کراتوز سبورئیک، نوعی توده پوستی غیر سرطانی (خوش خیم) می باشد که رنگ آن می تواند سفید، برنزه، قهوه ای یا سیاه باشد. برخی از این توده ها برآمده هستند و مثل این است که به پوست چسبیده شده اند و ممکن است شبیه به زگیل به نظر برسند.
کراتوز سبورئیک، اغلب روی قفسه سینه، بازوها، کمر و یا نواحی دیگر یافت می شود. این توده ها در بین افراد بالای ۵۰ سال، بیشتر شایع هستند، اما افراد جوانتر نیز ممکن است به آن دچار شوند. با بالا رفتن سن، افراد بیشتری دچار یک یا چند مورد از این توده ها می شوند. لایه خارجی پوست، اپیدرمیس می باشد. سلولهایی به نام کراتینوسیت، مقدار زیادی از این لایه را تشکیل می دهند. این سلولها به طور مرتب از پوست جدا می شوند و سلولهای جوانتر جایگزین آنها می شوند.
گاهی اوقات، تعداد کراتینوسیت ها بیشتر از حد معمول می شود. این امر می تواند منجر به ایجاد توده های کراتوز شود. شما ممکن است فقط یک یا صدها توده داشته باشید. در بیشتر موارد، این توده ها فقط موجب مشکلات ظاهری می شوند. در برخی موارد، کراتوزها در اثر تماس با لباس، تحریک می شوند. کراتوز سبورئیک، سرطانی نیست، اما گاهی اوقات شبیه به توده های سرطانی است. به همین دلیل، پزشک ممکن است برای بررسی آن به یک نمونه بیوپسی نیاز داشته باشد.
چه چیزی موجب کراتوز سبورئیک می شود؟
مشخص نیست که دقیقاً چه چیزی موجب کراتوز سبورئیک می شود. این شرایط ممکن است در بین افراد یک خانواده اتفاق بیفتد و عامل آن، بیماری ژنتیکی باشد. پیری پوست نیز می تواند در این امر نقش مهمی داشته باشد، چرا که این توده ها با بالا رفتن سن، شایع تر می شوند. در معرض خورشید قرار گرفتن بیش از حد نیز ممکن است در ایجاد این توده ها نقش داشته باشد.
این امر طبیعی نیست و ممکن است نشانه ی وجود سرطان غیر پوستی، مانند سرطان روده یا سرطان ریه باشد. در صورت بروز توده های زیاد به طور ناگهانی، به پزشک خود اطلاع دهید. آنها ممکن است بخواهند مطمئن شوند که شما به هیچ نوع سرطانی مبتلا نیستید.
علائم کراتوز سبورئیک چه چیزهایی هستند؟
توده های کراتوز می توانند:
- اندکی برآمده تر از پوست اطراف خود باشند.
- ظاهر سفید یا روشنی داشته باشند، که ممکن است به مرور زمان تیره، قهوه ای یا سیاه شوند.
- دارای ظاهری مومی شکل و چسبانده شده به پوست هستند.
- به راحتی از پوست مجاور خود تشخیص داده می شوند.
- معمولاً باعث درد نمی شوند اما گاهی اوقات ممکن است مقداری خارش ایجاد کنند.
کراتوز سبورئیک چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک اغلب می تواند کراتوزهای سبورئیک را بر اساس ظاهر آنها تشخیص دهد. در برخی موارد، ممکن است به بیوپسی نیاز باشد. اگر یک توده پوستی دارید که موجب نگرانی شما شده است، مراجعه به پزشک، ایده ی خوبی است. پزشک از شما سؤالاتی در مورد سوابق پزشکی و علائمتان خواهد پرسید. او همچنین یک معاینه ی پزشکی انجام می دهد و توده را از نزدیک بررسی می کند. پزشک شما از سرطانی نبودن توده باید اطمینان حاصل کند. علائم زیر در مورد توده ها، ممکن است موجب نگرانی پزشک شوند:
❇️ به جای برآمده بودن یا مشخص بودن، صاف به نظر برسند.
❇️ دارای مرزهای نامشخص باشند.
❇️ از هر دو طرف به یک شکل نباشند (عدم تقارن).
❇️ رگ های خونی اطراف خود را گشاد کرده باشند.
❇️ یک زخم باز درون خود داشته باشند.از یک خال قبلی بیرون زده باشند.
در صورتی که پزشک بخواهد سرطانی بودن کراتوز سبورئیک را تشخیص دهد، شما باید نمونه برداری پوستی انجام دهید. پزشک شما نمونه ای از توده یا تمام توده را بر می دارد. سپس برای تشخیص سرطانی بودن به آزمایشگاه می فرستد.
کراتوز سبورئیک چگونه درمان می شود؟
کراتوزهای سبورئیک، معمولاً باعث مشکلات ظاهری می شوند. اما برخی از افراد ممکن است نگران احتمال سرطان باشند یا چون شکل ظاهری آنها را دوست ندارند، بخواهند که آنها را بردارند. در بیشتر موارد، آنها به هیچ درمانی نیاز ندارند. اگر شما به دلیل وجود کراتوزهای سبورئیک، احساس ناراحتی و خارش می کنید، از سرطانی بودن آنها نگران هستید یا ظاهر آنها را دوست ندارید، پزشک می تواند با استفاده از روشهای زیر آنها را بردارد:
نیتروژن مایع. این روش کرایوتراپی نامیده می شود که توده را منجمد می کند و موجب افتادن آن ظرف مدت چند روز می شود.
جراحی جزئی. این کار را می توان به ۲ روش انجام داد:
- با چاقوی جراحی و داروی بی حسی برای جلوگیری از درد
- با الکتریسیته برای سوختن توده و داروی بی حسی برای جلوگیری از درد
بیشتر توده هایی که برداشته می شوند، دوباره رشد نمی کنند، اما ممکن است در جایی دیگر ظاهر شوند. اگر توده ها پس از درمان دوباره رشد کنند، برای اطمینان از سرطانی نبودن توده، ممکن است به نمونه برداری نیاز باشد. سعی نکنید که خودتان کراتوزهای سبورئیک را از بین ببرید. تشخیص شما ممکن است اشتباه باشد، توده ممکن است مسئله ی جدی تری باشد. برداشتن ضایعه در خانه ممکن است موجب عفونت پوست شود.
دکتر محمد جباری متخصص کلیه و مجاری ادراری تناسلی