سیستواورتروگرام

در این مقاله مطالعه می کنید:

سیستواورتروگرام نوعی روش تصویربرداری با استفاده از اشعه ایکس است که عکس مثانه و مجرای ادراری را، هنگامی‌ که مثانه پر است تهیه می‌کند. ابتدا سوند (لوله ای نازک و منعطف) از طریق مجرای ادرار وارد مثانه می‌شود. ماده‌ ی رنگی به ‌عنوان ماده ی حاجب از طریق این سوند به داخل مثانه تزریق می‌شود تا تصویر واضح‌تری تشکیل شود. در صورتی که بیشتر تصاویر در هنگام خروج ادرار گرفته شود به آن VCUG گفته می‌شود.

اگر زمانی که ماده حاجب در مجرای ادرار تزریق می‌شود از اشعه ایکس استفاده شود، به آن رتروگراد یورتروگرام گفته می‌شود زیرا ماده حاجب برخلاف جریان ادرار وارد مثانه شده است.

در چه مواردی پزشک توصیه به انجام سیستواورتروگرام می کند؟

سیستواورتروگرام به دلایل متعددی انجام می‌شود که عبارت‌اند از:

  • یافتن علت عفونت های ادراری مکرر
  • بررسی آسیب‌های مثانه و مجرای ادراری
  • بررسی علت بی‌اختیاری ادراری
  • بررسی مشکلات ساختاری مثانه و مجرای ادراری
  • بررسی بزرگ‌شدگی پروستات (Hypertrophy) و تنگی مجرای ادرار (Stricture) در آقایان
  • بررسی برگشت ادرار از مثانه به کلیه (Vesico-Ureteral Reflux)
  • بررسی دقیق ناهنجاری‌های موجود در عکس‌برداری از کلیه
در چه مواردی پزشک توصیه به انجام سیستواورتروگرام می کند؟

آمادگی های لازم برای انجام سیستواورتروگرام

توصیه می‌شود در صورت داشتن هرکدام از موارد ذیل با پزشک خود مشورت کنید:

✔ بارداری

✔ علائم عفونت ادراری مانند درد و سوزش هنگام دفع ادرار

✔ حساسیت به ید موجود در مواد حاجب

✔ حساسیت به هرگونه دارو

✔ استفاده از IUD

✔ در صورت هرگونه عکس‌برداری توسط اشعه ایکس در ۴ روز گذشته، زیرا از آنجاییکه عکس‌برداری توسط اشعه ایکس و با کمک مواد حاجب مانند باریوم انما و مصرف داروهای دارای بیسموت انجام می‌شود، ممکن است نتایج آزمایش را مختل کند.

این آزمایش همچنین برای تشخیص برگشت ادرار از مثانه به حالب (vesico-ureteral Reflux) در کودکان نیز مورد استفاده قرار می گیرد. ازاین‌ رو توصیه می‌شود قبل از آزمایش با کودک خود صحبت کنید و با گفتن جملات مثبت از ترس آنها بکاهید.

روش انجام سیستواورتروگرام

سیستواورتروگرام توسط اورولوژیست یا رادیولوژیست انجام می‌شود و معمولاً نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارد. قبل از انجام عکسبرداری بایستی ادرار کرد و مثانه را خالی نمود و پس از در آوردن کامل لباس‌ها، لباس یا کاور کاغذی داده‌شده را به تن کرد. برای انجام آزمایش ناحیه تناسلی باید تمیز باشد. از یک محافظ سربی نیز جهت محافظت از ناحیه تناسلی آقایان در برابر اشعه استفاده می‌شود. اما در خانم‌ها پوشاندن تخمدان‌ها مانع نمایش مثانه می‌شود.

سوند از محل مجرای ادراری وارد مثانه شده، سپس ماده حاجب به‌آرامی درون مثانه تزریق می‌شود تا زمانی که مثانه پر شود. عکس‌برداری در سه حالت ایستاده، نشسته و خوابیده انجام می‌شود. در آخر سوند خارج‌شده و عکس‌برداری‌های بیشتر در هنگام دفع ادرار گرفته می‌شود. این عکسبرداری معمولاً ۳۰ الی ۴۵ دقیقه زمان می‌برد.

روش انجام سیستواورتروگرام

عوارض احتمالی سیستواورتروگرام

سیستواورتروگرام معمولاً هیچ‌گونه مشکل خاصی را در برندارد. در برخی موارد ممکن است منجر به عفونت ادراری شود. درصورتی‌که ماده حاجب با فشار بالا تزریق شود ممکن است موجب آسیب به مثانه و مجرای ادراری شود.

به دلیل استفاده از سطح پایین پرتو برای انجام آزمایش، احتمال بسیار اندکی برای آسیب به سلول‌ها و بافت در اثر پرتو ایکس وجود دارد. ضمن اینکه احتمال آسیب توسط پرتو ایکس در مقایسه با مزایای آن بسیار ناچیز است. ممکن است برخی افراد نیز نسبت به مواد حاجب حساسیت داشته باشند.

بعد از انجام سیستواورتروگرام

پس‌ از انجام عکسبرداری ممکن است ۱ الی ۲ روز بیمار به طور مداوم احساس نیاز به دفع ادرار داشته و همراه با دفع ادرار سوزش را نیز تجربه کند. به همین دلیل نوشیدن فراوان مایعات برای کاهش سوزش و پیشگیری از عفونت ادراری توصیه می‌شود. رنگ صورتی ادرار تا چند روز پس از سیستواورتروگرام عادی است.

 در صورت مشاهده هرکدام از موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:

☑ قرمز بودن ادرار و وجود لکه‌های خون در ادرار

☑ عدم توانایی دفع ادرار تا ۸ ساعت پس از آزمایش

☑ احساس تب، لرز و درد شدید در ناحیه شکم و پهلو که ممکن است علائم عفونت کلیه باشد.

☑ داشتن علائم عفونت ادراری که خود شامل موارد زیر است:

✔ احساس درد و سوزش هنگام دفع ادرار

✔ احساس دفع ادرار به‌صورت مکرر و مقدار اندک

✔ تراوش و قطره‌قطره شدن ادرار

✔ قرمز بودن و کدر بودن ادرار همراه با بوی نامطبوع

✔ درد و احساس سنگینی در پایین شکم

ویتامین ها و مکمل هایی برای افزایش گردش خون در اندام تناسلی

نتیجه ی سیستواورتروگرام

نتیجه آزمایش سیستواورتروگرام ممکن است بلافاصله پس از عکسبرداری آماده باشد یا اینکه ۱ الی ۲ روز بعد آماده گردد.

عوامل تأثیرگذار بر عکسبرداری

به دلیل برخی موارد ممکن است نتیجه عکسبرداری مفید واقع نگردد. برخی از این دلایل عبارت‌اند از:

  • وجود هرگونه باریوم انما باقی‌مانده در ادرار در نتیجه ی عکسبرداری که کمتر از ۴ روز از آن گذشته است.
  • عدم توانایی در دفع ادرار در هنگام عکسبرداری و بر اساس فرمان پزشک
  • درد ناشی از سوند موجود در مجرای ادرار

نکته: سیستواورتروگرام به دلیل عوارض ناشی از پرتو ایکس هرگز در زنان باردار استفاده نمی‌شود.

دکتر محمد جباری جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری تناسلی و فوق تخصص ارولوژی ترمیمی

تصویر  دکتر محمد جباری
دکتر محمد جباری

دکتر محمد جباری جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری و تناسلی همچنین فلوشیپ فوق تخصصی ارولوژی ترمیمی فارغ التحصیل از دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید بهشتی و عضو هیئت علمی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی و عضو انجمن علمی ارولوژی ایران می باشد.

آیا این مطلب مفید بود؟ لطفا به آن امتیاز دهید
3.3/5 - (42 امتیاز)

سیستم پرسش و پاسخ

ثبت سوال جدید

برای ثبت پرسش خود از دکتر می توانید از این قسمت استفاده کنید.پاسخ شما تا 2روز از طریق پیامک و ایمیل اطلاع رسانی خواهد شد.

پیگیری سوال قبل

   برای پیگیری پاسخ سوال خودتون و نمایش آن کد رهگیری خود را در این قسمت وارد کنید.
تصاویر پیوست امکان انتخاب تا ۵ تصویر وجود دارد. جهت انتخاب چندگانه کلید Ctrl را نگه دارید. (فرمت های مجاز شامل png, gif و jpg می باشد و حداکثر حجم هر تصویر ۸ مگابایت است.)
© همیارسیستم
  • تصویر کاربر امیر سه شنبه ۲ اردیبهشت ۹۹( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 333 مشاهده پرسش
    سلام دخترم یک سال و چهار ماهشه
    دو سه ماهش که بود دچار عفونت ادراری شد و یکهفته بستری بود دکترشون گفتن برگشت ادرار به هر دو کلیه داره یطرف زیاد و طرف دیگه متوسط تا حالا چندتا اسکن هسته ای انجام دادیم .الان گفتن وی سی یوجی انجام بدین .واسه اینکار بچه رو بیهوش میکنن؟ واینکه اخرش باید عمل بشه یااینکه احتمال داره خودش خوب بشه
    در ضمن هر شب‌داره شربت سفالکسین ۱۰۰ مصرف میکنه
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری دوشنبه ۱ اردیبهشت ۹۹( 4 سال پیش)

      سلام

      بله نیاز به یه بیهوش سبک و خفیف دارد

      احتمال خیلی زیاد نیاز به عمل خواهند داشت

    2. تصویر کاربر امیر دوشنبه ۱ اردیبهشت ۹۹( 4 سال پیش)
      خیلی ممنون . چند سالگی باید عمل بشن .
      واینکه شما خودتون جراح هستین؟
      اگه نه مبشه لطف کنید یه جراح خوب معرفی کنید
    3. تصویر کاربر دکتر محمد جباری سه شنبه ۲ اردیبهشت ۹۹( 4 سال پیش)

      5 سالگی عمل می کنند

      بله من خودم جراح هستم ولی برای اطفال توصیه می کنم خدمت دکتر امیر حسن محبوبی فوق تخصص ارولوژی اطفال عمل کنید

       

    4. نمایش سایر 2 پاسخ
  • تصویر کاربر زیرکی یکشنبه ۱۰ فروردین ۹۹( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 331 مشاهده پرسش
    باسلامبخشید من 16سالمه و کم میلی جنسی دارم موقع که فیلم سکس نگاه میکنم آلتم سفت میش و میل جنسی دارم یا موقع خودارزایی از بیکاری انجام میدم میلی ندارمعلتش چیه؟ازمایش تیرویید دادم تی از اچ پنجو دو و تی فور هشتو چهار ایا علتش اینه یا تیروییدم نرماله؟چه ازمایشهایی به غیر تیرویید و ال اچ -اف اس اچ-پورولاکتین-تستسترون باید انجام بدم ممنون از کمک و پاسخ شما!!!!!
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری یکشنبه ۱۰ فروردین ۹۹( 4 سال پیش)

      سلام
      اینحالت روانیه و همین آزمایشات کافیه

  • تصویر کاربر رضا پنجشنبه ۲۹ اسفند ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 324 مشاهده پرسش
    سلام آقای دکتر من دو بار عمل فتق کردم البته عود نکرده،هر دو بیضه رو عمل کردم آیا میتونم ورزش وزنه برداری رو انجام بدم؟
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری پنجشنبه ۲۹ اسفند ۹۸( 4 سال پیش)

      سلام
      خیر چون احتمال عود فتق وجود دارد

  • تصویر کاربر علی یکشنبه ۲۷ بهمن ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 320 مشاهده پرسش
    سلام خسته نباشید من رفتم آزمایش اسپرم بدم که با وجود استرس زیاد نتونستم بدم و خودم تو روستا زندگی میکنم حدود  نیم ساعت هم با شهر خودمان فاصله دارم وحتی یه فامیل هم تو شهر ندارم که برم اونجا نمونه بگیرم لطفا کمکم کنید که چه جوری نمونه اسپرم بدم
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری یکشنبه ۲۷ بهمن ۹۸( 4 سال پیش)

      سلام

      نیم ساعت قابل قبول هست بشرطی که در دمای نزدیک بدن باشد

  • تصویر کاربر دینا شنبه ۲۶ بهمن ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 332 مشاهده پرسش
    سلام آقای دکتر. هفته پیش از دخترم که دو سال و نیمه ست عکس رنگی گرفتن از اون روز به بعد دفع ادرارش زیاد شده حتی بعضی وقتا کنترل ادرار نداره. این می تونه از عوارض این عکس باشه؟
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری شنبه ۲۶ بهمن ۹۸( 4 سال پیش)

      سلام

      چه نوع عکس رنگی؟

درحال دریافت اطلاعات

از دکتر بپرسید

ویزیت Whatsapp

تماس با مطب

نوبت دهی اینترنتی

پرسش از دکتر