بسیاری از مردان با مشکل ناباروری روبرو هستند. بچه دار شدن یک فرآیند پیچیده است و عوامل مختلفی می توانند بر آن تأثیر بگذارند. اگر شما هم این مشکل را دارید، بهتر است بدانید که همچنان می توانید با همسرتان بچه دار شوید. امروزه روش های درمانی مختلفی وجود دارد که شانس پدر شدن شما را افزایش می دهند.
ناباروری، هم مردان و هم زنان را تحت تأثیر قرار می دهد. ناباروری مردان به وضعیتی گفته می شود که در آن مرد با اندام تناسلی ذکور، با اختلال در سیستم تولید مثل خود مواجه است و در نتیجه توانایی بارور کردن زن را ندارد.
اگر مردی نابارور باشد چه اتفاقی می افتد؟
ناباروری مردان به این معنی است که بیش از یک سال رابطه جنسی محافظت نشده داشته اید اما شریک زندگی تان باردار نشده است.
ناباروری مردان چقدر شایع است؟
ناباروری حدود ۱۸۶ میلیون نفر در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار می دهد و در حدود نیمی از موارد، شریک مرد دلیل آن است. برخی مطالعات نشان می دهند که حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد مردانی را در ایالات متحده که سعی بر بچه دار شدن دارند به ناباروری مردانه دچار هستند.
علائم اسپرم ناسالم چیست؟
علامت اصلی ناباروری مردانه، ناتوانی در داشتن فرزند بیولوژیکی است. ناباروری مردان می تواند به بسیاری از احساسات ناخوشایند دیگر مانند افسردگی، احساس از دست دادن، اندوه، احساس ناکافی بودن و شکست نیز منجر شود. اگر شما یا شریک زندگی تان هر یک از این احساسات را تجربه می کنید، بهتر است با یک روان درمانگر یا روانپزشک صحبت کنید.
گاهی اوقات، ناباروری مردانه می تواند با کاهش تولید تستوسترون از بیضه ها مرتبط باشد. در این صورت، علائمی مانند خستگی، ناتوانی جنسی، افسردگی، افزایش وزن و بی میلی ممکن است رخ دهند. اگر شما یا شریک زندگی‌تان این علائم را تجربه می کنید، صحبت با یک اورولوژیست متخصص در زمینه ناباروری مردانه یا یک متخصص غدد درون ریز تناسلی می تواند مفید واقع شود.
علت ناباروری مردانه چیست؟
عوامل بیولوژیکی و محیطی بسیاری می توانند باعث ناباروری مردانه شوند که شما موارد زیر هستند:
- مشکلات اسپرم؛ اسپرم های بدشکل، تعداد کم اسپرم (الیگواسپرمی) و عدم وجود اسپرم در منی (آزواسپرمی).
- اختلالات ژنتیک؛ سندرم کلاین فلتر و دیستروفی میوتونیک.
- بیماری های خاص؛ دیابت، برخی از بیماری های خودایمنی که به اسپرم حمله می کنند و فیبروز سیستیک.
- عفونت ها؛ اپیدیدیمیت، اورکیت و عفونت های مقاربتی مثل سوزاک یا HIV.
- درمان های سرطان؛ شیمی درمانی، پرتودرمانی یا جراحی برداشتن بیضه.
چه کسانی به ناباروری مردان دچار می شوند؟
هر فردی ممکن است دچار ناباروری شود. اما اگر شما موارد زیر را داشته باشید، احتمال ناباروری مردانه در شما ممکن است بیشتر باشد:
- شاخص توده بدن (BMI) بیشتر از ۲۵
- سن ۴۰ یا بیشتر
- قرار گرفتن در معرض تشعشع، سموم محیطی (از جمله سرب، کلسیم، آفت کش ها یا جیوه)
- استفاده از تنباکو، ماری جوانا یا الکل
- مصرف داروهای خاص مانند فلوتامید، اسپیرونولاکتون و بیکالوتامید.
- ماندن طولانی مدت در محیطی که بیضه ها را بیش از حد گرم می کند؛ مثل استفاده زیاد از سونا یا وان های آب گرم. استفاده از ویلچر نیز می تواند دمای بیضه های شما را افزایش دهد.
- سابقه واریکوسل
- مصرف تستوسترون
- مصرف استروئید های آنابولیک-آندروژنیک (AAS) یا مکمل هایی حاوی مقادیر کمی هورمون برای افزایش توده عضلانی.
اسپرم سالم غلیظ است یا آبکی؟
منی، مایعی سفید مایل به خاکستری است که هنگام انزال از آلت تناسلی مرد خارج می شود. منی حاوی اسپرم و همچنین مایعاتی است که به رساندن اسپرم به سمت انتهای واژن کمک می کند و از پروتئین ها، ویتامین ها و مواد معدنی که به تغذیه اسپرم کمک می کنند ساخته شده است.
این مایع معمولاً غلیظ و چسبناک است. منی آبکی یا رقیق ممکن است نشان دهنده تعداد کم اسپرم باشد که می‌تواند باعث ناباروری مردانه شود.
ناباروری مردانه چگونه تشخیص داده می شود؟
یک پزشک عمومی نیز می تواند ناباروری مردانه را تشخیص دهد. هرچند ممکن است شما را به یک اورولوژیست متخصص در زمینه ناباروری مردانه یا یک متخصص غدد درون ریز ارجاع دهد. پزشک معاینه بدنی کاملی انجام خواهد داد تا سلامت کلی شما را تعیین کند و هرگونه مشکل فیزیکی که ممکن است بر باروری شما تأثیر بگذارد را شناسایی نماید. او همچنین ممکن است از شما و شریک زندگی تان سوالاتی در مورد عادات جنسی و سابقه سلامتی تان بپرسد، از جمله:
- چه مدت است که قصد باردار شدن دارید؟
- آیا قبلاً کسی را باردار کرده اید؟
- آیا تا به حال نتیجه آزمایش STI شما مثبت بوده است؟ اگر چنین است، کدام عفونت را دارید و چه زمانی به آن مبتلا شده اید؟
- آیا تا به حال درمانی برای بیماری مقاربتی خود دریافت کرده اید؟
- آیا از روش های کنترل بارداری استفاده کرده اید؟ اگر اینطور است، کدام یک و چه زمانی؟
- آیا سیگار می کشید، الکل می نوشید یا از داروهای بدون نسخه استفاده می کنید؟
اگر معاینه فیزیکی و بررسی سابقه سلامت شما هیچ علت واضحی برای ناباروری مردانه نشان ندهد، پزشک ممکن است آزمایش هایی را تجویز کند.
چه آزمایش هایی برای تشخیص ناباروری مردانه انجام می شود؟
آنالیز منی یکی از آزمایش های اصلی است که پزشکان برای کمک به تشخیص ناباروری مردانه از آن استفاده می کنند. این آزمایش، حجم و کیفیت اسپرم را بررسی می کند.
آزمایش های دیگری که یک پزشک ممکن است آنها را توصیه کند به شرح زیر است:
- آزمایش های تصویربرداری: شامل آزمایش های غیرتهاجمی مانند سونوگرافی یا MRI یا آزمایش های تهاجمی مانند ونوگرام
- آزمایش خون: برای اندازه گیری سطح هورمون بدن و بررسی ناهنجاری ژن یا کروموزوم ها
- آنالیز ادرار: آزمایش ادرار برای تشخیص STI ها و دیابت
- بیوپسی بیضه: نمونه برداری از بافت بیضه برای بررسی کیفیت تولید اسپرم.
آیا ناباروری مردانه درمان می شود؟
بله، گزینه های درمانی مختلفی می توانند ناباروری مردانه را درمان کنند. بسته به علت، درمان شما ممکن است شامل موارد زیر باشد:
تغییر در سبک زندگی
شما ممکن است با انجام برخی تغییرات در سبک زندگی، از جمله موارد زیر، بتوانید تولید اسپرم سالم خود را افزایش دهید:
- حفظ وزن سالم
- مصرف بیشتر میوه و سبزیجات
- انجام فعالیت بدنی منظم مانند پیاده روی، دویدن، دوچرخه سواری، رقص یا وزنه برداری
- مدیریت استرس
- ترک سیگار و الکل و قطع مصرف داروهای بدون نسخه
- اجتناب از استفاده از روان کننده هنگام رابطه جنسی
دارو درمانی
هورمون درمانی می تواند سطح هورمون هایی را که بسیار بالا یا پایین هستند و بر کیفیت اسپرم شما تأثیر می گذارند، تنظیم کند. همچنین ممکن است نیاز داشته باشید که مصرف برخی داروها، از جمله موارد زیر را متوقف کنید یا جایگزین هایی برای آنها پیدا کنید:
- ضد افسردگی های سه حلقه ای
- مسدودکننده های کانال کلسیم
- آنتی آندروژن ها
جراحی
عمل های جراحی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- وازکتومی معکوس: اگر برای جلوگیری از ورود اسپرم به منی خود وازکتومی کرده اید، وازکتومی معکوس مجرای اسپرم شما را دوباره متصل می کند تا بارداری دوباره امکان پذیر شود.
- وازو اپیدیدیموستومی: این جراحی، انسداد مجرای اپیدیدیم (لوله پیچ خورده ای که در کنار بیضه قرار دارد و اسپرم در آن بالغ می شود) را برطرف می کند.
- واریکوسلکتومی: واریکوسل وضعیتی است که در آن به دلیل وجود وریدهای واریسی در کیسه بیضه، تجمع خون در بیضه ها شکل می گیرد. این امر ممکن است تأثیر منفی بر کیفیت اسپرم داشته باشد. یک پزشک جراح وریدهای واریسی را بر می دارد و بدین صورت احتمال بارداری را افزایش می دهد.
