بیماری سیفلیس یا سفلیس یک عفونت مقاربتی (STI) است که با دارو درمان می شود. در صورتی که سیفلیس درمان نشود، مشکلات جدی ای برای سلامتی فرد ایجاد می کند. برای کاهش خطر ابتلا به عفونت، می بایست همیشه در طول رابطه ی جنسی از کاندوم استفاده کرد.
سیفلیس چیست؟
سیفلیس یک عفونت مقاربتی (STI) است که در صورت داشتن رابطه ی جنسی واژینال، مقعدی یا دهانی با فردی که به این عفونت مبتلا است، انتقال پیدا می کند. عامل سیفلیس، باکتری است و از داروی آنتی بیوتیک برای درمان این عفونت استفاده می شود. سیفلیس درمان نشده می تواند منجر به مشکلات جدی برای سلامتی از جمله نابینایی و آسیب به مغز، قلب، چشم ها و سیستم عصبی شود.
میزان شیوع بیماری سیفلیس چه قدر است؟
بر اساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، در سال ۲۰۲۰ حدود ۱۳۴.۰۰۰ مورد سیفلیس وجود داشته است. این عفونت در مردان و افرادی که در بدو تولد جنسیت مرد به آن ها نسبت داده شده است (AMAB)، شایع تر است. مردان همجنسگرا (MSM) بیشتر از هر گروه دیگری به سیفلیس مبتلا می شوند.
چه کسانی ممکن است به سیفلیس مبتلا شوند؟
هر کسی که از نظر جنسی فعال باشد ممکن است به سیفلیس مبتلا شود، اما با وجود موارد زیر خطر ابتلا به آن بیشتر خواهد بود:
- داشتن رابطه ی جنسی محافظت نشده، به خصوص با چند نفر متفاوت
- رابطه ی جنسی مرد با مرد
- ابتلا داشتن فرد به HIV
- برقراری رابطه ی جنسی با شخص مبتلا به سیفلیس
- ابتلا به STI های دیگر مانند کلامیدیا، سوزاک یا تبخال.
علائم سیفلیس چیست؟
علائم بیماری سیفلیس نسبت به مرحله ی عفونت، متفاوت هستند. در مراحل اولیه یعنی هنگامی که به احتمال زیاد فرد متوجه علائم خود می شود، بیشترین میزان سرایت وجود دارد. در مرحله (استیج) اول، یک یا چند زخم در اندام تناسلی بیمار ایجاد خواهد شد که ممکن است متوجه آن نشود یا آن را با جوش یا ضایعات پوستی دیگری اشتباه بگیرد.
در مرحله ی دوم، بیمار ممکن است دچار بثورات پوستی شده و علائمی شبیه آنفولانزا مانند خستگی، تب، گلودرد و دردهای عضلانی را تجربه کند. از مرحله ی دوم به بعد (مرحله ی نهفته)، علائم سیفلیس پنهان خواهند بود. آشکار نبودن علائم به این معنی نیست که عفونت از بین رفته است. تنها چیزی که عفونت را درمان و از پیشرفت آن جلوگیری می کند، درمان با دارو است.
علت سیفلیس چیست؟
علت بروز سیفلیس، باکتری ترپونما پالیدوم است. این باکتری از طریق رابطه ی جنسی واژینال، مقعدی یا دهانی با فرد مبتلا سرایت می کند و می تواند از طریق مقعد، واژن، آلت تناسلی، دهان یا پوست بریده شده وارد بدن افراد شود. باکتری ترپونما پالیدوم تا زمانی که به اندام های خاصی آسیب برساند، در کل بدن پخش خواهد شد.
آیا سیفلیس می تواند در دوران بارداری مشکلی ایجاد کند؟
بله. در صورتی که فرد باردار تحت درمان قرار نگرفته باشد، ممکن است عفونت را به فرزند خود منتقل کند. تا ۴۰ درصد از نوزادانی که از افراد مبتلا به سیفلیس درمان نشده به دنیا می آیند، در اثر این عفونت می میرند. شایع ترین سرایت عفونت از مادر به کودک، در زمان بارداری است. با این حال اگر کودک مستقیماً با زخم سیفلیس در واژن مادر تماس داشته باشد، ممکن است در حین زایمان نیز این عفونت انتقال پیدا کند. در صورتی که نوزاد با سیفلیس متولد شود، به آن سیفلیس مادرزادی می گویند.
سیفلیس در دوران بارداری می تواند باعث ایجاد موارد زیر نیز بشود:
- سقط جنین
- زایمان زودرس
- وزن کم نوزاد هنگام تولد (کمتر از ۲.۵ کیلوگرم)
- مشکلات مربوط به بند ناف
- مرده زایی
- مرگ در ۲۸ روز اول زندگی (تنها در صورتی رخ می دهد که فرد برای سیفلیس تحت درمان قرار نگیرد.)
این عوارض احتمالی بر اهمیت معاینه ها و انجام آزمایش های STI در دوران بارداری صحه می گذارند. درمان تا قبل از هفته ی ۲۶ بارداری بیشترین اثرگذاری را خواهد داشت.
سیفلیس چه خطراتی برای سلامتی فرد دارد؟
در صورت که فرد مبتلا تحت درمان قرار نگیرد و سیفلیس تا آخرین مرحله ی عفونت پیشرفت کند، در معرض خطر عوارض کشنده ای خواهد بود. آسیب سیفلیس با گذشت زمان بدتر می شود و به همین دلیل است که درمان فوری آن اهمیت زیادی دارد. سیفلیس درمان نشده می تواند باعث نابینایی و فلجی شده و منجر به مشکلاتی در قلب، مغز، نخاع و سایر اندام های فرد شود.
سیفلیس چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک سوالاتی در مورد سابقه ی جنسی فرد مانند این که آیا رابطه جنسی ایمن داشته است یا خیر، می پرسد و شخص حتماً باید سوالات او را با صداقت کامل جواب دهد. پزشک می تواند به ارزیابی میزان خطر ابتلا کمک کرده و انجام آزمایش هایی برای سایر بیماری های مقاربتی را تجویز کند.
برای آزمایش سیفلیس، پزشک فرد را معاینه کرده و برای بررسی علائم عفونت از او نمونه ی خون می گیرد. همچنین ممکن است مقداری مایع یا تکه ی کوچکی از پوست را از زخم سیفلیس برداشته و آن را زیر میکروسکوپ بررسی کند. تنها راه برای اطمینان از ابتلا به سیفلیس، مراجعه به پزشک و انجام تست های آزمایشگاهی است.
سیفلیس چگونه درمان می شود؟
سیفلیس با مصرف آنتی بیوتیک درمان می شود. آنتی بیوتیک ها داروهایی هستند که برای درمان عفونت های باکتریایی مورد استفاده قرار می گیرند. پنی سیلین رایج ترین داروی مورد استفاده برای سیفلیس است. مقدار و مدت زمان مصرف دارو به مرحله و علائم سیفلیس در فرد بستگی دارد. دوره ی مصرف آنتی بیوتیک حتی در صورتی که زخم یا جوش از بین برود نیز باید کامل شود. فرد مبتلا حتماً بایستی با تمامی افرادی که طی دو سال گذشته رابطه ی جنسی داشته است تماس گرفته و به آن ها بگوید که باید آزمایش شوند.
پزشک پس از درمان سیفلیس، خون را آزمایش می کند تا مطمئن شود که عفونت از بین رفته است. هر کسی ممکن است پس از درمان نیز مجدداً به سیفلیس مبتلا شود، بنابراین در هر صورت باید رابطه ی جنسی امن برقرار کرد و در صورت افزایش خطر ابتلا به سیفلیس، به طور منظم آزمایش داد.
چگونه می توان خطر ابتلا به سیفلیس را کاهش داد؟
تنها راه پیشگیری از سیفلیس (و سایر بیماری های مقاربتی) پرهیز از رابطه ی جنسی است. افرادی که از نظر جنسی فعال هستند، می توانند با استفاده ی مداوم از کاندوم عادی یا دهانی خطر ابتلا به عفونت را کاهش دهند. استفاده ی صحیح از کاندوم برای کاهش احتمال ابتلا به عفونت بسیار مهم است.
می توان از شریک های جنسی خود در مورد سابقه و آزمایش های عفونت های مقاربتی آن ها سوال پرسید. هر دو طرف مبتلا باید درمان شوند در غیر این صورت ممکن است پس از درمان نیز دوباره یکدیگر را آلوده کنند.
چگونه می توان از خود مراقبت کرد؟
سیفلیس و سایر عفونت های مقاربتی مشکلات جدی برای سلامتی ایجاد می کنند. آن ها نیاز به مراقبت پزشکی فوری دارند. بلافاصله بعد از تشخیص، باید درمان بیماری کامل شود تا عفونت گسترش پیدا نکند. کارهای دیگری که باید انجام داد عبارتند از:
- اطلاع دادن به همه ی شرکای جنسی قبلی و کنونی
- داشتن رابطه ی جنسی امن با استفاده از کاندوم یا دنتال دم
- آزمایش منظم برای سیفلیس و سایر عفونت های مقاربتی
- به حداقل رساندن تعداد شریک های جنسی
- پرسیدن از پارتنرهای جدید در مورد سابقه ی جنسی آن ها
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت داشتن زخم یا بثورات پوستی در ناحیه ی تناسلی یا دهان، باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه نمود. پزشک می تواند فرد را برای سیفلیس مورد آزمایش قرار دهد و در صورت ابتلا به عفونت، درمان را آغاز کند. هر چه درمان زودتر شروع شود، احتمال بروز عوارض بلند مدت کمتر می شود.