اگر سوالی داری اینجا از ما بپرس

علائم، تشخیص و درمان واریکوسل

در این مقاله مطالعه می کنید:

علائم واریکوسل در اغلب بیماران مراجعه کننده با واریکوسل یک طرفه مشهود نمی باشد. درد مبهم ناشی از واریکوسل علامت ناشایعی است که فقط در ۲ تا ۱۰ درصد بیماران مشاهده می شود.

در گذشته واریکوسل، به عنوان یک بیماری پیشرونده معرفی شده بود ولی در بعضی مطالعات اخیر در سال ۲۰۰۹ نشان داده شد که بین گذشت زمان و بدتر شدن کیفیت اسپرم بیماران ارتباطی وجود ندارد. با توجه به شیوع حدود ۱۵ درصدی واریکوسل در زمان بلوغ و میزان ۸۵ درصد باروری در بالغین مبتلا به واریکوسل، می توان نتیجه گیری کرد که تحت نظر گرفتن این بیماران یک انتخاب معقول در برخورد با اغلب موارد واریکوسل در سنین نوجوانی می باشد.

واریکوسل چیست؟

واریکوسل یعنی گشاد شدن ورودی های (سیاهرگ ها) بیضه به دلیل برگشت خون وریدی که از بیضه به سمت قلب پیش می رود. واریکوسل شایع ترین عمل جراحی انجام شده برای اصلاح ناباروری مردان است.

علائم بیماری واریکوسل در آقایان

بیمار ممکن است با شکایت بزرگی، یا عدم تقارن بیضه‌ها، یا درد بیضه، و یا پس از ازدواج، با ناباروری مراجعه کند. ولی شایعترین فرم آن، بدون علامت، و بطور اتفاقی، حین معاینه، متوجه آن می‌گردند. درمعاینه، بزرگی و تورم عروق بیضه، بخصوص در سمت چپ مشهود است و درحالت ایستاده، و یا افزایش فشار شکمی ‌تشدید می‌یابد و در حالت خوابیده از بین می‌رود (درصورتیکه تورم عروق درحالت خوابیده از بین نرفت، بایستی به نوع ثانویه آن شک کرد.)

علت بیماری واریکوسل

بیضه‌ها از طریق اتصال به طناب منوی در جای خود نگه داشته شده‌اند. طناب نگهدارنده هر بیضه، همچنین حامل سیاهرگ‌ها، سرخرگ‌ها و اعصاب متعلق به هر غده بیضه می‌باشد. در سیاهرگ‌های سالم در داخل کیسه بیضه، یک سری دریچه‌های یک طرفه وجود دارد که خون را از داخل بیضه به کیسه بیضه می‌برند و از آنجا آن را به طرف قلب بر می‌گردانند. گاهی اوقات خون به راحتی در داخل این سیاهرگ‌ها حرکت نمی‌کند و در آنجا انباشته شده و باعث بزرگ شدن سیاهرگ می‌شود.

اصولاً هیچ عامل خطر شناخته شده‌ای برای تشکیل واریکوسل وجود ندارد و علت دقیق به وجود آمدن آن نیز ناشناخته است. واریکوسل به آرامی و در طی یک دوره زمانی طولانی تشکیل می‌شود. اغلب مردانی که به این عارضه دچار می‌شوند در سنین ۱۵ تا ۲۵ سال هستند.

بیماری پیرونی

تشخیص واریکوسل

واریکوسل معمولا با معاینه ی بالینی تشخیص داده می شود. معاینه بایستی در یک اتاق گرم انجام گیرد. معاینه هم در حالت عادی و هم در حال انجام مانور زورزدن توسط بیمار انجام می شود. در ضمن حین معاینه، بیضه ها بایستی از لحاظ اندازه و قوام نیز ارزیابی شوند.

برای تعیین اندازه ی بیضه از روش های مختلفی مثل خط کش و یا سونوگرافی استفاده می شود. دقیق ترین روش اندازه گیری استفاده از سونوگرافی است. از مزایای دیگر سونوگرافی تشخیص توده های احتمالی بیضه است و همچنین می تواند موارد ناشایع واریکوسل داخل بیضه ای را که در کمتر از ۲ درصد بیماران رخ می دهد به دقت نشان دهد.

در صورت امکان بایستی از بیمار آزمایش منی انجام شود زیرا این آزمایش معرف مناسبی برای عملکرد بیضه در بالغین می باشد ولی باید در نظر داشت که انجام این آزمایش در نوجوانان و دوره ی بلوغ یعنی در سن ۱۲ تا ۱۸ سالگی به دلیل ملاحظات اخلاقی از محدودیت هایی برخوردار است. بعلاوه پارامترهای منی در این سن ممکن است با بالغین تفاوت هایی داشته باشدکه ناشی از عدم تکامل جنسی کامل این گروه سنی است.

بنابراین اغلب پزشکان از انجام آزمایش منی در این گروه سنی از بیماران صرف نظر می کنند. از دیگر آزمایش ها می توان به اندازه گیری هورمون FSH اشاره کرد ولی این تست با پارامترهای غیر طبیعی در مایع منی و یا میزان باروری افراد ارتباط مشخصی نداشته و در نتیجه امروزه از این تست به عنوان معیاری در درمان جراحی واریکوسل استفاده نمی شود.

روش سونوگرافی رنگی داپلر قادر به تشخیص موارد خفیف که درمعاینه ی بیمار قابل تشخیص نیست می باشد. به این نوع واریکوسل اصطلاحا واریکوسل تحت بالینی یا Subclinical می گویند. از آنجایی که واریکوسل Subclinical در ۶۰ درصد بیماران مراجعه کننده به کلینیک های ناباروری و همچنین در حدود ۴۰ درصد مردان بارور وجود دارد لذا اهمیت بالینی این تشخیص تا حد زیادی زیر سوال می باشد.

تصاویر واریکوسل

درد واریکوسل چگونه است؟

در اینجا ویژگی های بارز دردهای اسکروتومی مرتبط با واریکوسل را بیان می کنیم:

✅ معمولاً درد موضعی و خفیف است که پس از بلوغ شروع می شود (وقتی اولین واریکوسل ایجاد می شود).
✅ تقریباً همیشه در سمت چپ و نه در سمت راست قرار دارد ، زیرا ۹۵٪ واریکوسل ها فقط در سمت چپ اتفاق می افتند.
✅ این درد معمولاً در “مفصل” اطراف آن یا بالای آن است. پوست اسکروت آسیب نمی زند. معمولاً در ناحیه کشاله ران، که نشانه درد فتق است، درد وجود ندارد.
✅ درد واریکوسل خفیف یا “احتقانی” است، همچنین ممکن است فرد به تدریج احساس “سنگینی” یا افزایش درد کند. درد واریکوسل شدید نیست.
✅ درد با فعالیت بدنی (یعنی ورزش، رابطه جنسی)، ایستادن و حتی نشستن بدتر می شود. غالباً فقط در پایان روز وجود دارد.
✅ از آنجایی که درد در اثر افزایش فشار وارد بر ناحیه بیشتر می شود، اگر دراز بکشید درد واریکوسل کاملاً برطرف می شود. این امر آن را از نظر اپیدیدیمیت که یک درد التهابی ثابت تر است، متفاوت می کند.
✅ به همین ترتیب ، ممکن است در طول روز یا عصر شبانه احساس درد کنید، اما هرگز صبح بعد از خواب طولانی در تمام شب احساس درد نمی کنید که این یک ویژگی مشخص است.
✅ قرص های مسکن واقعاً کمکی نمی کنند زیرا درد در طبیعت التهاب ندارد.

نکاتی در مورد درمان واریکوسل

در حال حاضر مواردی که توصیه به درمان واریکوسل به روش جراحی می شود شامل موارد زیر است:

۱) عقیمی در زمینه ی واریکوسل تایید شده با آزمایش منی

۲) کاهش قابل توجه رشد بیضه ی مبتلا به واریکوسل

۳) کاهش رشد هر دو بیضه

۴) درد مرتبط با واریکوسل(در اینگونه موارد بهبودی درد در ۷۰ تا ۹۰ درصد موارد پس از جراحی اتفاق می افتد).

۵) غیر طبیعی بودن آزمایش اسپرم ( فقط در بیماران بالای ۱۸ سال)

روش انتخابی برای جراحی واریکوسل بر اساس تجربه و ترجیح جراح و همچنین میزان عوارض تعیین می شود. میزان موفقیت جراحی معمولا بر اساس میزان عود واریکوسل و احتمال بروز هیدروسل سنجیده می شود. زمان دقیقی برای بروز عوارض فوق الذکر تعیین نشده است ولی میانگین زمان لازم برای بروز هیدروسل بعد ازجراحی واریکوسل بین ۶ ماه تا ۲ سال در نظر گرفته می شود. اگر چه بسیاری از موارد هیدروسل با گذشت زمان بهبود خودبخودی می یابند ولی در حدود نیمی از موارد نیاز به اقدام جراحی جهت درمان هیدروسل وجود دارد.

یکی از روش های جراحی واریکوسل که در آن میزان عود و دیگر عوارض مانند هیدروسل نسبت به دیگر روش های جراحی خیلی کم تر می باشد جراحی با استفاده از میکروسکوپ و به عبارتی دیگر میکروسرجری است.

مراقبت پیش و پس از عمل واریکوسل

پس از تصمیم گیری برای عمل و انجام آزمایشات روتین خون و بررسی اسپرم موهای ناحیه عمل شب قبل یا صبح عمل تراشیده می شوند. ازساعت ۱۲ شب قبل از عمل بیمار دیگر چیزی نمی خورد. عمل با بیهوشی عمومی یا بیحسی از کمر(نخاعی) بسته به شرایط بیمار و صلاحدید متخصص بیهوشی انجام می گردد.

مدت زمان عمل بستگی به فاکتورهای گوناگون دارد و متوسط ۳۰ تا ۴۰ دقیقه می باشد. بیمار همان روز یا فردا صبح مرخص میشود و به مدت حداقل ۷تا ۱۴ روز استراحت پزشکی خواهد داشت. بهتر است نزدیکی از روز هفتم به بعدانجام گردد.


بیشتر بدانید…

دکتر محمد جباری جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری تناسلی و فوق تخصص ارولوژی ترمیمی

تصویر  دکتر محمد جباری
دکتر محمد جباری

دکتر محمد جباری جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری و تناسلی همچنین فلوشیپ فوق تخصصی ارولوژی ترمیمی فارغ التحصیل از دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید بهشتی و عضو هیئت علمی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی و عضو انجمن علمی ارولوژی ایران می باشد.

آیا این مطلب مفید بود؟ لطفا به آن امتیاز دهید
3.3/5 - (87 امتیاز)
  • تصویر کاربر مهدی سه شنبه ۲۰ تیر ۹۶( 8 سال پیش) تعداد بازدید: 891 مشاهده پرسش
    Mahdi: با سلام. مجرد هستم 31 ساله. ده سال پیش عمل واریکوسل خفیف بیضه چپ انجام دادم. از دو هفته پیش مجددا احساس سنگینی خففف در بیضه چپ داشتم و گرفتگی در ناحیه ران و پا هم احساس میشود. سونوگرافی که انجام دادم، واریکوسل خفیف دو طرفه تشخیص داده شد. به دلیل اعتقادی آزمایش اسپرموگرام انجام نمیدهم. تصمیم به ازدواج دارم. نظر جنابعالی چیست؟
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری شنبه ۱۷ تیر ۹۶( 8 سال پیش)
      سلام
      به نظرم ازدواج کنید اگر با مشکل نباروری بعد از اقدام به باردار مواجه شدی در آن زمان پیگیری کنید
    2. تصویر کاربر مهدی شنبه ۱۷ تیر ۹۶( 8 سال پیش)
      سوالی که پیش میاد اینه که آیا گذر زمان میتونه تاثیر منفی بذاره به نحوی که وضعیت اسپرم الان خوب باشه ولی در آینده شرایط بد بشه و دیگه نشود کاری کرد؟
    3. تصویر کاربر دکتر محمد جباری شنبه ۱۷ تیر ۹۶( 8 سال پیش)
      بله گذشت زمان میتونه شرایط را بدتر کند ولی قطعی نیست
    4. تصویر کاربر مهدی شنبه ۱۷ تیر ۹۶( 8 سال پیش)
      ضمن تشکر از پاسخ جنابعالی، به عنوان نتیجه گیری کلی و در نظر گرفتن جمیع شرایط، آیا عمل جراحی در وضعیت فعلی بهترین گزینه نیست؟
      یادم رفت بگویم به یک پزشک متخصص که مراجعه کردم قرص آلفن ایکس ال ۱۰۰ و آمپول متیل پردنیزولون استات به من تجویز کردند که برای بازه ۱ ماهه مصرف کنم و مجددا ویزیت بشوم.
      با سپاس فراوان
    5. تصویر کاربر دکتر محمد جباری دوشنبه ۱۹ تیر ۹۶( 8 سال پیش)
      به نظر من جراحی بهترین گزینه در شرایط فعلی نیست
    6. تصویر کاربر مهدی دوشنبه ۱۹ تیر ۹۶( 8 سال پیش)
      بسیار ممنون از متانت و صبوری شما در پاسخ به سوالات. موفق و پیروز باشید
    7. تصویر کاربر دکتر محمد جباری سه شنبه ۲۰ تیر ۹۶( 8 سال پیش)
      سلامت باشيد
    8. نمایش سایر 6 پاسخ
  • تصویر کاربر میرمحمد دوشنبه ۱۹ تیر ۹۶( 8 سال پیش) تعداد بازدید: 218 مشاهده پرسش
    سلام خسته نباشید من واریکوسل درجه 3دارم دکتر رفتم برام ازمایش هورمون جنسی واسپرم نوشت بعد گفت بیضه
    من به سنم کوچک است ایا این کوچکی به خاطر واریکوسل است
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری جمعه ۱۶ تیر ۹۶( 8 سال پیش)
      سلام
      کوچکی بیضه علل متعددی دارد که یکی از علل آن می تواند واریکوسل باشد.
    2. تصویر کاربر میرمحمد شنبه ۱۷ تیر ۹۶( 8 سال پیش)
      نتیجه ازمایش چه جوریه براتون فرستادم
    3. تصویر کاربر دکتر محمد جباری شنبه ۱۷ تیر ۹۶( 8 سال پیش)
      در آزمایش اسپرم حرکت و تعداد اسپرم ها خیلی ضعیف هست. در مورد هورمون ها هم عکس کمی تار هست عکس واضح تر بفرستید تا اعداد مشخص باشند
    4. تصویر کاربر میرمحمد شنبه ۱۷ تیر ۹۶( 8 سال پیش)
      اقای دکتر استرس باعث چه مشکلی در دستگاه تناسلی و کلیه مجرای ادراری میشود
    5. تصویر کاربر دکتر محمد جباری دوشنبه ۱۹ تیر ۹۶( 8 سال پیش)
      استرس تاثير قابل توجهي ندارد
    6. نمایش سایر 4 پاسخ
  • تصویر کاربر اشکان پنجشنبه ۱۵ تیر ۹۶( 8 سال پیش) تعداد بازدید: 473 مشاهده پرسش
    سلام خسته نباشید اقای دکتر
    چند روزی هست که در ناحیه اپیدیدیم بیضه چپ کمی درد احساس می کنم و درد گاهی اوقات به سمت کشاله ران می ره ( ناحیه اپیدیدیم قرمزه و دقیقا پایین بیضه هم به لمس حساسه و درد بسیار خفیفی می گیره با لمس ) گاهی اوقات اینطوری میشه و بعد از چند روز درد کاملا میره ، معمولا بعد از انزال این اتفاق میوفته و یکی دو روز مخصوصا موقع خواب بر روی پهلو کمی سخت میشه

    چند ماه پیش برای همین مسئله دکتر رفتم و سونو هم انجام دادم که گفت اپیدیدیم حساس دارم و باید استراحت کرد ، این اپیدیدیم حساس همیشگی هستش یا دوره ای؟ و این که بدون دارو و صرفا استراحت رفع میشه؟ سنم 19 هست و بیشتر روز بر روی صندلی می شینم
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری یکشنبه ۱۱ تیر ۹۶( 8 سال پیش)
      سلام
      معمولا گذراست و با ورزش و همچنین بعد از ازدواج برطرف خواهد شد.
      گاه مصرف طولانی مدت داروهای ضدالتهاب مثل دیکلوفناک به رفع مشکل کمک می کند البته نه همیشه
    2. تصویر کاربر اشکان یکشنبه ۱۱ تیر ۹۶( 8 سال پیش)
      ممنون بخاطر پاسخ
      اقای دکتر با ورزش کاهش پیدا می کنه؟ چون من واریکوسل درجه یک دارم مدتی هست ورزش رو کنار گذاشتم نمی دونم دقیقا باید چ نوع ورزشی انجام داد

      درد پایین بیضه چپ ( دقیقا یک نقطه خاص در پایین بیضه ) به لمس حساسه و فقط همون نقطه هستش نه اطرافش ، ایا این مشکل بخاطر واریکوسل گرید یک بیضه چپم هست یا بخاطر همین مشکل اپیدیدیم حساس هستش؟
      مرسی
    3. تصویر کاربر دکتر محمد جباری دوشنبه ۱۲ تیر ۹۶( 8 سال پیش)
      فقط از ورزش های بدنسازی که با زور زدن زیاد همراه هست پرهیز کنید.
      درد پایین بیضه چپ ( دقیقا یک نقطه خاص در پایین بیضه ) به لمس حساسه و فقط همون نقطه هستش نه اطرافش ، ایا این مشکل بخاطر واریکوسل گرید یک بیضه چپم هست یا بخاطر همین مشکل اپیدیدیم حساس هستش؟........................به دلیل اپیدیدیم حساس هست
    4. تصویر کاربر اشکان چهارشنبه ۱۴ تیر ۹۶( 8 سال پیش)
      مرسی اقای دکتر خیلی ممنون
      فقط ی سوال دیگه داشتم اونم اینکه اپدیدیم حساس همون اپیدیدیمیت هستش یا چیز دیگه ای هست؟
    5. تصویر کاربر دکتر محمد جباری پنجشنبه ۱۵ تیر ۹۶( 8 سال پیش)
      نه الزاما چیز دیگری است یا نوع خیلی خیلی خفیف آن هست
    6. نمایش سایر 4 پاسخ
  • تصویر کاربر سیدایوب یکشنبه ۱۱ تیر ۹۶( 8 سال پیش) تعداد بازدید: 218 مشاهده پرسش
    با سلام و خسته نباشید خدمت دکتر گرامی در خصوص مشکل زود انزالی سوال داشتم بعد از 4 سال از ازدواج و مراجعات مکرر به پزشکهای متخصص اورولوژی متاسفانه نتیجه ای حاصل نشده. کلیه داروهای ذیل طبق دستور کاملا مصرف شده 1. ایمی پرامین 2.فلوکسیتین 3.سیتالوپرام 4‌.پاروکسیتین 5. سرترالین 6. سیپرالکس بجز داروی اخر که یک ماهی هست در حال مصرف میباشم. مابقی رو بطور کامل مصرف کرده ولی تاثیری نداشته. مدت کمتر از 30 ثانیه میباشد در حالی که تعداد دفعات حداقل 3 بار در هفته نزدیکی داریم.
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری یکشنبه ۱۱ تیر ۹۶( 8 سال پیش)
      سلام
      از بی حس کننده های موضعی هم استفاده کرده اید نحوه ی استفاده را بفرمائید
    2. تصویر کاربر سیدایوب یکشنبه ۱۱ تیر ۹۶( 8 سال پیش)
      بله. ولی پاسخ موقتی داشته و کاهش حساسیت شدید بوجود می اورد. اغلب از کاندومهای حاوی لیدوکایین استفاده کرده که تاثیر خاصی نداشته است
    3. تصویر کاربر سیدایوب یکشنبه ۱۱ تیر ۹۶( 8 سال پیش)
      البته بنده چکابهای مختلف رو انجام دادم و تنها مشکل واریکوسل مشاهده شده که ظاهرا ارتباطی با مشکل مورد اشاره ندارد
    4. تصویر کاربر دکتر محمد جباری یکشنبه ۱۱ تیر ۹۶( 8 سال پیش)
      به نظر من ترکیبی از بی حس کننده و یکی از قرص هایی که ذکر کردید می تواند برای شما مفید و مثمر ثمر باشد.
    5. نمایش سایر 3 پاسخ
  • تصویر کاربر هانا شنبه ۱۰ تیر ۹۶( 8 سال پیش) تعداد بازدید: 436 مشاهده پرسش
    سلامو همسر بنده 4 ساله که واریکوسل دارند. میزان هورمون FSH ایشان 1.3 است که از مینینمم رنج نرمال آن آزمایشگاه پایین تر بوده (1.4-12). من دو سوال دارم:
    1- آیا این نشان دهنده این است مه ایشان نابارور شده؟
    2-آیا این کم بودن FSH به واریکوسل مربوط می شود؟

    ممنون
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری شنبه ۱۰ تیر ۹۶( 8 سال پیش)
      سلام
      مهم ترین یافته در تعیین میزان باروری آزمایش اسپرم هست گرچه FSH نقش مهمی در باروری دارد ولی تفسیر آن در کنار نتیجه آزمایش اسپرم اجام می شود و ارتباطی هم با واریکوسل ندارد
درحال دریافت اطلاعات
  • تصویر کاربر مهران جمعه ۲۵ بهمن ۹۲( 1 دهه پیش) تعداد بازدید: 440 مشاهده پرسش
    سلام آقاي دكتر من دو هفته بعداز عمل واريكوسل آزمايش اسپرم دادم و 18 سال دارم و اين نتايج آزمايشه؟گريد 3 داشتم.وضعيتم چطوره؟
    volume....... 3
    color...... milky
    PH....... 8
    viscosity...... normal
    liquefaction time........ 30 min
    sperm count........ 60.1
    normal form....... 70%
    abnormal form...... 30%
    motil after1 hrs...... 65%
    motil after 2 hrs...... 60%
    WBC....... 12-15
    RBC...... 0-1
    EP cell....... 0-1
    gread0........ 35%
    gread1....... 25%
    gread2........ 25%
    gread3....... 10%
    gread4...... 5%
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری جمعه ۲۵ بهمن ۹۲( 1 دهه پیش)
      سلام
      ممنون از عکس دسته گلی که فرستادید. در این آزمایش شکل و تعداد اسپرم نرمال هست. بایستی ملاک Grading آزمایشگاه معلوم شود تا در مورد حرکت اسپرم ها مشخص شود
درحال دریافت اطلاعات
مقالات مرتبط

از دکتر بپرسید

ویزیت Whatsapp

021-91301782

نوبت دهی اینترنتی