سیستواورتروگرام

در این مقاله مطالعه می کنید:

سیستواورتروگرام نوعی روش تصویربرداری با استفاده از اشعه ایکس است که عکس مثانه و مجرای ادراری را، هنگامی‌ که مثانه پر است تهیه می‌کند. ابتدا سوند (لوله ای نازک و منعطف) از طریق مجرای ادرار وارد مثانه می‌شود. ماده‌ ی رنگی به ‌عنوان ماده ی حاجب از طریق این سوند به داخل مثانه تزریق می‌شود تا تصویر واضح‌تری تشکیل شود. در صورتی که بیشتر تصاویر در هنگام خروج ادرار گرفته شود به آن VCUG گفته می‌شود.

اگر زمانی که ماده حاجب در مجرای ادرار تزریق می‌شود از اشعه ایکس استفاده شود، به آن رتروگراد یورتروگرام گفته می‌شود زیرا ماده حاجب برخلاف جریان ادرار وارد مثانه شده است.

در چه مواردی پزشک توصیه به انجام سیستواورتروگرام می کند؟

سیستواورتروگرام به دلایل متعددی انجام می‌شود که عبارت‌اند از:

  • یافتن علت عفونت های ادراری مکرر
  • بررسی آسیب‌های مثانه و مجرای ادراری
  • بررسی علت بی‌اختیاری ادراری
  • بررسی مشکلات ساختاری مثانه و مجرای ادراری
  • بررسی بزرگ‌شدگی پروستات (Hypertrophy) و تنگی مجرای ادرار (Stricture) در آقایان
  • بررسی برگشت ادرار از مثانه به کلیه (Vesico-Ureteral Reflux)
  • بررسی دقیق ناهنجاری‌های موجود در عکس‌برداری از کلیه
در چه مواردی پزشک توصیه به انجام سیستواورتروگرام می کند؟

آمادگی های لازم برای انجام سیستواورتروگرام

توصیه می‌شود در صورت داشتن هرکدام از موارد ذیل با پزشک خود مشورت کنید:

✔ بارداری

✔ علائم عفونت ادراری مانند درد و سوزش هنگام دفع ادرار

✔ حساسیت به ید موجود در مواد حاجب

✔ حساسیت به هرگونه دارو

✔ استفاده از IUD

✔ در صورت هرگونه عکس‌برداری توسط اشعه ایکس در ۴ روز گذشته، زیرا از آنجاییکه عکس‌برداری توسط اشعه ایکس و با کمک مواد حاجب مانند باریوم انما و مصرف داروهای دارای بیسموت انجام می‌شود، ممکن است نتایج آزمایش را مختل کند.

این آزمایش همچنین برای تشخیص برگشت ادرار از مثانه به حالب (vesico-ureteral Reflux) در کودکان نیز مورد استفاده قرار می گیرد. ازاین‌ رو توصیه می‌شود قبل از آزمایش با کودک خود صحبت کنید و با گفتن جملات مثبت از ترس آنها بکاهید.

روش انجام سیستواورتروگرام

سیستواورتروگرام توسط اورولوژیست یا رادیولوژیست انجام می‌شود و معمولاً نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارد. قبل از انجام عکسبرداری بایستی ادرار کرد و مثانه را خالی نمود و پس از در آوردن کامل لباس‌ها، لباس یا کاور کاغذی داده‌شده را به تن کرد. برای انجام آزمایش ناحیه تناسلی باید تمیز باشد. از یک محافظ سربی نیز جهت محافظت از ناحیه تناسلی آقایان در برابر اشعه استفاده می‌شود. اما در خانم‌ها پوشاندن تخمدان‌ها مانع نمایش مثانه می‌شود.

سوند از محل مجرای ادراری وارد مثانه شده، سپس ماده حاجب به‌آرامی درون مثانه تزریق می‌شود تا زمانی که مثانه پر شود. عکس‌برداری در سه حالت ایستاده، نشسته و خوابیده انجام می‌شود. در آخر سوند خارج‌شده و عکس‌برداری‌های بیشتر در هنگام دفع ادرار گرفته می‌شود. این عکسبرداری معمولاً ۳۰ الی ۴۵ دقیقه زمان می‌برد.

روش انجام سیستواورتروگرام

عوارض احتمالی سیستواورتروگرام

سیستواورتروگرام معمولاً هیچ‌گونه مشکل خاصی را در برندارد. در برخی موارد ممکن است منجر به عفونت ادراری شود. درصورتی‌که ماده حاجب با فشار بالا تزریق شود ممکن است موجب آسیب به مثانه و مجرای ادراری شود.

به دلیل استفاده از سطح پایین پرتو برای انجام آزمایش، احتمال بسیار اندکی برای آسیب به سلول‌ها و بافت در اثر پرتو ایکس وجود دارد. ضمن اینکه احتمال آسیب توسط پرتو ایکس در مقایسه با مزایای آن بسیار ناچیز است. ممکن است برخی افراد نیز نسبت به مواد حاجب حساسیت داشته باشند.

بعد از انجام سیستواورتروگرام

پس‌ از انجام عکسبرداری ممکن است ۱ الی ۲ روز بیمار به طور مداوم احساس نیاز به دفع ادرار داشته و همراه با دفع ادرار سوزش را نیز تجربه کند. به همین دلیل نوشیدن فراوان مایعات برای کاهش سوزش و پیشگیری از عفونت ادراری توصیه می‌شود. رنگ صورتی ادرار تا چند روز پس از سیستواورتروگرام عادی است.

 در صورت مشاهده هرکدام از موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:

☑ قرمز بودن ادرار و وجود لکه‌های خون در ادرار

☑ عدم توانایی دفع ادرار تا ۸ ساعت پس از آزمایش

☑ احساس تب، لرز و درد شدید در ناحیه شکم و پهلو که ممکن است علائم عفونت کلیه باشد.

☑ داشتن علائم عفونت ادراری که خود شامل موارد زیر است:

✔ احساس درد و سوزش هنگام دفع ادرار

✔ احساس دفع ادرار به‌صورت مکرر و مقدار اندک

✔ تراوش و قطره‌قطره شدن ادرار

✔ قرمز بودن و کدر بودن ادرار همراه با بوی نامطبوع

✔ درد و احساس سنگینی در پایین شکم

ویتامین ها و مکمل هایی برای افزایش گردش خون در اندام تناسلی

نتیجه ی سیستواورتروگرام

نتیجه آزمایش سیستواورتروگرام ممکن است بلافاصله پس از عکسبرداری آماده باشد یا اینکه ۱ الی ۲ روز بعد آماده گردد.

عوامل تأثیرگذار بر عکسبرداری

به دلیل برخی موارد ممکن است نتیجه عکسبرداری مفید واقع نگردد. برخی از این دلایل عبارت‌اند از:

  • وجود هرگونه باریوم انما باقی‌مانده در ادرار در نتیجه ی عکسبرداری که کمتر از ۴ روز از آن گذشته است.
  • عدم توانایی در دفع ادرار در هنگام عکسبرداری و بر اساس فرمان پزشک
  • درد ناشی از سوند موجود در مجرای ادرار

نکته: سیستواورتروگرام به دلیل عوارض ناشی از پرتو ایکس هرگز در زنان باردار استفاده نمی‌شود.

دکتر محمد جباری جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری تناسلی و فوق تخصص ارولوژی ترمیمی

تصویر  دکتر محمد جباری
دکتر محمد جباری

دکتر محمد جباری جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری و تناسلی همچنین فلوشیپ فوق تخصصی ارولوژی ترمیمی فارغ التحصیل از دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید بهشتی و عضو هیئت علمی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی و عضو انجمن علمی ارولوژی ایران می باشد.

آیا این مطلب مفید بود؟ لطفا به آن امتیاز دهید
3.3/5 - (42 امتیاز)

سیستم پرسش و پاسخ

ثبت سوال جدید

  • برای ثبت پرسش خود از دکتر می توانید از این قسمت استفاده کنید.پاسخ شما تا 2روز از طریق پیامک و ایمیل اطلاع رسانی خواهد شد.

پیگیری سوال قبل

   برای پیگیری پاسخ سوال خودتون و نمایش آن کد رهگیری خود را در این قسمت وارد کنید.
تصاویر پیوست امکان انتخاب تا ۵ تصویر وجود دارد. جهت انتخاب چندگانه کلید Ctrl را نگه دارید. (فرمت های مجاز شامل png, gif و jpg می باشد و حداکثر حجم هر تصویر ۸ مگابایت است.)
© همیارسیستم
  • تصویر کاربر علیرضا یکشنبه ۱۵ مهر ۹۷( 6 سال پیش) تعداد بازدید: 228 مشاهده پرسش
    سلام جناب دکتر عزیز یه سوال . ایا با توجه به این ازمایشی که براتون میفرستم و بعد عمل واریکوسل انجام دادم من میتونم بصورت طبیعی پدر بشم یا باید iui بکنم؟
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری شنبه ۱۴ مهر ۹۷( 6 سال پیش)

      سلام

      احتمال باروری بصورت طبیعی وجود دارد ولی اگر بیش از یکسال هست که بچه دار نشده اید IUI  کنید

    2. تصویر کاربر علیرضا شنبه ۱۴ مهر ۹۷( 6 سال پیش)
      اقای دکتر فعلا که مجرد هستم . مشکل من روی حرکت هست دیگه . درسته؟ قرص ویتامین aو cوd برای تحرک اسپرم و همچنین قرص امگا 3 برای تحرک اسپرم موثر هست به نظرتون؟ بعد اینکه اقای دکتر ایا تزریق یک امپول تستسترون میتونه تاثیر منفی روی حرکت و تعداد اسسپرم داشته باشه؟ و اخرین سوال پرتاب منی ایا در باروری موثره؟
    3. تصویر کاربر دکتر محمد جباری یکشنبه ۱۵ مهر ۹۷( 6 سال پیش)
    4. نمایش سایر 2 پاسخ
  • تصویر کاربر بدون دوشنبه ۵ شهریور ۹۷( 6 سال پیش) تعداد بازدید: 241 مشاهده پرسش
    سلام و عرض احترام خدمت جناب دکتر عزیز و گرانقدر.
    دوماه پیش در حین ورزش طناب زدن (در روزهای متناوب )احساس درد در زیرشکم داشتم.
    بعد از چند روزبیضه چپم حالتی نیمه افقی پیدا کرددر پشت و انتها بیضه چپم که حالتی نیمه افقی داشت ورمی ایجاد شد که تاحدودی فرم بیضه را دوکی شکل نمود تقریبا مثل رگ ورم کرده بود و حساس به لمس و در طناب بیضه درد داشتم. بزرگ میشد با استراحت تقریبا کوچک میشداما درد را داشت در لمس تقریباحساس بود .با نشستن بر روی صندلی وپوشیدن شلوار درد محسوس تر میشد و کیسه بیضه یکسره شل بود تنها صبحها از خواب بیدار میشدم جمع بود.
    به دکتر و سونوگرافی مورخ 97/04/17مراجعه کردم که جواب به شرح زیر میباشد
    بیضه دارای سایز واکوی پارانشیمال نرمال است .شواهدی از توده یا ضایعات فضا گیر در آنها دیده نمیشود.هیدروسل خفیف در دو ناحیه دیده میشورد.در حال حاضر شواهدی دال بر وجود واریکوسل و هرنی اسکروتال مشهود نیست .هرچند اتساع کمی در شبکه پمپینی فرم هر دو سمت دیده میشود ولی در حال حاضر اتساع در حد اندازه تعریف شده جهت واریکوسل نمیباشد.در اسکروتوم چپ یک ناحیه کلسیفیه به سایز تقریبی 4mm دیده میشود(اسکرولیت) شواهدی از هرنی اینگوینال در سمت چپ دیده نمی شود.در راست هرنی خفیف مشهود است.
    دکتر دارویی تجویز نکرد.
    همواره درد بود وعلائم پا برجا.تا با معاینه خودم یک برآمدگی ریز درمنتهی الیه وسط دربیضه چپم مشاهده کردم که انگار در امتداد چیزدیگری به سمت پشت بیضه است .در کشاله ران و زیر شکم درد داشتم و غدد لنفاوی بیخ ران بزرگ شد.
    تقریبا 6هفته از سونوگرافی اول گذشته بود به پزشک مراجعه کردم انتی بیوتیک و سفازولین و غیره دادو مجدد در مورخ 97/06/29 سونوگرافی انجام دادم که به شرح زیر بود بیضه ها اندازه واکوی پارانشیمال نرمال داشتند اپیدم دو طرف طبیعی است هیدروسل جزیی چپ دیده میشود
    Rt:50×26
    Lt:50×26
    با مصرف دارو درد همچنان در زیر شکم و کشاله ران و رگهای طناب بیضه پا برجاست و غده لنفاوی بیخ ران سایزش تغییری نکرده.همچنان وقتی مینشینم یا کمربند را محکم می بندم زیر شکمم درد میگیره.
    حالا باید چکارکنم؟؟؟؟
    چه دارویی مصرف کنم؟؟؟؟؟
    برجستگی توده سرطانی هست یا خیر؟؟؟
    برجستگی چه می باشد؟؟؟؟
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری دوشنبه ۵ شهریور ۹۷( 6 سال پیش)
      سلام
      شاید منشا درد از کمر و در فشار قرار گرفتن عصب هایی باشد که از کمر خار و بیضه را عصب دهی می کنند باشد. چونکه می فرمائید با نشستن یا بیستن کمر بند درد شروع یا تشدید می شود. قطعا سرطان نیست چون در سونوگرافی ها اشاره ای به آن نشده است.
  • تصویر کاربر مهسا جمعه ۲ شهریور ۹۷( 6 سال پیش) تعداد بازدید: 236 مشاهده پرسش
    با سلام خسته نباشید رابطه مقعدی داشتم بعد مایع منی رو مقعد ریخته شد میگن hiv از طریق مقعد خیلی شایع هست خیلی استرس دارم آقا دکتر شما جایی میشناسید تست hiv انجام بشه چقد احتمالا داره که گرفته باشم
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری جمعه ۲ شهریور ۹۷( 6 سال پیش)
      سلام
      تقریبا همه ازمایشگاه ها انجام می دهند به درمانگاه بیمارستان امام خمینی هم می توانید مراجعه کنید
  • تصویر کاربر مسلم جمعه ۲ شهریور ۹۷( 6 سال پیش) تعداد بازدید: 210 مشاهده پرسش
    سلام اگر دختری درد تو رحمش بپیچه بعد به پشتش برسه چیه علایمش
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری جمعه ۲ شهریور ۹۷( 6 سال پیش)
  • تصویر کاربر مهدی شنبه ۲۰ مرداد ۹۷( 6 سال پیش) تعداد بازدید: 227 مشاهده پرسش
    بنده با شخصی که دچار اچ ای وی مثبت بود جر و بحث کردم که از سر وی خون امد و بنده بعدا متوجه شدم که انگشت شست من نیز خراشی برداشته اما خون او بامن تماسی نداشت ایا احتمال دارد به من نیز سرایت کند
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری شنبه ۲۰ مرداد ۹۷( 6 سال پیش)
      خیر
درحال دریافت اطلاعات

از دکتر بپرسید

ویزیت Whatsapp

تماس با مطب

نوبت دهی اینترنتی

پرسش از دکتر