در این مقاله بیماری اپیسپادیاس، علائم، انواع و درمان آن را برای شما توضیح خواهیم داد.
اپیسپادیاس چیست؟
اپیسپادیاس یک نقص مادرزادی است، که در آن سوراخ مجرای پیشابراه که به وسیله آن ادرار از بدن خارج می شود، تغییر شکل می دهد. این حالت بر نحوه ی خروج ادرار از بدن موثر است. این نقص نادر است، اما چنانچه به طور مناسب درمان نگردد، می تواند مشکل ساز باشد. اپیسپادیاس در خانم ها بسیار نادر است، اما اگر اتفاق بیفتد بسیار خطرناک خواهد بود. تخمین زده شده است، در هر هزار مرد یک نفر به اپیسپادیاس و در هر پانصد هزار زن یک نفر به آن مبتلا هستند
علل اپیسپادیاس
اگرچه علت این امر هنوز به طور دقیق مشخص نیست، اما این باور وجود دارد که تحت تاثیر عوامل متعددی است. اپیسپادیاس می تواند به تکامل جنین در اولین ماه های بارداری مرتبط باشد. این تغییر شکل ممکن است در هفته پنجم بارداری و در نتیجه ی تکامل نامناسب استخوان پوبیس (شرمگاهی) باشد. با این حال، تحقیقات بیشتری در رابطه با علل این نقص مادرزادی در دست انجام است.
علائم اپیسپادیاس
برای درک انواع بیماری اپیسپادیاس و درمان آن، دانستن علائم آن ضروری است. علامت اصلی، غیر طبیعی شدن شکل پیشابراه و کوتاه و پهن شدن آن می باشد. در اپیسپادیاس، سوراخ مجرای ادرار (پیشابراه) در بالا یا طرفین مجرا قرار می گیرد. در مورد زنان، علائم متفاوت بوده و کلیتوریس (اندام تناسلی خارجی) شکل غیرطبیعی دارد، به طوریکه مجرای ادرار به این ناحیه باز می شود. در بعضی موارد، مجرای ادرار می تواند به شکم نیز باز شود. این حالت مشکل تر می شود، زیرا فرد در کنترل ادرار دچار مشکل خواهد شد..
انواع اپیسپادیاس
بر اساس پیشابراه یا سوراخ مجرا، انواع اپیسپادیاس در مردان شامل موارد زیر است:
اپیسپادیاس پنیس
سوراخ پیشابراه بر روی پوسته ی آلت تناسلی است.
اپیسپادیاس آلتی
در این نوع اپیسپادیاس، محل دفع ادرار نزدیک به استخوان پوبیس یا شرمگاهی است. از آنجایی که استخوان های شرمگاهی به درستی در جلو ادغام نمی شوند، مثانه هیچ بستر مناسبی ندارد و در نتیجه مثانه به شکل نعل اسبی درمی آید که این امر باعث نشت ادرار خواهد شد.
نکته: استرس یا افزایش فشار شکمی می تواند منجر به نشت ادرار و یا بی اختیاری ادراری شود.
اپیسپادیاس غده ای
در این نوع اپیسپادیاس، سوراخ مجرای ادراری در نوک آلت تناسلی قرار دارد که طبیعی به نظر می رسد. مردان با چنین مشکلی قادر به نگه داشتن ادرار و مدیریت آن هستند. این نوع می تواند در صورت لزوم با روش دارویی و جراحی درمان شود.
درمان اپیسپادیاس
درمان اپی سپادیاس تا حد زیادی بستگی به نوع آن دارد. موقعیت آناتومیک مجرای ادراری یا دهانه ی آن در اپی سپادیاس به تعیین شدت بیماری کمک می کند. هنگامی که محل سوراخ پیشابراه نزدیک به آلت تناسلی است، فرد نمی تواند ادرار خود را برای مدت طولانی نگه دارد. برخی از موارد اپی سپادیاس، که شدت متوسط دارند، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند. همچنین در شرایطی که سوراخ پیشابراه نزدیک به اندام های تناسلی که حساس ترین بخش بدن هستند، قرار گیرد، درمان جراحی باید با دقت زیادی انجام شود.
درمان اپیسپادیاس برای پسران شامل ملاحظات زیر است:
✔️ ترمیم شکل ظاهری آلت تناسلی
✔️ بهبود وضعیت طولی آلت تناسلی
✔️ خمیدگی آلت تناسلی باید ثابت شود تا بتواند عملکرد نرمال داشته باشد
انواع روش درمانی اپی سپادیاس
هدف از درمان جراحی این است که باروری کودک حفظ شده تا بعد از عمل نیز بتواند راحت زندگی کند. انواع مختلفی از درمان های جراحی اپی سپادیاس وجود دارند که به شرح زیر است تکنیک اصلاح شده کانتول در این تکنیک، آلت تناسلی با انتقال مجرای ادراری به موقعیت نرمال خود، بازسازی می شود.
تکنیک میتچل:
در این روش درمانی، آلت تناسلی به طور کامل از محل خود جدا و سپس پس از اصلاح پیوند زده می شود. هدف از این روش حفظ عملکرد مطلوب مجرای ادراری است. در مورد دختران درمان اپیسپادیاس ساده تر است. بهتر است بلافاصله پس از تشخیص در هنگام تولد درمان صورت گیرد، زیرا عمل جراحی در سنین پایین نسبت به سنین رشد بسیار راحت تر انجام می شود.
بنابراین باید با تشخیص این وضعیت، زندگی عادی کودک را به وی برگردانیم. توجه به هر گونه تغییر در مجرای ادراری پس از تولد یا در طول سال های اولیه و یا ایجاد هر گونه تغییر در الگوی ادراری کودک، بسیار اهمیت داشته و باید توسط پزشک ارزیابی شود.
دکتر محمد جباری جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری تناسلی و فوق تخصص ارولوژی ترمیمی