بیماری واریکوسل چیست؟

در این مقاله مطالعه می کنید:

واریکوسل اتساع و پیچ خوردگی غیرطبیعی شبکه وریدی (سیاهرگی) بالای بیضه‌ها است. به طورکلی علل بروز واریکوسل را به سه دسته ی ژنتیکی، اختلالات داخلی رگ ها وعوامل مربوط به ساختار فیزیکی بدن (Body habitus) تقسیم می کنند.

خون رسانی به بیضه از طریق سه سرخ رگ عروقی مستقل صورت میگیرد و تخلیه خون کثیف از بیضه توسط شبکه سیاهرگی (شبکه ی پمپینیفرم ) انجام می شود که این سیاهرگ ها در ادامه ی مسیر خود به سیاهرگ کلیه در سمت چپ و سیاهرگ اجوف تحتانی در سمت راست تخلیه می شوند. این بیماری به علت گشاد شدن غیر طبیعی شبکه ی سیاهرگی بیضه و سیاهرگ طناب بیضه ایجاد می شود.

سن ابتلا به واریکوسل

این بیماری به ندرت در سن پایین تر از ده سال دیده می شود و بروز آن بین ۱۰ تا ۱۵ سالگی به شدت افزایش می یابد که می تواند نشان دهنده ی ارتباط آن با بلوغ فرد باشد. شیوع این بیماری در بزرگسالان برابر با ۸ تا ۱۶ درصد می باشد. اگر چه اغلب موارد این بیماری در طرف چپ گزارش شده ولی در گزارشات جدید تر شیوع موارد دو طرفه افزایش یافته و در ۱۵ تا ۵۰ درصد موارد واریکوسل به صورت دو طرفه مشاهده می شود. به طور کلی بروز جداگانه ی واریکوسل در سمت راست شایع نبوده و دراین صورت باید به وجود یک توده که بر روی سیاهرگ ها فشار می آورد و مانع بازگشت خون می شود مشکوک شد.

واریکوسل

شدت و درجه واریکوسل

تقسیم بندی شدت واریکوسل به هنگام معاینه به صورت زیر است:

واریکوسل درجه ۱: فقط در زمان افزایش فشار داخل شکم در هنگام زور زدن قابل لمس است.

واریکوسل درجه ۲ : به راحتی و بدون نیاز به زور زدن قابل لمس است ولی قابل رویت نیست.

واریکوسل درجه ۳: سیاهرگ های متسع و گشاد شده بدون نیاز به زور زدن از ورای پوست کیسه بیضه به راحتی قابل رویت است.

اگر میزان شیوع این بیمار را به طور کلی ۱۵ درصد درنظر بگیریم، ۹% موارد درجه ۱، ۴% موارد درجه ۲ و ۲% آن درجه ۳ است.

علت بروز واریکوسل

به طورکلی علل بروز واریکوسل را به سه دسته ی ژنتیکی، اختلالات داخلی رگ ها وعوامل مربوط به ساختار فیزیکی بدن (Body habitus) تقسیم می کنند. در یک مطالعه ریسک بروز واریکوسل در اقوام درجه یک بیماران مبتلا به این بیماری به خصوص در برادران بیمار را ۴ تا ۸ برابر جمعیت عمومی گزارش کردند.

فقدان دریچه ی سیاهرگی یا نارسایی در عملکرد دریچه ای سیاهرگ های طناب بیضه ی چپ می تواند باعث برگشت خون به شبکه ی سیاهرگی بیضه و در نتیجه اتساع آن شود.

تاثیرات مخرب ناشی از این بیماری بر روی بیضه ها قابل توجه بوده و به اثبات رسیده است. نمونه برداری از بیضه های بیماران مبتلا به این بیماری یک طرفه نشان دهنده ی توقف در بلوغ اسپرم ها و کاهش تولید اسپرم و همچنین کاهش ضخامت و قطر لوله های اسپرم ساز است.

نکته قابل توجه اینجاست که حتی در واریکوسل یک طرفه، تغییرات مخرب در هر دو بیضه دیده می شود البته شدت آن در بیضه ی مبتلا به این بیماری بیشتر است. از دیگر تغییرات مشاهده شده در نمونه برداری بیضه ی این بیماران می توان به اختلال در سلول های تولید کننده ی تستوسترون و سلولهای موثر در اسپرم سازی و همچنین اختلال در مویرگ های بیضه اشاره کرد.

درمان واریکوسل

واریکوسل، با تغییرات بیوشیمیایی خاصی نیز همراه است. کاهش غلظت تستوسترون داخل بیضه و در موارد واریکوسل درجه ی ۳ حتی کاهش غلظت تستوسترون در خون نیز دیده شده است.

از اثرات منفی ثابت شده واریکوسل بر بیضه، کاهش رشد بیضه است که ارتباط معکوس با کیفیت بیضه دارد.

بزرگ تر شدن بیضه پس از عمل جراحی واریکوسل اگرچه نشانه ی موفقیت در درمان محسوب می شود ولی الزاما به معنای بهبود کیفیت اسپرم بیمار نیست.

تاثیر واریکوسل بر روی کیفیت اسپرم نیز قابل مشاهده است و شامل تغییراتی مانند کاهش حرکت اسپرم ها، افزایش اسپرم های نابالغ واسپرم های با اشکال غیر طبیعی می باشد.

علل مختلفی برای تغییرات ذکر شده به دنبال این بیماری مطرح شده است از این علل می توان به افزایش فشار سیاهرگی و جریان معکوس مواد سمی از غدد فوق کلیوی به بیضه اشاره کرد.

از منطقی ترین علل می توان به آسیب حرارتی ناشی از این بیماری به بیضه ها اشاره نمود. دمای داخل بیضه به طور طبیعی بین ۳۳ تا ۳۴ درجه ی سانتیگراد بوده و این دما جهت تولید اسپرم طبیعی الزامی است ولی با بروز واریکوسل دمای بیضه ها بالاتر رفته و منجر به بروز اختلال در فرآیند اسپرم سازی بیضه ها می شود.


بیشتر بدانید…

عوارض عمل واریکوسل


دکتر محمد جباری جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری تناسلی و فوق تخصص ارولوژی ترمیمی

تصویر  دکتر محمد جباری
دکتر محمد جباری

دکتر محمد جباری جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری و تناسلی همچنین فلوشیپ فوق تخصصی ارولوژی ترمیمی فارغ التحصیل از دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید بهشتی و عضو هیئت علمی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی و عضو انجمن علمی ارولوژی ایران می باشد.

آیا این مطلب مفید بود؟ لطفا به آن امتیاز دهید
4/5 - (18 امتیاز)
  • تصویر کاربر Ehsan پنجشنبه ۱۵ خرداد ۹۳( 1 دهه پیش) تعداد بازدید: 318 مشاهده پرسش
    سلام استاد
    بي حركتي اسپرم بيشتر به واريكوسل مربوط مي شود يا وجود گلوبول سفيد و قرمز abnormal
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری پنجشنبه ۱۵ خرداد ۹۳( 1 دهه پیش)
      سلام
      به واریکوسل مربوط می شود
  • تصویر کاربر فرامرز پنجشنبه ۱۵ خرداد ۹۳( 1 دهه پیش) تعداد بازدید: 376 مشاهده پرسش
    با عرض سلام خسته نباشيد ببخشيد خواستم يه سوال از خدمتون داشته باشم من چندسال پيش به پزشك مراجعه كردم گفت واريكوسل خفيف داري نياز به عمل نداري حالا ازدواج كردم و در حدود يكسال جلوگيري نداريم ولي صاحب فرزند نشديم برج 10 سال گذشته ازمايش اسپرم دادم كه شماره 1 هست احساس ميكنم مشكلي نداشتم ولي ازمايش 2 و 3 كه انجام دادم فك ميكنم دچار مشكلاتي هستم البته بعد ان ازمايش اولم پزشك همسرم برام قرص مستر e 100 و قرص نفروويت را تجويز كرد و استفاده كردم شايد مصرف قرصها باعث ايجاد مشكل شده يا نميدانم واقعا مشكل دارم و اگر دارم مشكلم تو چيه تعداد اسپرم يا كيفيت يا تحركشون ويا ...خواهش ميكنم بفرماييد از ازمايشاتم چي معلوم ميشه مشكلم كجاهاست درمان دقيقش برام چيه چيكار كنم دقيقا نياز به دارو دارم يا درمان دارو گياهي يا هر چي كه شما تشخيص ميفرماييد خواهش ميكنم راهنمايي دقيق كنين منو البته از عمل كردن واريكوسل هم ميترسم با توجه به اينكه شانس بهبودي با از دست دادن قدرت باروري پنجاه پنجاه ميباشد.خيلي ممنونم ازتون
    ازمايش اولم در برج 10 سال 92
    test semen---------------------------
    volume 2.2
    color gray&white
    liquefaction 25
    viscosity normal
    ph 8.0
    total sperm count 51
    w.b.c 0.1
    r.b.c 0.1
    epithelial cells 0.1
    class a 38.5
    class b 28.2
    class c 13.7
    class d 19.6
    class(a+b) 66.7
    class(a+b+c) 80.4
    normal morphology 44
    -------------------------------------------------------------
    specimen data normal ranges
    volume.ml 2.2 > 1.5
    color gray&white milky
    viscosity normal normal
    liquefaction .min 25 20-40min
    ph 8.0 7.2-8.0
    motility -------------------------------------------
    count.m.ml 51 > 15 m/ml
    38.5 rapid progressive(class a)
    28.2 progressive(class b)
    32%< 66.7 total progressive(class a+b)
    13.7 non progressive(class c)
    40%< 80.4 live ratio(class a+b+c)
    60%> 19.6 non motile(class d)
    microscopy---------------------------------------------
    0.1 wbc
    0.1 rbc
    0.1 epithelial cells
    aggregation negative none
    agglutination negative none
    morphology----------------------------------------------
    20%< 44 normal morphology)
    56 pathology
    56 head pathology
    0 midpiece pathology
    0
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری پنجشنبه ۱۵ خرداد ۹۳( 1 دهه پیش)
      سلام
      آزمایش اول شما نرمال بوده است ولی آزمایش دوم شما تعداد و حرکت غیر طبیعی است برای بررسی دقیق و درمان بهتره تحت نظر ارولوژیست باشید و از مصرف داروهای متخصص زنان برای درمان مشکل خودتان جدا" پرهیز کنید
  • تصویر کاربر سامان چهارشنبه ۱۴ خرداد ۹۳( 1 دهه پیش) تعداد بازدید: 386 مشاهده پرسش
    سلام دکتر . من 6 ماه پیش عمل واریکوسل کردم و 18 ساله هستم .. چند وقت میشه رگ های متورم در بالای بیضه ی خود احساس میکنم . میخواستم ببینم آیا این غیر طیبعی است ؟؟ از قبل عمل وجود داشته و بدون هیچ دردی میباشد . با سپاس فراوان
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری چهارشنبه ۱۴ خرداد ۹۳( 1 دهه پیش)
      سلام
      خیر غیر طبیعی نیست
  • تصویر کاربر علی چهارشنبه ۱۴ خرداد ۹۳( 1 دهه پیش) تعداد بازدید: 286 مشاهده پرسش
    سلام آقای دکتر من دو سال پیش عمل واریکوسل با میکروسکوپیک انجام دادم خوب شدم و الان نمیدونم چرا زیر شکمم میزنه الان بیضه سمت چپم یه کمی درد میکنه نمیدونم چرا بیضه سمت چپم از بیضه سمت راستم کوچیکتره قبل ار عمل این طوری نبود آیا مشکلی وجود داره؟ لطفا راه نمایی ام کنید با تشکر.
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری چهارشنبه ۱۴ خرداد ۹۳( 1 دهه پیش)
      سلام
      بهتره سونوگرافی انجام دهید و ترجیحا توسط پزشک معالج تان معاینه شوید
  • تصویر کاربر ارسلان چهارشنبه ۱۴ خرداد ۹۳( 1 دهه پیش) تعداد بازدید: 334 مشاهده پرسش
    سلام
    من 5 سال پیش واریکوسله چپمو جراحی کردم
    ولی حس مینم شکله ظاهری رگ تغییر نکرده
    ولی دیگه درد ندارم
    میخاستم بدونم ممکنه بعد از عمل برگرده؟؟؟
    ای عمل روی ظاهر رگ بیضه تاثیر داره یا نه؟؟؟
    با تشکر فراوان
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری چهارشنبه ۱۴ خرداد ۹۳( 1 دهه پیش)
      سلام
      جراحی واریکوسل ظاهر رگ ها را تغییر نمیدهد و وجود رگ ها نشانه عود نیست
درحال دریافت اطلاعات
  • تصویر کاربر بهنام سه شنبه ۲۹ بهمن ۹۲( 1 دهه پیش) تعداد بازدید: 462 مشاهده پرسش
    باسلام و ادب حضور جناب دكتر جباري عزيز
    ازمايشات از قبيل ميزان اسپرم و سرعت حركت انجام شده.
    هردو كمي پايين تر از ميزان نرمال نشان ميدهند.( ويتامين C , E در حال مصرف )
    اندوسكوپي ، واريكوسل گريد 2 نشان داده است
    حقيقتا" از عوارض احتمالي جراحي كمي نگران هستم براي همين به دنبال درمان بدون ريسك يا با حداقل ريسك هستم.
    با توجه به استفاده از ويتامين هاي مذكور آيا ميتوان بدون نياز به جراحي واريكوسل ، صاحب فرزند شد.
    از شما جناب دكتر قبلا" كمال تشكر و امتنان را دارم.
    با تشكر برزگر
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری سه شنبه ۲۹ بهمن ۹۲( 1 دهه پیش)
      سلام
      امکان باروری هست ولی با اینحال بازهم جراحی را توصیه می کنم
  • تصویر کاربر علی سه شنبه ۲۹ بهمن ۹۲( 1 دهه پیش) تعداد بازدید: 490 مشاهده پرسش
    با عرض سلام و احترام و خسته نباشید خدمت دکتر جباری
    من 31 سال دارم.
    در 14 سالگی بیضه راستم رو از دست دادم.
    پارسال دردی در بیضه چپ حس کردم. بعد سونوگرافی( یک سال و نیم قبل):
    ابعاد بیضه چپ 26*43
    کالیبرهای وریدی اطراف بیضه چپ در حالت ایستاده و با مانور السالوا بیش از حد طبیعی بوده و به 2.8 میلی متر می رسد.
    نظریه واریکوسل سمت چپ.

    دیروز هم آزمایش اسپرم دادم بعد دو و نیم روز از آخرین انزال. تو خونه نمونه گرفتم و تو یربع رسوندم ازمایشگاه. نمونه رو هم روی شکم گذاشته بودم. البته چون استرس داشتم نتونستم خودمو خوب تحریک کنم و التم نعوظ پیدا نکرد زیاد و خیلی کم انزال داشتم که نمیدونم در نتایج اثر میذاره یا نه.
    نتیجه آزمایش:
    volume: 1.2 ml
    appearance: milky
    viscosity: normal
    liquefaction: 20 minutes
    PH:7.6
    WBC: 0-1
    epithelial cell : --
    bacteria: --
    RBC:--
    agglutination: yes(+) .
    immature germcell: 1-2
    sperm count: 68.2 milion/ml
    quick(a):14.8
    slow(b): 25.2
    none(c):19.8
    immotile(d): 40.2
    normal:72.3

    نظرتون چیه؟ < چیکار کنم بنظرتون
    با تشکر فراوان
    1. تصویر کاربر علی دوشنبه ۲۸ بهمن ۹۲( 1 دهه پیش)
      آقای دکتر چرا جواب نمیدین؟
      در اس ام اس گفته بودن ظرف 24 ساعت جواب داده خواهد شد.
    2. تصویر کاربر دکتر محمد جباری سه شنبه ۲۹ بهمن ۹۲( 1 دهه پیش)
      سلام
      در کل خوبه حرکتش کمی ضعیفه اما قابل چشم پوشی هست
    3. نمایش سایر 1 پاسخ
درحال دریافت اطلاعات
مقالات مرتبط

از دکتر بپرسید

ویزیت Whatsapp

تماس با مطب

نوبت دهی اینترنتی