است و شامل تغییراتی مانند کاهش حرکت اسپرم ها، افزایش اسپرم های نابالغ واسپرم های با اشکال غیر طبیعی می باشد.

علل مختلفی برای تغییرات ذکر شده به دنبال این بیماری مطرح شده است از این علل می توان به افزایش فشار سیاهرگی و جریان معکوس مواد سمی از غدد فوق کلیوی به بیضه اشاره کرد.

از منطقی ترین علل می توان به آسیب حرارتی ناشی از این بیماری به بیضه ها اشاره نمود. دمای داخل بیضه به طور طبیعی بین ۳۳ تا ۳۴ درجه ی سانتیگراد بوده و این دما جهت تولید اسپرم طبیعی الزامی است ولی با بروز واریکوسل دمای بیضه ها بالاتر رفته و منجر به بروز اختلال در فرآیند اسپرم سازی بیضه ها می شود.


بیشتر بدانید…

عوارض عمل واریکوسل


دکتر محمد جباری جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری تناسلی و فوق تخصص ارولوژی ترمیمی

تصویر  دکتر محمد جباری
دکتر محمد جباری

دکتر محمد جباری جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری و تناسلی همچنین فلوشیپ فوق تخصصی ارولوژی ترمیمی فارغ التحصیل از دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید بهشتی و عضو هیئت علمی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی و عضو انجمن علمی ارولوژی ایران می باشد.

آیا این مطلب مفید بود؟ لطفا به آن امتیاز دهید
4/5 - (18 امتیاز)
  • تصویر کاربر بی یکشنبه ۲۲ آذر ۹۴( 9 سال پیش) تعداد بازدید: 223 مشاهده پرسش
    سلام دکتر
    ایا امکانش است اسپرم ریخته شود تو کیسه بیضه؟؟
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری جمعه ۲۰ آذر ۹۴( 9 سال پیش)
      سلام
      خیر امکان ندارد
    2. تصویر کاربر بی شنبه ۲۱ آذر ۹۴( 9 سال پیش)
      دکتر ایا چیزای سنگین بلند کنی اسپرم صفر میشه ؟؟ اگه صفر بشه ایا درست میشه ؟؟
    3. تصویر کاربر دکتر محمد جباری شنبه ۲۱ آذر ۹۴( 9 سال پیش)
      خیر صفر نمی شود
    4. تصویر کاربر بی یکشنبه ۲۲ آذر ۹۴( 9 سال پیش)
      دکتر میشه توضیع بدید چ چیزی باعث صفر شدن اسپرم میشه؟؟
    5. تصویر کاربر دکتر محمد جباری یکشنبه ۲۲ آذر ۹۴( 9 سال پیش)
      تو چرا گیر دادی به صفر شدن اسپرم ها پسر خوب.
      برو آزمایش اسپرم بده تا مشخص بشه اسپرم داری یااینکه صفر هست
    6. نمایش سایر 4 پاسخ
  • تصویر کاربر آرش پنجشنبه ۱۹ آذر ۹۴( 9 سال پیش) تعداد بازدید: 197 مشاهده پرسش
    با سلام
    با توجه به اینکه در واریکوسل یکطرفه، یک بیضه سالم می باشد؛ آیا این امر موجب ناباروری می باشد؛ و اینکه در صورت وجود واریکوسل آیا نیاز به عمل حتما ضرورت دارد؟ و اگر عمل نشود مشکلات حادی ب وجود خواهد آمد؟
    با تشکر
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری پنجشنبه ۱۹ آذر ۹۴( 9 سال پیش)
      سلام
      با توجه به اینکه در واریکوسل یکطرفه، یک بیضه سالم می باشد؛ آیا این امر موجب ناباروری می باشد..............................امکانش هست
      و اینکه در صورت وجود واریکوسل آیا نیاز به عمل حتما ضرورت دارد؟.............................خیر فقط در مواردی که احتلال در کیفیت اسپرم یا مشکل ناباروری باشد
      و اگر عمل نشود مشکلات حادی ب وجود خواهد آمد؟...........................خیر
  • تصویر کاربر مهدی چهارشنبه ۱۸ آذر ۹۴( 9 سال پیش) تعداد بازدید: 207 مشاهده پرسش
    خیلی ممنون.البته شوهرم قبل از ازدواج یکبار عمل فتق داشته اند.درجه واریکوسل در معاینه سه بوده.درحال حاضر باشرایط ما شماعمل را توصیه میکنید یا iui.بازهم ممنونم بابت راهنماییتان
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری چهارشنبه ۱۸ آذر ۹۴( 9 سال پیش)
      بله عمل را توصیه می کنم
  • تصویر کاربر مهدی چهارشنبه ۱۸ آذر ۹۴( 9 سال پیش) تعداد بازدید: 248 مشاهده پرسش
    سلام.ممنونم از راهنماییتون.اما ایادبا جراحی واریکوسل وباوجود پایین بودن fshامکان بالا رفتن تعداد وحرکت اسپرم وجود دارد؟
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری چهارشنبه ۱۸ آذر ۹۴( 9 سال پیش)
      اگر درجه واریکوسل در معاینه ( نه سونو) درجه 3 باشد بله امکانش هست البته صد در صد نیست
  • تصویر کاربر مهدی چهارشنبه ۱۸ آذر ۹۴( 9 سال پیش) تعداد بازدید: 212 مشاهده پرسش
    سلام.شوهرم واریکوسل سه در سمت چپ دارد.تعداد اسپرم وحرکت ان خیلی کم است.fshنیز خیلی پایین است.16عدد امپول منوتروپین وگنادوتروپین تزریق کرد که نتیجه ای نداد وجواب ازمایش هر دفعه تعداد وحرکت اسپرم وfshرو به کاهش است.ایا باجراحی واریکوسل میزانfshبالا میرود؟راه چاره برای ما چیست؟ممنون از راهنماییتان
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری چهارشنبه ۱۸ آذر ۹۴( 9 سال پیش)
      سلام
      ایا باجراحی واریکوسل میزانfshبالا میرود؟......................روی FSH تاثیر ندارد ولی روی تعداد و حرکت اسپرم می تواند تاثیر بگذارد
      راه چاره برای ما چیست؟................................ابتدا واریکوسل را عمل کنید و اگر بعد از گذشت 6 ماه تاتیری نداشت بهتره که از روش های کمک باروری مثل IUI و یا IVF استفاده کنید
درحال دریافت اطلاعات
  • تصویر کاربر بهنام سه شنبه ۲۹ بهمن ۹۲( 1 دهه پیش) تعداد بازدید: 462 مشاهده پرسش
    باسلام و ادب حضور جناب دكتر جباري عزيز
    ازمايشات از قبيل ميزان اسپرم و سرعت حركت انجام شده.
    هردو كمي پايين تر از ميزان نرمال نشان ميدهند.( ويتامين C , E در حال مصرف )
    اندوسكوپي ، واريكوسل گريد 2 نشان داده است
    حقيقتا" از عوارض احتمالي جراحي كمي نگران هستم براي همين به دنبال درمان بدون ريسك يا با حداقل ريسك هستم.
    با توجه به استفاده از ويتامين هاي مذكور آيا ميتوان بدون نياز به جراحي واريكوسل ، صاحب فرزند شد.
    از شما جناب دكتر قبلا" كمال تشكر و امتنان را دارم.
    با تشكر برزگر
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری سه شنبه ۲۹ بهمن ۹۲( 1 دهه پیش)
      سلام
      امکان باروری هست ولی با اینحال بازهم جراحی را توصیه می کنم
  • تصویر کاربر علی سه شنبه ۲۹ بهمن ۹۲( 1 دهه پیش) تعداد بازدید: 490 مشاهده پرسش
    با عرض سلام و احترام و خسته نباشید خدمت دکتر جباری
    من 31 سال دارم.
    در 14 سالگی بیضه راستم رو از دست دادم.
    پارسال دردی در بیضه چپ حس کردم. بعد سونوگرافی( یک سال و نیم قبل):
    ابعاد بیضه چپ 26*43
    کالیبرهای وریدی اطراف بیضه چپ در حالت ایستاده و با مانور السالوا بیش از حد طبیعی بوده و به 2.8 میلی متر می رسد.
    نظریه واریکوسل سمت چپ.

    دیروز هم آزمایش اسپرم دادم بعد دو و نیم روز از آخرین انزال. تو خونه نمونه گرفتم و تو یربع رسوندم ازمایشگاه. نمونه رو هم روی شکم گذاشته بودم. البته چون استرس داشتم نتونستم خودمو خوب تحریک کنم و التم نعوظ پیدا نکرد زیاد و خیلی کم انزال داشتم که نمیدونم در نتایج اثر میذاره یا نه.
    نتیجه آزمایش:
    volume: 1.2 ml
    appearance: milky
    viscosity: normal
    liquefaction: 20 minutes
    PH:7.6
    WBC: 0-1
    epithelial cell : --
    bacteria: --
    RBC:--
    agglutination: yes(+) .
    immature germcell: 1-2
    sperm count: 68.2 milion/ml
    quick(a):14.8
    slow(b): 25.2
    none(c):19.8
    immotile(d): 40.2
    normal:72.3

    نظرتون چیه؟ < چیکار کنم بنظرتون
    با تشکر فراوان
    1. تصویر کاربر علی دوشنبه ۲۸ بهمن ۹۲( 1 دهه پیش)
      آقای دکتر چرا جواب نمیدین؟
      در اس ام اس گفته بودن ظرف 24 ساعت جواب داده خواهد شد.
    2. تصویر کاربر دکتر محمد جباری سه شنبه ۲۹ بهمن ۹۲( 1 دهه پیش)
      سلام
      در کل خوبه حرکتش کمی ضعیفه اما قابل چشم پوشی هست
    3. نمایش سایر 1 پاسخ
درحال دریافت اطلاعات
مقالات مرتبط

از دکتر بپرسید

ویزیت Whatsapp

تماس با مطب

نوبت دهی اینترنتی