عفونت ادراری یا UTI زمانی رخ می دهد که باکتری هایی مانند ای.کولای به دستگاه ادراری شما راه یافته و مثانه، مجرای ادرار یا کلیه ها را درگیر کنند. این بیماری معمولاً با علائمی مثل نیاز فوری به ادرار کردن (ادرار فوریتی)، سوزش ادرار، تکرر ادرار و درد زیر شکم همراه است.
برای کاهش این علائم و کمک به بهبود سریع تر، توصیه می شود آب کافی بنوشید و مواد غذایی سرشار از آنتی اکسیدان مصرف کنید. پرهیز از خوردن غذاهای محرک مثانه و مصرف منظم داروها طبق دستور پزشک، نکته کلیدی بهبود سریع می باشد. رعایت این نکات ساده می تواند روند درمان را راحت تر کرده و حال خوبتان را به شما باز گرداند!
مصرف آب
هیدراته نگه داشتن بدن با نوشیدن مقدار کافی آب می تواند به پیشگیری و کاهش علائم عفونت ادراری کمک کند. آب با افزایش دفعات ادرار، باکتری ها و سموم را از دستگاه ادراری خارج کرده و احتمال چسبیدن باکتری ها به دیواره مثانه و ایجاد عفونت را به حداقل می رساند. علاوه بر این، رقیق شدن ادرار پس از مصرف آب زیاد، باعث کاهش علائم عفونت ادراری (مثل سوزش و ناراحتی هنگام ادرار) می شود.
مطالعات علمی اهمیت نوشیدن آب در کنترل عفونت ادراری را اثبات کرده اند. برای مثال، یک تحقیق روی ساکنان خانه سالمندان نشان داد که نوشیدن ۶ تا ۸ لیوان آب در روز می تواند تعداد موارد عفونت ادراری که نیاز به آنتی بیوتیک دارند را تا ۵۸ درصد و موارد بستری شدن در بیمارستان را تا ۳۶ درصد کاهش دهد. بر اساس نتایج مطالعه دیگری که روی ۱۴۰ زن پیش از یائسگی انجام شد، افزایش مصرف روزانه آب به میزان ۱.۵ لیتر در طول یک سال منجر به کاهش ۵۰ درصدی عفونت های مکرر ادراری می شود.
آب زغال اخته
آب زغال اخته از گذشته تاکنون به عنوان یک درمان طبیعی برای پیشگیری از عفونت های ادراری شناخته شده است. این نوشیدنی دارای ترکیبات مفیدی به نام پروآنتوسیانیدین ها است که مانع از چسبیدن باکتری ها به سلول های دیواره مثانه می شوند.
با این حال، تحقیقات نشان داده اند که مصرف آب زغال اخته بیشتر برای زنان مبتلا به عفونت های مکرر ادراری، کودکان و افراد تحت پرتودرمانی مؤثر می باشد. اما شواهد کافی برای اثبات تأثیر آن در زنان باردار، سالمندان و افرادی که از مشکلات تخلیه مثانه رنج می برند، وجود ندارد.
چای سبز
چای سبز منبع غنی ترکیباتی به نام کاتچین ها است که خاصیت ضد باکتریایی دارند. تحقیقات آزمایشگاهی نشان داده اند که کاتچین های موجود در چای سبز می توانند به تقویت سیستم ایمنی بدن، کاهش التهاب و آسیب رساندن به لایه بیرونی باکتری های مضر مانند ای.کولای کمک کنند. از دیگر فواید چای سبز برای عفونت ادراری می توان به پیشگیری از تشکیل بیوفیلم توسط ای.کولای اشاره کرد. بیوفیلم لایه محافظ چسبناکی است که باکتری ها با ایجاد آن به یکدیگر چسبیده و مقاومت آنها در برابر درمان افزایش می یابد.
مطالعات نشان داده اند که مصرف چای سبز ممکن است تأثیر برخی آنتی بیوتیک ها مانند آموکسی سیلین و سیپروفلوکساسین (که معمولاً برای درمان عفونت های ادراری تجویز می شوند) را تقویت کند. با این حال، برای تجویز چای سبز به عنوان یک گزینه قطعی و قابل اعتماد برای کاهش علائم عفونت ادراری به تحقیقات بیشتری نیاز است.
پیشنهاد مطالعه: علائم عفونت ادراری در کودکان دختر
چای هیبیسکوس
احتمال تأثیر چای هیبیسکوس (رزله یا سورل قرمز) در پیشگیری از عفونت های ادراری بالاست. برگ های این چای حاوی ترکیبات آنتوسیانین هستند که به خواص ضد میکروبی و کاهش تعداد باکتری ها شهرت دارد.
در یکی از مطالعات، نوشیدن چای هیبیسکوس توسط سالمندانی که در مراکز مراقبت طولانی مدت از کاتترهای ادراری استفاده می کردند، باعث کاهش ۳۶ درصدی میزان عفونت های ادراری شد. مطالعه دیگری روی زنانی با عفونت های ادراری غیر پیچیده نشان داد که مصرف چای هیبیسکوس همراه با قرص های بوسولیا سراتا، دو بار در روز و به مدت هفت روز، می تواند علائم عفونت را کاهش داده و مانع بازگشت مجدد آن شود.
با این وجود، برای ارزیابی دقیق تر اثربخشی و ایمنی چای هیبیسکوس در پیشگیری از عفونت های ادراری، تحقیقات بیشتری لازم است.
غذاهای غنی از پروبیوتیک
پروبیوتیک ها باکتری ها و قارچ های مفیدی هستند که نقش مهمی در بهبود سلامت دستگاه گوارش و حفظ سلامت مجاری ادراری ایفا کنند. براساس تحقیقات، برخی از سویه های خاص پروبیوتیک مانند لاکتوباسیلوس رامنوسوس و لاکتوباسیلوس فرمنتوم قادرند، با جلوگیری از چسبیدن باکتری های مضر به دیواره مجاری ادراری، احتمال بروز مکرر عفونت های ادراری را کاهش دهند.
علاوه بر این، پروبیوتیک ها با کاهش التهاب و تولید موادی که باکتری های مضر را تضعیف می کنند، در پیشگیری از عفونت های ادراری مکرر در زنان پیش از یائسگی مؤثر می باشند. با این وجود، برای اثبات اثربخشی قطعی پروبیوتیک ها، تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.
غذاهای سرشار از پروبیوتیک شامل موارد زیر می باشند:
- • ماست
- • کفیر
- • کیمچی
- • کلم ترش
- • کامبوچا
بلوبری
بلوبری منبعی غنی از آنتی اکسیدان هایی مثل آنتوسیانین ها است که می توانند در پیشگیری از عفونت های ادراری تأثیر مثبتی داشته باشند. یک مطالعه آزمایشگاهی کوچک که نمونه ادراری افراد مبتلا به عفونت ادراری را بررسی کرده بود، نشان داد که بلوبری از رشد و تکثیر باکتری سودوموناس (یک عامل مؤثر در عفونت های ادراری) پیشگیری کرده و این کار را با آسیب به لایه بیرونی باکتری و ایجاد اختلال در عملکرد طبیعی آن انجام می دهد.
همچنین، تحقیقات انجام شده در گذشته نشان داده اند که مصرف منظم آب میوه های تازه از جمله آب بلوبری، می تواند خطر ابتلا به عفونت ادراری در زنان را کاهش دهد. با این حال، برای تأیید کامل تأثیرات بلوبری بر پیشگیری از عفونت های ادراری، لازم است مطالعات بیشتری روی انسان ها انجام شود.
سیر
سیر همواره به دلیل کاربردهای غذایی و خواص دارویی اش شهرت داشته است. تحقیقات جدید نشان می دهند که سیر می تواند در بهبود علائم عفونت های ادراری نقش مثبتی داشته باشد.
سیر تازه حاوی ترکیبی قوی به نام آلیسین است که خاصیت ضد باکتری قوی دارد. بر اساس مطالعات انجام شده، آلیسین قادر به توقف یا کند کردن رشد باکتری هایی مثل ای.کولای است که باعث عفونت ادراری می شوند. البته برای اطمینان از تأثیر سیر بر درمان عفونت ادراری، هنوز به بررسی‌های بیشتری روی انسان نیاز است.
مواد غذایی و نوشیدنی های مضر
برای کاهش علائم عفونت ادراری، بهتر است مصرف بعضی خوراکی ها و نوشیدنی های محرک مثانه محدود شود. این موارد عبارتند از:
- الکل: نوشیدن الکل می تواند باعث تضعیف سیستم ایمنی و تغییر فلور باکتریایی روده شود. این امر، راه را برای ورود باکتری های مضر به بدن هموارتر کرده و خطر عفونت را بالا می برد.
- کافئین: کاهش مصرف کافئین به کمتر از ۱۰۰ میلی‌گرم در روز، احتمال بروز علائم آزاردهنده ادراری در بزرگسالان را کاهش می دهد. چای سبز هم حاوی کافئین است، پس بهتر است انواع بدون کافئین را انتخاب کنید.
- شکر افزوده: زیاده روی در مصرف شکر می تواند عملکرد سیستم ایمنی را مختل کرده و محیط مناسبی برای رشد باکتری ها فراهم کند.
- غذاهای تند: خوردن غذاهای تند ممکن است باعث تحریک مثانه و ایجاد ناراحتی بیشتر شود.
- غذاهای اسیدی: خوراکی های اسیدی مثل مرکبات و گوجه فرنگی می‌توانند دیواره مثانه را اذیت کرده و ناراحتی ناشی از عفونت را بیشتر کنند.
- مواد غذایی پر پتاسیم: خوراکی هایی مثل موز و پرتقال که سرشار از پتاسیم هستند نیز احتمال تحریک مثانه را بالا می برند.
- پنیر: مصرف پنیر ممکن است تعادل باکتری های مفید روده را به هم بزند و در نتیجه، احتمال عفونت ادراری افزایش یابد.
- ماهی های چرب: ماهی های چربی مانند سالمون، ساردین و قزل آلا، می توانند ریسک ابتلا به عفونت ادراری را بیشتر کنند.
در مجموع، با پرهیز از این مواد غذایی و نوشیدنی ها، می توانید به کنترل علائم و روند بهبود عفونت ادراری کمک کنید.
نکاتی دیگر برای مدیریت عفونت های ادراری
مدیریت و پیشگیری از عفونت های ادراری تنها به تغییرات در رژیم غذایی محدود نمی شود. رعایت توصیه های پزشکی و ایجاد عادات جدید در سبک زندگی نیز می تواند نقش قابل توجهی در بهبود سلامت دستگاه ادراری داشته باشد. در ادامه، چند نکته اضافی برای جلوگیری از بروز و کاهش دفعات عفونت ادراری ارائه شده است:
- داروهای تجویز شده را به طور کامل مصرف کنید: حتی اگر علائم عفونت از بین رفته است، دوره مصرف آنتی بیوتیک های خود را کامل کنید. قطع مصرف خودسرانه دارو ممکن است باعث زنده ماندن و مقاوم شدن برخی باکتری ها شوند!
- مثانه خود را مرتب تخلیه کنید: بلافاصله پس از احساس نیاز به دفع ادرار، به دستشویی بروید و از تخلیه کامل مثانه در هنگام ادرار کردن اطمینان حاصل کنید.
- بهداشت را رعایت کنید: برای پیشگیری از ورود باکتری ها به مجاری ادرار، خشک کردن ناحیه تناسلی را از جلو به عقب انجام دهید. همچنین به طور منظم ناحیه تناسلی خود را با آب گرم بشویید.
- لباس های مناسب و قابل تنفس بپوشید: از لباس های آزاد و لباس زیر نخی استفاده کنید تا از محبوس شدن رطوبت اضافی و ایجاد محیط مناسب برای رشد باکتری ها جلوگیری شود.
با پیروی از این نکات، علاوه بر رعایت رژیم غذایی مناسب، می توانید سلامت مجاری ادراری خود را بهبود بخشیده و از بروز مجدد عفونت های ادراری جلوگیری کنید.
