سیپروفلوکساسین یک آنتی بیوتیک قوی برای برخی از عفونت های شدید و پیچیده است. این دارو در گروه دارو های مرسوم به آنتی بیوتیک های فلوروکینولون قرار می گیرد. سیپروفلوکساسین برای درمان یا پیشگیری برخی از عفونت های باکتریایی تجویز می شود. موارد تجویز سیپروفلوکساسین عبارتند از: ذات الریه، سوزاک (یک بیماری مقاربتی)، تب حصبه (یک عفونت جدی رایج در کشور های در حال توسعه)، اسهال عفونی (عفونت هایی که سبب اسهال شدید می شوند)، عفونت های پوست، استخوان، مفاصل و شکم (ناحیه ی معده)، پروستات (غده تولید مثل مردانه)، طاعون (یک عفونت جدی که در حملات بیوشیمیایی همه گیر می شود) و سیاه زخم استنشاقی (عفونت جدی که در اثر انتشار عمدی میکروب سیاه زخم در هوا، به عنوان بخشی از حملات بیوشیمیایی در جنگ ها ایجاد می شود).
در برخی از موارد، سیپروفلوکساسین ممکن است برای درمان برونشیت، عفونت های سینوسی و عفونت های مجاری ادراری تجویز شود؛ اما در صورت وجود گزینه های دیگر درمان، بهتر است از سیپروفلوکساسین برای این موارد استفاده نشود. قرص های سیپروفلوکساسین طولانی رهش (طولانی اثر) برای درمان عفونت های مجاری ادراری و کلیوی تجویز می شوند. با این وجود، برخی از انواع عفونت های ادراری تنها در صورتی باید با سیپروفلوکساسین درمان شوند که گزینه ی درمانی دیگری در دسترس نباشد. آنتی بیوتیک هایی مثل سیپروفلوکساسین برای درمان سرماخوردگی، آنفولانزا و سایر عفونت های ویروسی مؤثر نیستند. مصرف خودسرانه و بی جای آنتی بیوتیک ها، خطر ابتلا به عفونت های مقاوم در برابر آن ها را در آینده افزایش می دهند.
نحوه ی مصرف سیپروفلوکساسین چگونه است؟
سیپروفلوکساسین به صورت قرص، شربت و قرص های طولانی اثر (ماهانه) خوراکی در دسترس می باشد و می توان آن را با یا بدون غذا مصرف کرد. قرص و شربت سیپروفلوکساسین معمولاً ۲ بار در روز و قرص های طولانی اثر سیپروفلوکساسین غالباً ۱ بار در روز مصرف می شود. برای درمان سوزاک، دوز قرص و شربت سیپروفلوکساسین، می تواند به ۱ بار در روز کاهش پیدا کند. دارو را هر روز در ساعت مشخصی استفاده کنید. طول دوره ی درمان به نوع عفونت شما بستگی داشته و تنها توسط پزشک تعیین می شود. موارد ذکر شده در تجویز پزشک را با دقت رعایت کنید و در صورت وجود هر گونه ابهام، سؤالات خود را با پزشک یا داروساز مربوطه در میان بگذارید. مصرف سیپروفلوکساسین باید دقیقاً طبق تجویز پزشک انجام شود. از مصرف بیشتر یا کمتر از مقدار تجویز شده توسط پزشک اکیداً خودداری کنید.
در صورتی که از نوع سیپروفلوکساسین خود مطمئن نیستید، موضوع را با داروساز در میان بگذارید. سیپروفلوکساسین به تنهایی نباید همراه با لبنیات یا آب میوه های غنی شده با کلسیم مصرف شود؛ اما مصرف سیپروفلوکساسین با وعده های غذایی که شامل این موارد باشند اشکالی ندارد. قرص های عادی یا طولانی اثر سیپروفلوکساسین را به صورت کامل و بدون نصف کردن، له کردن یا جویدن ببلعید. در صورتی که قادر به قورت دادن یک قرص کامل نیستید، این موضوع را به پزشک اطلاع دهید. برای مصرف شربت سیپروفلوکساسین، قبل از استفاده ی هر دوز، ظرف را به مدت ۱۵ ثانیه تکان دهید تا دارو به خوبی مخلوط شود. شربت را بدون نگه داشتن در دهان قورت دهید. پس از هر بار مصرف درب قوطی شربت را به خوبی ببندید.
شربت سیپروفلوکساسین را نباید از طریق سرنگ وارد دهان کنید. طی چند روز اول مصرف سیپروفلوکساسین، احساس بهبودی خواهید داشت. در صورتی که علائم شما از بین نرفت یا بدتر شد با پزشک تماس بگیرید. اگر برای درمان عفونت مجاری ادراری، سیپروفلوکساسین مصرف می کنید و در زمان مصرف دارو یا پس از دوره ی درمان، دچار تب یا کمر درد شده اید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. زیرا این علائم می تواند نشان دهنده ی بدتر شدن عفونت باشد. در صورت بهبود علائم بیماری، مصرف سیپروفلوکساسین را تا پایان دوره ی درمان ادامه دهید. بدون اجازه ی پزشک مصرف سیپروفلوکساسین را قطع نکنید، مگر در صورت مواجهه با عوارض جانبی جدی که در ادامه ی متن به آنها اشاره خواهیم کرد. در صورت قطع زود هنگام سیپروفلوکساسین یا جا انداختن بعضی از دوز ها، ممکن است عفونت شما به طور کامل درمان نشده و حتی در برابر آنتی بیوتیک مقاوم شود.
مصارف دیگر سیپروفلوکساسین چیست؟
در زمان جنگ های بیولوژیکی، سیپروفلوکساسین می تواند برای درمان یا پیشگیری از بیماری های خطرناکی (که هدف بمباران های بیوشیمیایی می باشند) مثل سیاه زخم پوست یا دهان و تولارمی استفاده شود. سایر بیماری هایی که برای درمان آنها از سیپروفلوکساسین استفاده می شود عبارتند از: بیماری خراش گربه (عفونتی که ممکن است پس از گاز گرفتن یا چنگ توسط گربه ایجاد شود)، بیماری لژیونر (نوعی عفونت ریه)، شانکروئید (زخم باکتریایی آلت تناسلی)، گرانولوم اینگویینال (دنوانوزیس؛ یک بیماری مقاربتی) و عفونت های گوش خارجی که به استخوان های صورت سرایت می کنند.
سیپروفلوکساسین همچنین برای سل و بیماری کرون (مشکلی که در آن سیستم ایمنی به دیواره ی مجاری گوارشی حمله کرده و باعث درد، اسهال، کاهش وزن و تب می شود) کاربرد دارد. سیپروفلوکساسین در برخی موارد می تواند برای درمان اسهال مسافرتی در بعضی از بیماران خاص، پیشگیری از عفونت در بیمارانی که دچار تب شده و به علت کمبود گلبول سفید در خطر عفونت قرار دارند، افرادی که برخی از جراحی های خاص را انجام داده اند و همچنین افرادی که در تماس با مبتلایان مننژیت بوده اند تجویز می شود. قبل از مصرف، درباره ی خطرهای مصرف سیپروفلوکساسین با پزشک مشورت کنید. سیپروفلوکساسین می تواند برای مصارف دیگری نیز تجویز شود. می توانید در این باره با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید.
در صورت فراموش کردن یک دوز دارو چه کار کنیم؟
در صورتی که از زمان مصرف یک دوز قرص یا شربت سیپروفلوکساسین شما، کمتر از ۶ ساعت گذشته است، بلافاصله دوز فراموش شده را مصرف کرده و دوز بعدی دارو را در همان ساعت مقرر استفاده کنید. البته، اگر از زمان دوز شما بیش از ۶ ساعت گذشته باشد، باید از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کرده و دوز بعدی دارو را در زمان معین بخورید. در صورتی که دوز طولانی اثر سیپروفلوکساسین فراموش شود، باید در اولین فرصت دارو را مصرف کنید. هیچگاه نباید برای جبران یک دوز از دست رفته، در یک نوبت دوز دو برابر مصرف شود. همچنین، هیچوقت نباید بیشتر از دو دوز قرص یا شربت، یا بیشتر از یک دوز قرص طولانی اثر سیپروفلوکساسین در یک روز مصرف شود.
عوارض جانبی سیپروفلوکساسین چیست؟
سیپروفلوکساسین می تواند سبب بروز عوارض جانبی شود. در صورت شدت گرفتن یا عدم بهبود هر یک از عوارض زیر با پزشک صحبت کنید:
- حالت تهوع
- استفراغ
- شکم درد
- اسهال
- سوزش معده
- خارش یا ترشح واژن
- کبودی
- خستگی غیر عادی
- خواب آلودگی
در صورتی که هر یک از علائم زیر را مشاهده کردید، مصرف سیپروفلوکساسین را قطع کرده و بلافاصله به اورژانس مراجعه کنید:
- اسهال شدید (ممکن است همراه با خون باشد) که می تواند در کنار تب و گرفتگی های شکمی ظاهر شود (تا ۲ ماه پس از دوره ی درمان).
- حساسیت پوستی
- دانه های پوستی
- خارش
- پوست پوست شدن
- تب
- ورم چشم، صورت، لب، دهان، زبان، گلو، دست، پا، زانو و ساق پا
- تنگی گلو
- مشکلات تنفسی یا بلعیدن
- سرفه ی مداوم یا پیش رونده
- زردی پوست یا چشم، کبودی پوست، تیرگی ادرار یا مدفوع روشن
- تشنگی یا گرسنگی شدید، کبودی پوست، احساس سستی یا رعشه، ضربان قلب تند یا نامنظم، تعرق، تکرر ادرار، تاری دید یا اضطراب غیرعادی
- غش کردن یا بیهوش شدن
- کم شدن مقدار و دفعات ادرار
- درد ناگهانی در قفسه سینه، شکم یا پشت
سیپروفلوکساسین در کودکان می تواند سبب مشکلات استخوانی، مفصلی و بافت های اطراف مفصل شود. لذا مصرف این دارو برای افراد زیر ۱۸ سال به هیچ وجه توصیه نمی شود؛ مگر در مواقعی که عفونت آنقدر جدی باشد که با دارو های آنتی بیوتیک دیگر قابل درمان نباشد، یا فرد در معرض بیماری طاعون یا سیاه زخم قرار گرفته باشد. در صورتی که پزشک برای کودک شما سیپروفلوکساسین تجویز کرده است، حتماً درباره ی مشکلات مفصلی احتمالی کودک خود با پزشک مشورت کنید. اگر کودک شما با مصرف سیپروفلوکساسین یا پس از اتمام دوره ی درمان دچار مشکلات مفصلی مثل درد یا التهاب شده است، به پزشک اطلاع دهید.
با پزشک خود درباره ی خطرات احتمالی مصرف سیپروفلوکساسین توسط خود یا کودکتان صحبت کنید. سیپروفلوکساسین می تواند سبب بروز عوارض جانبی دیگری نیز شود. در صورتی که طی دوره ی درمان سیپروفلوکساسین با هرگونه مشکلات غیر عادی مواجه شدید، با پزشک تماس بگیرید.
