زگیل تناسلی که به آن کوندیلوما آکومیناتا نیز می گویند توسط ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می شود. این ویروس از طریق تماس مستقیم پوست به پوست منتشر می شود. بیش از ۱۰۰ نوع ویروس HPV وجود دارد که ۳۰ نوع آن می تواند ناحیه تناسلی را آلوده کند. از جمله علائم hpv در مردان می توان به ظاهر شدن زگیل های تناسلی اشاره داشت.
عوامل خطری که باعث آلودگی و ابتلا به ویروس HPV می شوند عبارتند از:
- داشتن شریک های جنسی متعدد
- شروع فعالیت جنسی و مقاربت در سنین پائین
- داشتن شریک جنسی مبتلا به ویروس HPV
- اکثر عفونت های ویروس HPV بدون علامت هستند. در یک مطالعه در خارج از کشور نشان داده شده که ۶۰% دانشجویان زن که هر ۶ ماه به مدت ۳ سال تحت تست پاپا نیکولا قرار گرفتند در مقطعی از زمان به ویروس HPV مبتلا بودند. میانگین مدت ابتلا به ویروس اچ پی وی ۸ ماه بود، و فقط ۹% افراد بعد از ۲ سال مبتلا به عفونت ویروس HPV باقی ماندند.
- زگیل های قابل رؤیت دستگاه تناسلی اکثرا توسط انواع ۶ و ۱۱ ویروس HPV ایجاد می شود. بیماران ممکن است با بیش از یک نوع ویروس HPV آلوده شوند. زگیل تناسلی ممکن است در هر جایی از دستگاه تناسلی ظاهر شوند. ویروس HPV را در گردن رحم، مهبل (واژن)، مجرای ادراری، مقعد، و بافت های مخاطی مثل ملتحمه چشم، دهان و بینی می توان یافت.
- خطر تبدیل زگیل های تناسلی به سرطان های مهاجم ناحیه تناسلی توسط ویروس HPV نوع ۶ و ۱۱ پائین است. ولی بعضی از انواع ویروس HPV که ناحیه تناسلی را مبتلا می کنند مثل انواع ۱۶،۱۸،۳۱،۳۳،۳۵،۳۹،۴۵، می توانند با دیسپلازی و سرطان در گردن رحم در زنان و بدخیمی پوست تناسلی (squamous intraepithelial neoplasia) در مردان شوند. از آنجایی که ویروس HPV در زنان مبتلا به HIV سریعا پیشرف می کند، لذا سرطان گردن رحم یکی از بیماری های است که در ایدز دیده می شود.
- سیگار ممکن است خطر پیشرفت به سمت سرطان را در هر دو جنس مرد و زن افزایش دهد.
- علائم عفونت ویروس HPV در زنان غیر اختصاصی بوده و می تواند شامل درد ناحیه تناسلی، خارش یا ترشحات بد بوی واژینال باشد.
- تشخیص زگیل تناسلی با مشاهده زگیل ها یا لمس ضایعات تناسلی بدون درد می باشد. برای تشخیص ضایعات پنهان می توان از پارچه آغشته به اسید استیک ۳% تا ۵% استفاده کرد که در صورت وجود ضایعات ظاهر آن به رنگ سفید در می آید اما چون این تست غیر اختصاصی است به عنوان یک روش غربالگری متداول استفاده نمی شود. میزان عفونت در مردانی که شریک جنسی (زن) آن ها مبتلا به ویروس HPV می باشد بین ۵۰% تا ۷۷% است ولی میزان ابتلا در زنانی که شریک جنسی (مرد) آن ها مبتلا به عفونت ویروس HPV می باشد این میزان بالا تر است.
- بیوپسی و نمونه برداری از زگیل های تناسلی بصورت معمول توصیه نمی شود اما در مواردی که زگیل ها ظاهر غیر معمولی داشته، تغییر رنگ داده، سفت شده، به بافت زیر چسبندگی پیدا کرده، یا این که زخم شده باشد حتما بایستی نمونه برداری شود. در ضمن در زگیل هایی که بعد از درمان پایدار مانده یا بدتر می شوند و همچنین در بیماران با نقص ایمنی حتما بایستی نمونه برداری شوند.
زگیل تناسلی نوع ۶
اچ پی وی ۶ چیست؟ زگیل تناسلی ناشی از hpv نوع ۶ شایع ترین ویروسی است که از طریق رابطه جنسی منتقل می شود و شایع ترین علت زگیل تناسلی در مردان است. از طرفی زگیل تناسلی نوع ۶ یکی از انواع کم خطر زگیل است که در آن خطر سرطان بی نهایت کم است. خوشبختانه زگیل تناسلی نوع ۶ در واکسن گارداسیل ۴ و گارداسیل ۹ وجود دارد و فردی که این واکسن را بزند، از ابتلا به این نوع زگیل مصون می ماند.
درمان زگیل تناسلی نوع ۶
بیماران مبتلا به زگیل تناسلی نوع ۶ بایستی بدانند که در افرادی که فعالیت جنسی و مقاریت دارند ویروس HPV و عود آن شایع است و دوره نهفته آن می تواند طولانی و متغییر باشد و مدت عفونت و روش های پیشگیری کاملا مشخص نمی باشد.
انتخاب روشی برای درمان صد در صد زگیل تناسلی به عوامل مختلف زیر وابسته است:
- سایز زگیل
- تعداد زگیل ها
- محل زگیل
- ترجیح بیمار و پزشک
درمان به دو شکل کلی انجام می شود:
# درمان توسط بیمار
درمان هایی که توسط خود بیمار انجام می شود که شامل استفاده از محلول یا ژل podofilox 0.5%، کرم imiquimod 5%، یا پماد sinecatechins 15% می باشد. البته به دلیل عوارض هر کدام و طولانی بودن مدت درمان کمتر توصیه می شود.
# درمان توسط پزشک
درمان هایی که توسط پزشک متخصص زگیل تناسلی انجام می شود که شامل استفاده از نیتروژت مایع، الکترو کوتر، لیزر، رزین پودوفیلین ۱۰% تا ۲۵%، تری کلرو استیک اسید (TCA) یا بیکلرو استیک اسید (BCA) 80% تا ۹۰% یا برداشت به روش جراحی می باشد.
البته به نظر من بهترین، سریعترین و اثربخش ترین درمان لیزر می باشد.
لیزر درمانی دی اکسید کربن فرآیندی است که در آن پرتوهای فروسرخ مستقیماً به طور متمرکز به سوی آسیب های زگیلی هدف گیری می شود. بافت آسیب دیده، لیزر را جذب و به انرژی گرمایی تبدیل می کند و به این وسیله ناحیه ی مورد نظر را تبخیر می نماید. احتباس پرتو لیزر امکان سوزاندن بافت را با کم ترین صدمه به نواحی اطراف فراهم می کند که منجر به بهبودی سریع، همراه با کم ترین میزان بر جا ماندن اثر زخم می شود. به علاوه، انرژی زیاد نور رگ هایی را که سهواً آسیب دیده اند بلافاصله می سوزاند و به طور مجازی، فرآیندی بدون خون ریزی را تضمین می نماید.
فایده ی بالقوه ی این روش درمانی آن است که قابلیت نفوذ لیزر در عمق، امکان تهاجم کامل تری را به ویروس فراهم می کند و موجب شده تا لیزردرمانی، روش مورد انتخاب برای درمان افراد دارای ضعف ایمنی باشد. عوارض جانبی مانند احساس سوزش، اثر زخم و درد، با این تضمین که آسیب بافتی از ۱ میلی متر در عمق فراتر نخواهد رفت، به کم ترین میزان می رسد. اثر موضعی و کاملاً قابل کنترل لیزر، کاربرد ایمن آن را در هنگام بارداری برای درمان آسیب هایی که به TCA یا کرایوتراپی پاسخ نمی دهند، ممکن می سازد.
براساس مطالعه ای که در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان انجام شده است میزان پاکسازی زگیل تناسلی توسط لیزر CO2 حدود دو برابر موثرتر از کرایوتراپی در درمان زگیل تناسلی است. همچنین میزان عود زگیل تناسلی در افرادی که لیزر می کنند کمتر از کسانی است که که کرایو می کنند. به عبارت ساده تر خیلی اوقات برای پاکسازی یک زگیل نیاز به دو یا تعداد بیشتری جلسات کرایوتراپی است و گاهی اصلا پاسخگو نبوده و نیاز به تغییر روش درمان هست در حالی که در درمان با لیزر در همان جلسه اول زگیل از بین خواهد رفت و عود نخواهد کرد.
متاسفانه تصور اشتباهی وجود دارد که دود ناشی از لیزر باعث پخش شدن ویروس می شود در حالی که با وجود دستگاه وکیوم که دود ناشی از لیزر را بطور همزمان به داخل خود کشیده و بعد از تصفیه توسط فیلترهای نانو، از فضای محیط کار خارج می کند این نگرانی بی مورد است. به عبارتی لیزر با استفاده ی همزمان از دستگاه وکیوم باعث انتشار و پخش شدن ویروس به دیگر نقاط بدن نخواهد شد.
زنان مبتلا به زگیل تناسلی یا سابقه ای از تماس جنسی با فرد مبتلا بایستی هر چه سریعتر توسط پزشک متخصص معاینه و ارزیابی شوند. در درمان زگیل تناسلی زنان اگر ضایعات بزرگ و وسیعی در اطراف سوراخ ادراری باشد این نگرانی ایجاد می شود که احتمال درگیری مجرای ادراری و مثانه وجود داشته باشد لذا در این موارد توصیه می شود تا سیستو یورتروسکوپی ( مشاهده مجرای ادراری و مثانه با دستگاه) شوند تا در صورت ابتلا مجرای ادراری یا مثانه درمان شوند.
برای درمان زگیل تناسلی پیش چه دکتری باید رفت؟
برخی بیماری ها بین رشته های مختلف، جنبه های مشترک دارند. زگیل تناسلی توسط متخصصین ارولوژی، زنان، پوست و عفونی قابل درمان است. تمامی این متخصصین توانایی تشخیص و درمان زگیل تناسلی را دارند. اما اگر زگیل در ناحیه تناسلی باشد، متخصص ارولوژی به دلیل تجربه و تخصص کافی در این ناحیه، باتجربه بالاتری می تواند به درمان زگیل تناسلی بپردازد.
درمان زگیل تناسلی در خانم ها توسط متخصص زنان بهتر و راحت تر است. متخصصین پوست برای درمان زگیل در نواحی دیگر و نیز ناحیه تناسلی، دانش و صلاحیت لازم را دارند و در نهایت از آنجا که زگیل تناسلی یک بیماری عفونی محسوب می شود، می تواند توسط متخصص عفونی نیز درمان شود اما پزشکان عفونی معمولا به تجویز دارو بسنده می کنند و از روش هایی مثل لیزر و کرایو کمتر استفاده می کنند.
واکسن HPV
گارداسیل (Gardasil) یک واکسن ۴ ظرفیتی بر علیه چهار نوع ویروس اچ پی وی ۶، ۱۱، ۱۶، و ۱۸ توسط FDA برای پیشگیری از مواردی که با ویروس HPV همراه می شود مثل سرطان گردن مثانه، سرطان ناحیه مقعد و بروز زگیل های تناسلی در مردان و زنان تائید شده است.
سرواریکس Cervarix یک واکسن دو ظرفیتی بر علیه نوع ۱۶ و ۱۸ ویروس HPV، برای پیشگیری از سرطان گردن رحم در زنان توصیه شده است.
بیشترین تاثیر واکسن زگیل تناسلی زمانی ظاهر می شود که قبل از تماس جنسی تزریق شود. مصونیت ایجاد شده برای واکسن ها برای بیش از ۵ سال باقی می ماند.
نمونه هایی از عکس زگیل تناسلی در زنان و مردان
برای مطالعه بیشتر در این زمینه می توانید مقالات زیر را مطالعه نمایید:
برای درمان زگیل تناسلی به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
درمان زگیل تناسلی با پماد سینکاتچینز
دکتر محمد جباری جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری تناسلی و فوق تخصص ارولوژی ترمیمی