غده پروستات به اندازه یک گردو در زیر مثانه و جلوی راست روده شما واقع شده است. این غده وظیفه ی ساخت مایع منی (مایع شیری رنگی که اسپرم را حمل کرده و در حین انزال از بدن خارج می شود) را بر عهده دارد.
سرطان پروستات زمانی اتفاق می افتد که سلول های سرطانی در بافت پروستات شروع به رشد نمایند. احتمال ابتلا به سرطان پروستات در سنین بالای ۵۰ سال افزایش می یابد. همچنین، افرادی با سابقه خانوادگی سرطان پروستات، بیش از سایرین مستعد ابتلا به این بیماری هستند. نژاد یکی از مهم ترین عوامل مؤثر بر ابتلا به این بیماری است. تحقیقات نشان داده اند که افراد سیاه پوست در صدر مبتلایان به این بیماری قرار دارند. شیوع این بیماری به ترتیب در افراد سفید پوست، اسپانیایی تبار و بومیان آمریکایی بیشتر می باشد.
سرطان پیشرفته پروستات می تواند منجر به مشکلات جنسی مانند اختلال نعوظ (ED) شده که همین امر روی باروری (توانایی برای بچه دار شدن) تأثیر می گذارد؛ زیرا شما ممکن است نتوانید به خوبی رابطه جنسی داشته باشید. اما علت اصلی مشکلات باروری روش های درمانی بکار برده شده برای سرطان پروستات می باشد.
چگونه درمان سرطان پروستات، باروری بیمار را تحت تأثیر قرار دهد؟
روش های درمانی سرطان پروستات، می توانند به صورت موقتی یا دائمی، در باروری اختلال ایجاد کند. این امر به سن، سلامت جسمی و نوع درمان شما بستگی دارد. اگر نگران مشکلات باروری هستید، بهتر است پیش از شروع فرآیند درمان با پزشک خود مشورت کنید.
روش های درمانی سرطان پروستات و تاثیر آن ها بر باروری
عمل جراحی: در این عمل جراحی معمولاً غده پروستات و دو غده کوچک دیگر به نام وزیکول منی برداشته می شوند. تمامی این غدد به همراه یکدیگر مایع منی را از آلت تناسلی خارج می کنند. بدون این اعضا، شما قادر به خارج کردن اسپرم از بدن و بارور کردن تخمک نیستید. در جراحی سرطان مثانه، اغلب پروستات و وزیکول های منی نیز برداشته می شود. جراحی سایر سرطان های ناحیه لگن مثل سرطان روده بزرگ و رکتوم نیز می تواند به پروستات، اعصاب و سایر اندام های این ناحیه آسیب رسانده و منجر به اختلال نعوظ یا ناباروری شود.
پرتو درمانی: در این روش درمانی معمولاً از پرتوهای پر انرژی مانند اشعه ایکس سوپر شارژ برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. این پرتوها به صورت اختصاصی ناحیه ای که تحت تأثیر سرطان قرار گرفته است (مثل پروستات) را هدف قرار می دهند. اما متأسفانه پرتو درمانی در اطراف اندام های جنسی یا شکم (بیضه ها، مثانه و غدد لنفاوی) می تواند تعداد اسپرم و سطح تستوسترون بدن (هورمون مرتبط با میل جنسی) را کاهش داده و حتی سلول های اسپرم را از بین ببرد.آسیب دیدگی ناشی از پرتو درمانی ممکن است کوتاه مدت، میان مدت و یا بلند مدت باشد.
شیمی درمانی: در شیمی درمانی از داروهای شیمیایی درون وریدی برای از بین بردن سلول های جهش یافته با سرعت تکثیر بالا استفاده می شود. از آنجایی که اسپرم ها نیز اغلب با سرعت زیادی تقسیم می شوند، شیمی درمانی آنها را نیز تحت تأثیر قرار داده و این امر می تواند منجر به ناباروری گردد. سن، نوع شیمی درمانی و دوز آن از عواملی است که می تواند در ناباروری دخیل باشند.
هورمون تراپی: هورمون تراپی که با نام محرومیت از آندروژن (ADT) نیز شناخته می شود، از تولید هورمون های جنسی مردانه مانند تستوسترون پیشگیری می کند. سلول های سرطانی پروستات از برخی از این هورمون ها تغذیه کرده و به کمک آنها رشد می کنند. اگرچه ADT می تواند سرعت رشد تومور را کاهش دهد، اما روی توانایی ساخت اسپرم تأثیر منفی می گذارد.
چگونه باروری خود را از دست ندهم؟
شما و تیم پزشکیتان می توانید برای محافظت از اسپرم در برابر آسیب های احتمالی یا ذخیره و نگهداری آن از روش های مختلفی استفاده کنید. این روش ها عبارتند از:
- بانک اسپرم: اگر به سرطان پروستات یا بیماری دیگری مبتلا هستید که درمان آن می تواند در باروری شما اختلال ایجاد کند، می توانید قبل از شروع فرآیند درمان اسپرم خود را ذخیره کنید. برای این منظور، آزمایشگاه نمونه های مایع منی شما را جمع آوری کرده و سلامت آن را زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار می دهد. در صورتی که اسپرم شما کاملاً سالم باشد، آزمایشگاه نمونه ها را فریز کرده و برای استفاده بعدی ذخیره می کند.
- محافظ بیضه: معمولاً از این محافظ برای بیمارانی که تحت درمان با اشعه قرار می گیرند استفاده می شود. محافظ بیضه نوعی محافظ سربی است که از بیضه ها در برابر پرتوهای خطرناک محافظت می کند.
- استخراج اسپرم بیضه (TESE): حتی در صورتی که قادر به انزال و ذخیره اسپرم خود نباشید نیز پزشک می تواند با این روش، اسپرم را از بیضه های شما خارج کند. برای این هدف، پزشک یک جراحی جزئی برای برداشتن تکه هایی از بافت بیضه انجام می دهد. این نمونه برای وجود اسپرم احتمالی در آزمایشگاه بررسی می شود. در صورتی که اسپرم سالمی مشاهده شد، تیم پزشکی و شا می توانید از آن برای بارور کردن تخمک یا فریز کردن استفاده کنید.