در بسیاری از زنان، ناکچوری یا تکرر ادرار در شب و در دوره باردرای اتفاق می افتد. در صورتی که تعداد ادرار های شبانه افزایش یابد، ممکن است کیفیت خواب و زندگی فرد تحت تاثیر قرار گیرد. خوشبختانه، با ایجاد تغییراتی کوچک اما موثر، می توان ادرار شبانه را درمان کرد. تکرر ادرار می تواند مشکلی فراتر از یک پدیده آزار دهنده بوده و علامتی از یک بیماری زمینه ای به شمار رود. به همین دلیل، در صورت ابتلا به آن، مراجعه به متخصص ارولوژی بسیار اهمیت دارد.
نکاتی جهت مقابله با تکرر ادرار در شب
افراد می توانند با استفاده از توصیه های زیر، خواب شبانه مناسب تری داشته باشند:
توالت رفتن خود را برنامه ریزی کنید:
افراد باید مقدار مایعات مصرفی و دفع ادرار را پایش کنند. همچنین، باید توجه داشت که در چه زمانی از شبانه روز بیشترین مقدار ادرار دفع می شود. در صورتی که دفع ادرار بیش از ۱۰ مرتبه در شبانه روز باشد، نگران کننده است. البته، تعداد دفعات ادرار بر اساس سن فرد، مقدار و نوع مایعات دریافتی و دارو ها مصرفی سنجیده می شود. برای مثال، مصرف دارو های مدر(دارو های ادرار آور)، تعداد دفعات ادرار را افزایش می دهد. در حالی که ظرفیت مثانه الزاما همگام با افزایش سن، کاهش نمی یابد اما شیوع بیش فعالی مثانه در سنین بالاتر، بیشتر است.
افرادی که ۶۵ تا ۷۰ سال سن داشته و در هنگام شب بیش از ۲ بار به توالت می روند، باید به پزشک مراجعه کنند. همچنین، اگر افراد بالای ۷۰ سال در هنگام شب بیش از ۳ بار دفع ادرار را تجربه کنند، نیازمند مراجعه به پزشک هستند.
نوشیدن مایعات را ۲ ساعت قبل از رفتن به تخت خواب محدود کنید:
همچنین، مصرف مواد محرکی همچون الکل و کافئین نیز باید در طول روز محدود شود. در صورت تجربه شب ادراری، نوشیدن مشروبات الکلی باید به صفر یا حداکثر ۱ نوشیدنی در روز کاهش یابد.
ابتلای خود به آپنه خواب را بررسی کنید:
در طول خواب عمیق، بدن هورمون های ضد ادراری ترشح کرده تا مایعات بیشتری در طول شب در آن حفظ شوند. در افراد مبتلا به آپنه خواب، بدن به دلیل عدم تجربه خواب عمیق، این هورمون ها را به مقدار کافی تولید نمی کند. علاوه بر این، افت اکسیژن خون در حملات آپنه خواب، کلیه ها را جهت دفع بیشتر آب تحریک می کند. در این موارد، درمان آپنه خواب به رفع مشکل شب ادراری منجر می شود.
ورزش و پوشیدن جوراب های فشاری را فراموش نکنید:
افراد مبتلا به تورم پا، احتمالا به دفعات بیشتری جهت دفع ادرار از خواب بیدار می شوند. مایعاتی که در طول روز در پا ها تجمع کرده اند، در هنگام خواب و به دلیل هم سطح بودن پا و قلب، دوباره به گردش خون باز می گردند. این مایعات با رسیدن به کلیه ها به صورت ادرار وارد مثانه می شوند. ورزش کردن و پوشیدن جوراب های فشاری می تواند به دفع مایعات اضافی قبل از رفتن به خواب کمک کند.
پا های خود را بالا نگه دارید:
بالا نگه داشتن پا ها به مدت ۱ ساعت در طول روز، می تواند به کاهش دفعات دفع ادرار در هنگام شب کمک کند.
دارو های ادرار آور خود را در هنگام عصر مصرف کنید:
در صورت مصرف این دارو ها به دلیل فشار خون بالا، بیماری قلبی یا تورم پا، بهتر است زمان مصرف را به عصر موکول کرد. بدین ترتیب، دارو ها با تخلیه مایعات اضافی بدن در هنگام عصر، دفع ادرار را در هنگام شب کاهش می دهند. البته، قبل از تغییر زمان، نوع و مقدار مصرف دارو ها باید با پزشک مشورت کرد.
فرایند پیری
همگام با افزایش سن، بدن تولید هورمون های نگه دارنده مایعات را کاهش داده و مثانه سریع تر پر می شود. همچنین، توانایی مثانه در حفظ مایعات نیز با افزایش سن کاهش می یابد. بدین ترتیب، افراد بالای ۶۰ سال باید حداقل یک بار رفتن به توالت را در هنگام خواب شب انتظار داشته باشند. با این حال، رعایت نکات بیان شده می تواند شدت ناکچوری یا تکرر ادرار شبانه را در هر سنی کاهش دهد.
دکتر محمد جباری جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری و تناسلی