ابتلا به بیماریهای مقاربتی تا چند سال پیش، یکی از دغدغههای اصلی مردم، به خصوص خانمها بود، اما امروزه به دلیل طراحی تولید واکسنهای مخصوص، احتمال ابتلا به این بیماریها کاهش یافته و افراد میتوانند یک زندگی جنسی خوب، در عین حفظ سلامتی را تجربه کنند. واکسن گارداسیل از جمله واکسنهایی است که در چند سال اخیر موردتوجه افراد قرار گرفته و آنها در تلاش هستند که با تزریق این واکسن، بدن خود را از ابتلا به ویروس HPV یا زگیل تناسلی دور نگه دارند.
واکسن گارداسیل یا HPV چیست؟
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) یک ویروس بسیار خطرناک است که میتواند منجر به سرطان دهانه رحم شود. بنابراین باید سیستم ایمنی بدن را تقویت کرد تا سرعت گسترش زگیلهای تناسلی و بهدنبال آن سرطانهای ناشی از این ویروس کاهش یابد. از طرفی باید بدانید که عفونتهای اچ پی وی، بدون هیچ علائمی ایجاد میشوند و بسیاری از افراد حتی متوجه ابتلا به این عارضه نخواهند شد. از همین رو تزریق بهموقع گارداسیل میتواند بسیار کمککننده باشد.
در حال حاضر در آمریکا، ۳ دوز واکسن HPV در یک دوره زمانی ۶ ماهه تجویز می شود، و دوز یادآور دیگری توصیه نمی شود. مانند همه واکسن ها، واکسن HPV بطور دائم پایش می شود تا از اثربخشی و بی خطر بودن آن اطمینان حاصل شود.
فاصله زمانیهای مناسب برای تزریق واکسن گارداسیل
واکسن گارداسیل یا HPV بهصورت یک دوره سه مرحلهای تجویز میشود، یعنی فرد باید سه دوز از این واکسن را استفاده کند تا متوجه تاثیرات آن شود. بهترین زمان برای دریافت این واکسن در مردان، ۹ تا ۲۱ سال است و آنها باید پیش از آنکه سیستم ایمنی بدنشان ضعیف شود یا با شرکای جنسی مختلف ارتباط داشته باشند، این واکسن را تزریق کنند. در خانمها نیز بهترین زمان برای تزریق واکسن گارداسیل، ۹ تا ۲۶ سال است. البته این بدان معنا نیست که بعد از سن ۲۱ در مردان و ۲۶ در زنان، دیگر نتوان واکسن را تزریق کرد، بلکه منظور این است که در بازه سنی مشخص شده، واکسن بیشترین و سریعترین تاثیرگذاری را خواهد داشت.
در رابطه با فاصله تزریق واکسن گارداسیل باید گفت دوز اول درست زمانی که تصمیم به استفاده از این واکسن میگیرید تزریق میشود، اما زمان تزریق دوز دوم واکسن گارداسیل و دوز سوم متفاوت است. به طوریکه دوز دوم باید یک ماه بعد از دوز اول تزریق شود و زمان تزریق دوز سوم واکسن گارداسیل سه ماه بعد از تزریق دوم است.
آیا تاخیر میان تزریق دوزهای واکسن، مشکلساز است؟
گاهیاوقات شرایط بهگونهای پیش میرود که فرد نمیتواند واکسن را به موقع و در زمان تعیینشده تزریق کند؛ در چنین حالتی آیا مشکل پیش میآید؟ در رابطه با این موضوع باید گفت اگر تاخیر در دوز دوم واکسن گارداسیل بهمدت یک الی دو هفته باشد، مشکلی پیش نمیآید و اثرگذاری واکسن کم نخواهد شد. تاخیر در دوز سوم واکسن گارداسیل نیز به همین شکل است، اما توصیه میشود زمان تاخیر طولانی نشود و شما در زمانهای مناسب برای تزریق دوز بعدی اقدام کنید.
چطور بدانیم که واکسن زگیل تناسلی بی خطر و ایمن هست؟
همه واکسن های مورد استفاده در آمریکا قبل از آنکه توسط اداره غذا و داروی آمریکا (FDA) مجوز خود را دریافت کنند بایستی سال ها مورد آزمایشات وسیع ایمنی قرار گیرند. در زمان استفاده نیز بصورت دائم از نظر بی خطری و اثربخشی پایش می شوند. هر دو نوع واکسن HPV، گارداسیل و سرواریکس، در حال حاضر از نظر هرگونه واقعه ی ناخواسته پایش می شوند. مرکز کنترل و پیشگیری بیماری های آمریکا (CDC) از سه سامانه برای پایش و ارزیابی ایمنی واکسن بعد از دریافت مجوز استفاده می کند.
مطالعات متعددی برای تعیین ایمنی و بی خطر بودن واکسن HPV انجام شده است. با اینحال، هیچ نگرانی ایمنی جدی در این مطالعات به اثبات نرسیده است. یافته های مطالعات ایمنی واکسن HPV با مطالعات ایمنی دیگر واکسن ها، از جمله واکسن dap و واکسن مننگوکوک مشابه است. در سال هایی که مطالعات ایمنی واکسن HPV و پایش آن انجام شده است یعنی از زمانی که واکسن در سال ۲۰۰۶ مجوز گرفته است، هیچ نگرانی ایمنی جدی به دلیل استفاده از واکسن HPV مشاهده نشده است.
اگر به زگیل تناسلی مبتلا شدیم چه کنیم؟
درمان های مختلفی برای زگیل تناسلی ارائه می شوند. با این حال از دید دانشگاه علوم پزشکی، سریعترین درمان، لیزر زگیل تناسلی است.
عوارض واکسن زگیل تناسلی چیست؟
هر روش و داروی درمانی، در کنار مزایا و فوایدی که دارد، از عوارض جانبی و معایبی برخوردار است و واکسن گارداسیل نیز از چنین موضوعی نیز مستثنا نیست. چندین عارضه ی خفیف تا متوسط در اثر تزریق با این واکسن شناخته شده است. این مشکلات طولانی مدت نبوده و خودبخود برطرف می شوند. این عوارض شامل موارد زیر است:
واکنش های ناحیه تزریق در دست شامل:
- درد ( حدود ۸ نفر از هر ۱۰ نفر)
- قرمزی و تورم (حدود ۱ نفر از هر ۴ نفر)
تب
- تب خفیف (۳۷.۷ درجه سانتیگراد) (حدود ۱ نفر از هر ۱۰ نفر)
- تب متوسط (۳۸.۸ درجه سانتیگراد) (حدود ۱ نفر از هر ۶۵ نفر)
دیگر عوارض
- سردرد (حدود ۱ نفر از هر ۳ نفر)
بروز حالت غش و علائم مختصر و کوتاه مرتبط با آن (مثل حرکات لرزشی بدن) ممکن است بعد از هر اقدام و روش پزشکی از جمله واکسیناسیون رخ بدهد. اطلاعات جدید مطرح می کند که غش کردن بعد از واکسیناسیون در نوجوانان شایع تر است. نشستن یا درازکشیدن بعد از واکسیناسیون به مدت ۱۵ دقیقه می تواند به پیشگیری از غش کردن و بروز صدمات ناشی از افتادن کمک کند. واکنش های آلرژیک تهدید کننده ی زندگی ناشی از واکسن خیلی نادر هستند. درصورت بروز، معمولا در عرض چند دقیقه تا چند ساعت بعد از تزریق واکسن رخ می دهد.
اگر این عوارض بهمرورزمان بهبود پیدا نکردند و بدتر شدند، حتما به پزشک مراجعه کنید تا خطری سلامت شما را تهدید نکند.
سوالات متداول
اگر بین نوبت های تزریق فاصله زیادی بیفتد آیا بایستی که زدن واکسن را مجددا از ابتدا شروع کرد؟
در رابطه با فاصله تزریق واکسن گارداسیل توصیه می شود که هر ۳ دوز واکسن زگیل تناسلی در یک دوره ی ۶ ماهه تزریق گردد، دوز دوم واکسن گارداسیل بایستی یک تا دو ماه بعد از دوز اول، و دوز سوم را شش ماه بعد از دوز اول تزریق کرد. با اینحال، اگر فاصله بین نوبت های تزریق بیش از این طول کشید، نیازی به شروع مجدد واکسیناسیون از ابتدا نیست. حتی اگر ماه ها یا سال ها از نوبت قبلی گذشته باشد، دوره واکسیناسیون بایستی تکمیل شود.
آیا واکسن باعث سرطان می شود؟
واکسن زگیل تناسلی از یک پروتئین از ویروس ساخته شده است و نمی تواند باعث عفونت HPV یا سرطان شود.
آیا واکسن باعث ناباروری می شود؟
اطلاعاتی وجود ندارد تا مطرح کند که واکسن زگیل تناسلی بر روی باروری در آینده تاثیر دارد. در حقیقت، دریافت واکسن و محافظت در برابر سرطان گردن رحم، می تواند زن را برای توان بارداری و داشتن فرزندان سالم محافظت کند. درمان سرطان گردن رحم احتمال دارد منجر به ناتوانی زن در بروز بارداری شود. همچنین احتمال دارد درمان ضایعات پیش بدخیمی باعث شود تا خطر مشکلات گردن رحم در زن افزایش یابد، که خود می تواند باعث زایمان زودرس یا مشکلات دیگری شود.
کلام آخر
طبق آمار، با دریافت واکسن گارداسیل میتوان تا ۷۰ درصد سرطانهای مربوط به زگیل تناسلی را کاهش داد و حتی از بدتر شدن ضایعات ناحیه تناسلی جلوگیری کرد. بنابراین اگر به سلامت و زندگی جنسی خود اهمیت میدهید، این واکسن را در زمان مناسب و دوزهای به موقع تزریق کنید.
دکتر محمد جباری جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری تناسلی و فوق تخصص ارولوژی ترمیمی