لقاح آزمایشگاهی (IVF یا کاشت بچه) یک درمان براى ناباروری است که در آن اسپرم و تخمک در یک آزمایشگاه ترکیب می شوند. جنین های حاصل شده، برای کیفیت ارزیابی می شوند و یک یا چند عدد از آن ها در رحم (از طریق دهانه ى رحم) قرار می گیرند.
روش کاشت بچه از درمان هاى باروری پیشرفته با تکنولوژی جدید است که بیش از ۹۹ درصد از تکنیک های تکنولوژی تولید مثل (ART) را پشتیبانی می کند و امروزه از آن بسیار زیاد استفاده مى شود. حدود ۱.۵ درصد از نوزادان متولد شده در ایالات متحده با استفاده از ART متولد شده اند.
آیا روش کاشت بچه برای من مناسب است؟
اگر شما مشکلات تخمک گذاری یا کیفیت تخمک، لوله های فالوپی مسدود شده یا اندومتریوز دارید؛ اگر شریک زندگی شما مشکلی با تعداد اسپرم یا تحرک داشته باشد؛ یا اگر از تخم های اهدا کننده برای بارداری استفاده می کنید، این روش می تواند به شما در هنگام بارداری کمک کند.
همچنین در این روش اگر پزشک شما نتوانسته مشکل را دقیقا مشخص کند ( به عنوان “ناباروری غیرقابل توصیف” نامیده می شود) یا اگر سایر درمان ها ناموفق بوده اند ممکن است گزینه ای موثر باشد.
روش IVF چگونه کار می کند؟
جدول زمانی برای درمان IVF معمولا به این صورت است:
۱- تحریک تخمدان
هشت تا ۱۴ روز پس از آغاز چرخه قاعدگی، یک گونادوتروپین، نوعی از داروهای باروری است که تخمک های شما را تحریک می کند تا چند تا از تخمک های بالغ را برای باروری آماده کنند (به جای فقط یک عدد)، تزریق مى کنند. همچنین باید هورمون مصنوعی مانند لوپرولید یا استرولیکس را مصرف کنید تا بدن خود را از انتشار تخمک، خیلی زود نگه دارید.
۲- رشد فولیکول
در طول مصرف این داروها، هر دو تا سه روز از دفتر دکتر یا کلینیک بازدید کنید تا سطح هورمون های خون خود را بررسی کنید و اندازه گیری های اولتراسوند تخمدان انجام شود. این کار اجازه می دهد تا ارائه دهنده ى مراقبت های بهداشتی بر رشد فولیکول ها ،کیسه های پر شده از مایع که باعث مى شوند تخمک بالغ شوند، نظارت داشته باشد.
۳- تحریک
هنگامی که فولیکول ها آماده می شوند، یک تزریق انجام می دهند که باعث می شود تخمک ها به طور کامل بالغ شوند و قادر به باروری شوند. حدود ۳۶ ساعت پس از تحریک، تخمک ها آماده بازیابی هستند.
۴- جمع آوری تخمک
پزشکتان به شما داروى بی هوشى می دهد و یک پروب اولتراسوند را از طریق واژن وارد می کند تا به تخمدان ها نگاه کند و فولیکول ها را شناسایی کند. سپس یک سوزن نازک از طریق دیواره واژن وارد می شود تا تخمک ها را از فولیکول ها حذف کند. هشت تا ۱۵ تخمک معمولا بازیابی می شوند. ممکن است چند روز پس از زایمان زخم و لکه بینى داشته باشید، اما بیشتر زنان پس از یک یا دو روز احساس راحتی می کنند.
۵- باروری
جنین شناسان (دانشمندانی که در تخمک، اسپرم و جنین تخصص دارند) قبل از ترکیب آنها با اسپرم شریک زندگی تخمک را بررسی می کنند و آنها را یک شبه انکوبه می کنند. بارور شدن معمولا در این زمان اتفاق می افتد، اما تخمک هایی که طبیعی نیستند ممکن است بارور نشوند. (اگر کیفیت اسپرم ضعیف باشد یا اگر کودکی در طول دوره های قبلی IVF ناموفق بود، پزشک ممکن است یک روش به نام Intracytoplasmic sperm injection (ICSI) را توصیه کند. با ICSI، یک اسپرم تک به طور مستقیم به هر تخمک بالغ تزریق می شود.)
۶- رشد جنین
سه روز پس از بازیابی تخمک برخی از تخمک هایی که به طور موفقیت آمیز تولید شدند، تبدیل به جنین های شش تا ۱۰ سلولی می شوند. در روز پنجم، برخی از این جنین ها به صورت بلستوسیستی با حفره های مایع پر شده و بافت هایی شروع به تشکیل مى کنند که جفت و نوزاد جدا نشوند.
۷-۳ تا ۵ روز پس از بازیابی تخمک
جنین های اضافی اگر وجود داشته باشند، ممکن است یخ زده و برای چرخه IVF آینده استفاده شوند.
۸- کاشت جنین
پزشک بسته به سن و تشخیص خود، با قرار دادن یک لوله ى نازک (یک کاتتر) از طریق دهانه رحم، بین یک تا پنج جنین در رحم قرار می دهد. شما ممکن است برخی از گرفتگی های ملایم را احساس کنید، اما بیهوشی نخواهید داشت.
۹- پیوند موفقیت آمیز
اگر درمان کار کند، جنین در دیواره ى رحم پیوند می خورد و همچنان رشد می کند. در نظر داشته باشید که اگر بیش از یک جنین منتقل شود شانس بارداری شما بالاتر است، اما احتمال حاملگی چندگانه نیز وجود دارد . حدود ۲۰ درصد از نوزادان متولد شده از IVF دوقلوها، سه گانه یا بیشتر هستند.
شما می توانید دو هفته پس از اینکه جنین در رحم قرار می گیرد، یک آزمایش حاملگی را انجام دهید.
روش IVF چه مدت طول خواهد کشید؟
تکمیل یک دوره ى IVF حدود چهار تا شش هفته طول می کشد. شما باید چند هفته برای بلوغ تخمک خود صبر کنید. سپس همراه با شریک زندگیتان حدود یک و نیم روز در دفتر یا کلینیک دکتر خود حاضر مى شوید تا تخمک هاىتان را بارور کنند. سپس سه تا پنج روز بعد دوباره برگردید تا جنین وارد رحم شود، اما در همین روز قادر به رفتن به خانه خواهید بود.
میزان موفقیت روش کاشت بچه چه قدر است؟
بسته به دلایل هر زن و شوهر برای ناباروری و سنین آن ها، نتایج روش کاشت بچه به طور چشمگیری متفاوت است. زنان جوان معمولا تخمک سالم و میزان موفقیت بیشتری دارند. بر اساس داده های ملی اخیر، درصد چرخه های IVF (که در آن یک یا چند نوزاد متولد می شوند) به شرح زیر است:
۴۰ درصد برای زنان ۳۴ سال و بالاتر
۳۱ درصد برای زنان ۳۵ تا ۳۷ ساله
۲۱ درصد برای زنان ۳۸ تا ۴۰ ساله
۱۱ درصد برای زنان ۴۱ تا ۴۲ ساله
۵ درصد برای زنان سن ۴۳ و بالاتر
مزایای IVF چیست؟
قدیمی ترین روش تکنولوژی تولید مثل (ART) است که در سال ۱۹۷۸ ساخته شده است. IVF به اندازه کافی برای پژوهشگران مورد استفاده قرار گرفته است و با استفاده از آن مطالعات بهداشتی گسترده اى در مورد کودکان انجام شده است. طبق نتایج تاکنون، هیچ گونه مشکلات پزشکی به طور مستقیم به این روش مرتبط نبوده است و هیچ ارتباطی هم به سرطان ندارد. همچنین مطالعات اخیر هیچ ارتباطی بین داروهای باروری و تخمک گذاری پیدا نکرده اند. مطالعات اولیه نشان داد که قرار گرفتن در معرض داروهای باروری ممکن است منجر به افزایش خطر ابتلا به سرطان تخمدان و دیگر سرطان های دستگاه تولید مثل زنان شود.
تکنیک های بهبود یافته محققان همچنان به بهبود روش های IVF ادامه می دهند. به عنوان مثال، پیشرفت در انجماد جنین (انجماد) باعث افزایش میزان بارداری IVF شده که برای جنین های یخ زده و تازه نیز مشابه است.
۱- هزینه و وقت گیر بودن
مراجعه کننده تخمک های خود را در خارج از بدن خود بارور می کند و نیاز به آزمایش و داروهای پر هزینه دارد. نظارت بر پاسخ شما به داروهای باروری، زمان زیادی را (برای انجام آزمایش های خون و اولتراسوند) نیاز دارد.
۲- شانس چندگانه
از آنجا که ممکن است بیش از یک جنین در رحم قرار گیرد، احتمال داشتن دوقلوها یا بیشتر، حدود ۲۰ درصد است. اگرچه بسیاری از زوجها این را فهمیده اند که جنین های متعدد، باعث افزایش خطر سقط جنین و سایر عوارض مانند زایمان زودرس می شوند. این یک تصمیم جدی با پیامدهای عاطفی و روحی بزرگ است. محققان IVF بر روی تکنیک هایی برای جلوگیری از چندین جنین کار می کنند.
۳- خطر حاملگی خارج رحمی
زنان باردار دچار افزایش خطر ابتلا به حاملگی خارج رحمی، بدون در نظر گرفتن چگونگی تخمک گذاری مى شوند و تمام درمان های فن آوری باروری کمک کننده، از جمله IVF، احتمال ابتلا به بارداری خارج رحمی را نیز افزایش می دهند. یک حاملگی خارج رحمی زمانی رخ می دهد که جنین در یک لوله فالوپی یا حفره شکم به جای رحم ایمپلنت شود. این مسئله با متوترکسات و یا از طریق جراحی درمان می شود.
۵- خطر سندرم Hyperstimulation تخمدان OHSS
OHSS می تواند زمانى اتفاق بیفتد که زنان به دارو هاى باروری پاسخ می دهند و تخمک های زیادی تولید می کنند. حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد از زنان مبتلا به گنادوتروپین ها یک نوع خفیف OHSS را ایجاد می کنند که یک بیماری با افزایش وزن و یک احساس کاملا پریشان است. بعضی از آنها نیز دارای ضعف تنفس، سرگیجه، درد لگن، تهوع و استفراغ هستند. اگر OHSS داشته باشید، تخمدانها چندین بار اندازه طبیعی خود را افزایش می دهند و مایع تولید می کنند که در حفره شکم تان قرار می گیرد. به طور معمول این مشکل با نظارت دقیق پزشک و استراحت حل می شود. اما در موارد نادر، تهدید کننده ى زندگی است و ممکن است برای نظارت یا درمان بیشتر در بیمارستان بستری شوید.
۶-عوارض احتمالی برای نوزاد
نوزادان متولد شده با تکنولوژی پیشرفته برای ناباروری مانند IVF، ممکن است به احتمال زیاد زودرس یا با وزن کم متولد شوند. آنها همچنین ممکن است کمى بیشتر خطر نقص های زایمانى را داشته باشند.
هزینه IVF چقدر است؟
در ایالات متحده، اگر شما از تخمک خود و اسپرم شریک زندگی خود استفاده کنید، به طور متوسط ۱۲،۴۰۰ دلار برای یک دوره IVF انتظار می رود. مبلغی که پرداخت می کنید بستگی به میزان کالری مورد نیاز شما، جایی که زندگی می کنید، و اینکه آیا دولت شما پوشش بیمه برای درمان های باروری را مجاز می داند دارد. اگر بیمه شما آنها را پوشش ندهد، احتمالا مجبور خواهید بود تمام هزینه های مالی را پرداخت کنید.
ICSI چیست؟
ICSI مخفف intracytoplasmic sperm injection بوده و به معنای تزریق اسپرم به داخل تخمک می باشد. در این روش بارور شدن تخمک فارغ از شکل و حرکت اسپرم انجام می شود. به عبارتی غیر طبیعی بودن شکل و حرکت یک اسپرم در موفقیت این روش کمتر اثر گذار است. برای تمام سنین و با استفاده از انواع مختلف اسپرم، میزان وقوع لقاح پس از ICSI در حدود ۷۰٪ تا ۸۰٪ بوده و میزان حاملگی بالینی تا ۴۵٪ می باشد.
دکتر محمد جباری جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری تناسلی و فوق تخصص ارولوژی ترمیمی
مسعود
جمعه ۱۸ اردیبهشت ۹۴( 9 سال پیش)
تعداد بازدید: 213
مشاهده پرسش
