بزرگی خوش خیم پروستات که از این به بعد به اختصار بزرگی پروستات می گوییم، یک بیماری شایع است که وقتی مردان پا به سن می گذارند، به آن مبتلا می شوند. این بیماری هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) نیز نامیده می شود. بزرگی پروستات می تواند علایم ادراری آزاردهنده ای داشته باشد. عدم درمان بزرگی خوش خیم پروستات می تواند خروج جریان ادرار از مثانه را مسدود و باعث مشکلات مثانه، مجرای ادراری یا کلیوی شود. روش های موثر متعددی برای درمان بزرگی پروستات وجود دارد که شامل دارو ها، درمان های کم تهاجمی و در نهایت درمان قطعی بزرگی پروستات با جراحی می باشد. برای انتخاب بهترین درمان بزرگی پروستات ،قطعا متخصص ارولوژی می بایست میزان و شدت علائم ادراری، اندازه پروستات، وضعیت سلامتی و دیگر بیماری های بیمار را در نظر بگیرد.
پروستات چیست؟
پروستات غده ای به اندازه ی گردو است که بین مثانه و آلت تناسلی قرار گرفته است. مجرای ادرار از وسط پروستات عبور کرده و اجازه می دهد تا ادرار از بدن خارج شود. پروستات مایعاتی را ترشح می کند که از اسپرم ها محافظت می کند. در حین انزال، این ترشحات به مایع منی اضافه می شود و تقریبا یک سوم مایع منی را تشکیل می دهد.
اندازه پروستات در سن ۵۰ سالگی باید چقدر باشد؟
اندازه ی پروستات به دو عامل سن و وراثت بستگی دارد و هر چه سن بالاتر رود سایز آن بتدریج بزرگ و بزرگ تر می شود بطوریکه در سن بین ۲۵ تا ۳۰ سالگی به اندازه ی یک گردو یعنی حدود ۲۵ سی سی بوده و در حدود سن ۵۰ سالگی به حدود۳۰ تا ۳۵ سی سی و در سن ۷۰ سالگی حدود ۴۰ تا ۴۵ سی سی خواهد بود البته همانگونه که در ابتدا گفته شد اندازه ی پروستات تحت تاثیر عوامل وراثتی ممکن است بزرگ تر از مقادیری که گفته شد باشد.
علائم پروستات خوش خیم
شدت علائم در افرادی که مبتلا به بزرگی پروستات هستند، متفاوت است، اما علائم به تدریج و در طول زمان بدتر می شوند. علائم و نشانه های معمول بزرگی خوش خیم پرستات عبارتند از:
- تکرر ادرار و یا احساس نیاز فوری به ادرار کردن
- افزایش دفعات ادرار کردن در طول شب که به آن شب ادراری می گویند
- مشکل در هنگام شروع ادرار کردن
- ضعیف شدن جریان ادرار و یا قطع و وصل شدن جریان ادرار
- قطره قطره آمدن ادرار در بخش پایانی ادرار
- زور زدن در هنگام ادرار کردن
- ناتوانی در تخلیه کامل مثانه
علائم نادر سرطان پروستات خوش خیم
• عفونت دستگاه ادراری
• ناتوانی در ادرار کردن و در نتیجه احتباس ادراری (شاش بند شدن)
اندازه پروستات شما لزوما به این معنی نیست که نشانه های شما بدتر خواهد بود. برخی از مردان با پروستات کمی بزرگ می توانند نشانه های ادراری قابل توجهی داشته باشند، در حالی که مردان دیگر با پروستات بسیار بزرگ ممکن است تنها، علایم ادراری جزئی داشته باشند. در برخی از مردان، علائم ادراری در نهایت ثابت مانده و حتی ممکن است در طول زمان بهبود بخشد.
عوامل و شرایط دیگری که می توانند منجر به بروز علائمی شبیه به نشانه های بزرگی خوش خیم غده پروستات بشوند عبارتند از:
• عفونت دستگاه ادراری
• زخم در گردن مثانه به دلیل عمل جراحی قبلی
• سنگ مثانه و کلیه
• بروز اشکال در اعصابی که مثانه را کنترل می کنند
• سرطان پروستات یا مثانه
علائم خطرناک پروستات
علائم و نشانه های سرطان پروستات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تکرر ادرار
- جریان ادرار ضعیف، قطره قطره آمدن ادرار و یا نیاز به فشار برای تخلیه
- تکرر ادرار مخصوصا در شب ها
- خون در ادرار
- خون در مایع منی
- اختلال نعوظ
درد یا سوزش در ادار معمولا کمتر دیده می شود. بزرگ شدن خوش خیم پروستات علائم بسیار مشابهی ایجاد می کند. اگر سرطان به خارج از غده پروستات گسترش یافته باشد، ممکن است شما علائم زیر را نیز تجربه کنید:
- درد در پشت، باسن، ران، شانه ها یا دیگر استخوان های بدن
- تورم یا تجمع مایعات در پاها
- کاهش وزن بدون دلیل
- خستگی
- تغییر در شرایط عملکرد روده ها
علت بزرگ شدن پروستات چیست؟
غده پروستات در زیر مثانه شما قرار دارد. لوله ای که ادرار را از مثانه و از طریق پیشابراه خارج می کند، از مرکز پروستات عبور می کند. وقتی که پروستات بزرگ می شود بتدریج جریان ادرار مسدود می گردد. اکثر مردان در طی زندگی با رشد تدریجی پروستات مواجه هستند. در خیلی از مردان، این رشد ندریجی باعث بزرگی پروستات شده تا حدی که سبب بروز علائم ادراری یا انسداد قابل توجه جریان ادرار می شود. علت بزرگی پروستات بخوبی مشخص نیست؛ ولیکن تصور می شود به دلیل تغییراتی باشد که در تعادل هورمون های جنسی در مردان مسن تر رخ می دهد.
عوامل خطر بزرگی پروستات چیست؟
عوامل خطرساز بزرگی خوش خیم پروستات عبارتند از:
۱- سالخوردگی
بزرگی خوش خیم پروستات بندرت باعث بروز علائم و نشانه های ادراری در مردان جوان تر از ۴۰ سال می شود. حدود یک سوم مردان در سن ۶۰ سالگی شاهد علائم ادراری متوسط تا شدید هستند، و حدود نیمی از مردان تا سن ۸۰ سالگی این علائم را تجربه می کنند.
۲- سابقه خانوادگی
داشتن خویشاوندان خونی مانند پدر یا برادر با مشکلات پروستات بدان معناست که احتمال بروز مشکلات پروستات در شما بیشتر است.
۳- زمینه های نژادی
شیوع بزرگی پروستات در مردان آسیایی کمتر از مردان سفید پوست و سیاه پوست آمریکایی می باشد. مردان سیاه پوست ممکن است علائم ادراری را در سنین پائین تری نسبت به سفید پوستان تجربه کنند.
۴- شیوه زندگی
چاقی، خطر بزرگی خوش خیم پروستات را افزایش می دهد، در حالی که ورزش ریسک آنرا پائین تر می آورد.
عوارض بزرگی پروستات چیست؟
عوارض بزرگی پروستات می تواند شامل موارد زیر باشد:
# عدم توانایی ناگهانی در ادرار کردن (احتباس ادراری یا شاش بند شدن)
در این مواقع ممکن است نیاز به سوندگذاری به منظور تخلیه ادرار از مثانه باشد. در نهایت بعضی از مردان با بزرگی پروستات نیاز به جراحی برای رهایی از احتباس ادراری پیدا می کنند.
# عفونت دستگاه ادراری
ناتوانی در تخلیه کامل مثانه می تواند خطر عفونت در دستگاه ادراری شما را افزایش دهد. در صورتی که مکررا دچار عفونت ادراری شوید، ممکن است به جراحی برای برداشتن بخشی از پروستات نیاز پیدا کنید.
# سنگ مثانه
سنگ مثانه معمولا به دلیل ناتوانی در تخلیه کامل مثانه ایجاد می شود. سنگ مثانه می تواند باعث عفونت، تحریک مثانه، بروز خون در ادرار و انسداد جریان ادرار شود.
# آسیب مثانه
مثانه ای که به طور کامل تخلیه نمی شود، می تواند موجب بروز کشش و ایجاد ضعف در عضلات دیواره مثانه شود. در نتیجه به مرور زمان، دیواره عضلانی مثانه به خوبی منقبض نشده و منجر به سفت شدن جدار آن برای تخلیه کامل مثانه می گردد.
# آسیب کلیوی
افزایش فشار در درون مثانه به دلیل احتباس ادرار می تواند منجر به صدمه به کلیه ها شده و یا اجازه دهد تا عفونت مثانه به کلیه ها انتشار یابد. در اکثر مردان با بزرگی پروستات خوش خیم این عوارض بروز نمی یابد. با این حال، احتباس حاد ادراری و آسیب کلیوی می تواند تهدیدی جدی برای سلامت مردان باشد.
بزرگ شدن پروستات شما را در خطر ابتلا به سرطان پروستات قرار نمی دهد.
آیا بزرگی پروستات خطرناک است؟
درمان قطعی بزرگی پروستات چیست؟
درمان قطعی بزرگی پروستات، جراحی و برداشتن بخشی از پروستات که مجرای ادراری را مسدود کرده است می باشد. جراحی زمانی پیشنهاد می شود که درمان های دارویی اثربخش نبوده یا فرد دچار عوارض ناشی از بزرگی پروستات شده است. به طور کلی جراحی به دو روش باز و بسته انجام می شود. تصمیم گیری در مورد روش جراحی به عوامل متعددی بستگی دارد که مهم ترین عامل، اندازه ی پروستات می باشد. هر چه سایز پروستات بزرگ تر باشد احتمال این که پزشک روش باز را انتخاب کند بیشتر است.
درمان طبی پروستات خوش خیم
درمان های متداول جهانی شامل جراحی و درمان طبی میباشد. هدف از درمان طبی که با داروهای گوناگونی صورت می‌گیرد، کاهش انسداد در مسیر خروج ادرار از مثانه به خارج میباشد. این دارو ها با فلج کردن عضلات صاف پروستات انسداد را در ۴۰ درصد موارد کاهش می دهند و به همین میزان علائم ادراری بیمار بهبود می‌یابد. درمان طبی معمولا در افرادی که دارای علائم خفیف یا متوسط هستند، مناسب می باشد. تا زمانی که با دارو بتوان علایم را کاهش داد و فرد مشکل ادراری جدی نداشته باشد، به هیچ وجه توصیه به جراحی نمی شود.
از عوارض داروهای شکل کننده پروستات که به میزان زیادی گزارش شده، ناتوانی جنسی و افت فشار خون، کاهش حجم و قطع انزال میباشد. معمولا بیمار تا زمانی که از داروی خوراکی استفاده می‌کند، تا ۴۰ درصد موارد علائم کاهش می‌یابد و با قطع دارو، علائم مجددا برمی‌گردد.
قرص پرازوسین ۵ برای درمان هایپروتروفی پروستات
پرازوسین با شل کردن عضله، سرعت جریان ادرار را بهبود می بخشد. عمل شل کردن با بلاکرهای آدرنرژیک های آلفا-۱ در گردن مثانه و پروستات ایجاد می شود. مزیت پرازوسین نسبت به بلاکرهای غیر انتخابی آلفا-آدرنرژیک، عوارض جانبی کمتر آن است.
- درمان بزرگی پروستات در واقع عمل جراحی رزکسیون پروستات (TUR-P) است که در آن با ورود دستگاه در پیشابراه و با استفاده از جریان الکتریسته، غده پروستات قطعه قطعه را خارج می کنند. این عمل جراحی ۹۵ درصد در دنیا انجام می‌گیرد و در حقیقت یک عمل استاندارد در سطح جهانی است. عمل باید به نحوی انجام گیرد که پروستات کاملا خارج گردد؛ در غیر این صورت مجددا چند ماه بعد عود می‌کند. این تکینک جراحی باید در دست جراحان با تجربه و حاذق صورت گیرد.
- عمل بزرگی پروستات اغلب با بی‌حسی نخاعی قابل انجام است و زمان بستری بیمار ۱ تا ۲ روز میباشد.
- پروستات هایی با وزن ۱۰۰گرم نیز با این تکنیک قابل انجام می‌باشند. روش جراحی با لیزر به علت عوارض بیش از حد در دنیا مطلوب و طرفدار ندارد.
- گذاشتن استنت در مجرا که نوعی دیگر از عمل جراحی است، در افرادی انجام می‌شود که به دلایل مشکلات قلبی- ریوی، برای آنها جراحی رزکسیون پروستات امکان پذیر نمی‌باشد.
- عمل جراحی باز، اگر چه عمل محبوب و پرطرفداری نمی‌باشد، ولی مواقعی که در مثانه سنگ یا دیورتیکول وجود داشته باشد، الزاما باید انجام گیرد.
در هر حال اگر دچار بزرگی پروستات هستید حتما در تغذیه و شیوه زندگی خود نکات مهم ذکر شده در لینک زیر را انجام دهید:
درمان های خانگی بزرگی خوش خیم پروستات
دکتر محمد جباری جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری تناسلی و فوق تخصص ارولوژی ترمیمی
فاضل
سه شنبه ۷ بهمن ۹۳( 1 دهه پیش)
تعداد بازدید: 234
مشاهده پرسش
