در این مقاله تمام مسائلی که در رابطه با سرطان پروستات وجود دارد، بیان خواهد شد.
سرطان پروستات چیست؟
سرطان پروستات سرطانی است که در پروستات مردان روی می دهد. این غده گردویی شکل و کوچک می باشد و مایع منی را که در تغذیه و انتقال اسپرم ها نقش دارد، تولید میکند. سرطان پروستات یکی از شایع ترین انواع سرطان ها در مردان می باشد. این سرطان به آرامی رشد می کند و در ابتدا محدود به درون خود غده ی پروستات است، محلی که امکان ایجاد خطرات جدی برای فرد ندارد.
البته برخی از انواع سرطان های پروستات به آرامی رشد می کنند و ممکن است به اندک درمان پاسخ دهند یا حتی نیاز به درمان نداشته باشند، این در حالی است که انواع دیگر، مهاجم هستند و می توانند به سرعت گسترش یابند. سرطان پروستات اگر زودتر تشخیص داده شود یعنی وقتی که محدود به غده پروستات است، شانس درمان موفقیت آمیز آن بیشتر است.
علائم سرطان پروستات
سرطان پروستات در مراحل اولیه رشد خود ممکن است علایم و نشانه ای از خود بروز ندهد. اما اگر بیماری پیشرفت زیادی داشته باشد ممکن است باعث بروز نشانه هایی شود به عنوان مثال:
- ادرار دردناک
- کاهش فشار در جریان خروجی ادرار
- وجود خون در منی
- درد در ناحیه کلیه
- درد استخوان
- اختلال در نعوظ
درجه بندی سرطان پروستات
سرطان پروستات گرید ۱
این درجه دلالت بر سرطان در مراحل رشد اولیه اش می کند به طوری که هنوز محدود به ناحیه ی کوچکی در خود پروستات است. در این وضعیت سلول های سرطانی زیر میکروسکوپ بدون تهاجم مشاهده می شوند.
سرطان پروستات گرید ۲
سرطان در این درجه شاید هنوز کوچک باشد اما ممکن است سلول های سرطانی در هنگام مشاهده در زیر میکروسکوپ، تهاجم داشته باشند. یا اینکه سرطانی که در این وضع وخامت قرار دارد ممکن است نسبت به نوع درجه یک بزرگتر باشد و یا شاید رشد کرده و هر دو سمت غده ی پروستات را درگیر سازد.
سرطان پروستات گرید 3
سرطان به خارج از غده ی پروستات و به کیسه های منی و یا بافت های اطراف پخش گردیده است.
سرطان پروستات گرید ۴
سرطان به قدری رشد کرده که به اندام های اطراف همچون مثانه یا غدد لنفاوی و یا به بافت های دور دست مثل استخوان ها، ریه یا دیگر اندام ها سرایت کرده است.
مراجعه به پزشک
اگر در شما علایم و نشانه های بیماری مشاهده شد به طوری که شما را نگران کرده است به یک پزشک مراجعه کنید. بحثی پیرامون مزایا و معایب غربالگری برای سرطان پروستات وجود دارد که سازمان های پزشکی نظرات متفاوتی نسبت به این موضوع دارند. شما می بایست با پزشک خود در راستای این موضوع مشورت کنید تا بهترین تصمیم را برای خود اخذ نمائید.
علت بروز سرطان پروستات
علل سرطان پروستات به طور واضح مشخص نیست. پزشکان معتقدند که سرطان پروستات زمانی ایجاد می شود که بعضی از سلول های پروستات فرد غیرطبیعی شوند. جهش در DNA سلول های غیر طبیعی باعث می شود تا سلول ها بسیار سریعتر از سلول های عادی رشد و تقسیم شوند. در حالی که سلول های سالم می میرند، سلول های سرطانی ادامه حیات می دهند. تجمع سلول های غیر طبیعی، شکل تومور به خود می گیرند و می توانند با رشد خود بافت اطراف را مورد تهاجم قرار دهند. بعضی از سلول های غیر طبیعی می توانند به سمت دیگر اعضای بدن رها شده و گسترش یابند (متاستاز).
چه کسانی در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات قرار دارند؟
عواملی که می توانند خطر ابتلای شما به سرطان پروستات را افزایش دهند شامل:
سن بالا
با افزایش سن، خطر ابتلای شما به سرطان پروستات نیز افزایش می یابد.
سیاه پوست بودن
مردان سیاه پوست نسبت به سایر افراد از نژاد های دیگر، در خطر ابتلای بیشتری هستند. در مردان سیاه پوست احتمال اینکه سرطان پروستات مهاجم و پیشرونده باشد بیشتر است که البته علت این امر مشخص نیست .
سابقه ی خانوادگی سرطان های پروستات و سینه
اگر مردی از خانواده شما دچار سرطان پروستات باشد، خطر ابتلای شما نیز افزایش می یابد. اگر شما سابقه ی خانوادگی از ژن هایی که خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش می دهند (BRCA1 یا BRCA2 ) داشته باشید یا سابقه ی خانوادگی قوی از سرطان سینه را دارید، خطر ابتلا به سرطان پروستات بالا می رود.
چاقی
مردان چاق که سرطان پروستات دارند به احتمال قوی از بیماری پیشرفته تری برخوردار هستند که درمان آن نیز مشکل تر می باشد.
بیشتر بخوانید: کپسول تامسولوسین چه کاربردی دارد؟
انواع سرطان پروستات
تقریباً تمامی سرطان های پروستات از نوع آدنوکارسینوم هستند. آدنوکارسینوم نوعی سرطان است که از سلول های غده ای در پروستات (سلول های تولید کننده مایع پروستات که به مایع منی اضافه می شوند) به وجود می آید.
انواع دیگر سرطان هایی که می توانند از پروستات آغاز شوند عبارتند از:
- کارسینوم سلول کوچک: سرطان سلول های عصبی غده درون ریز
- سایر تومورهای عصبی غدد درون ریز (از جمله کارسینوم شلول بزرگ)
- کارسینوم سلول انتقالی
- سارکوم ها
سرطان های نام برده بسیار نادر بوده و در اغلب موارد، سرطان پروستات از نوع آدنوکارسینوم است.
عوارض سرطان پروستات
عوارض سرطان پروستات شامل:
سرطان گسترش یافته (متاستاز)
سرطان پروستات می تواند به اندام های مجاور گسترش یابد، مثلا به مثانه یا اینکه از طریق سیستم گردش خون یا لنف به سمت استخوان ها یا دیگر اندام ها انتشار یابد. سرطان پروستاتی که به استخوان ها گسترش یافته می تواند موجب درد یا شکستگی استخوان گردد. برای بار اول که سرطان به مناطق دیگر بدن پیش رفته است، ممکن است هنوز توسط پاسخی که بدن می دهد درمان یا کنترل گردد، اما احتمال اینکه درمان قطعی صورت گیرد پایین است.
بی اختیاری
هم سرطان و هم درمان پروستات می تواند سبب بی اختیاری ادرار گردد. درمانی که برای بی اختیاری انجام می شود بسته به نوع و شدت آن متفاوت است و احتمال دارد به مرور زمان بهبود پیدا کند. انتخاب شیوه ی درمان ممکن است شامل دارو، کاشت اسفنکتر کمنوعی و یا جراحی باشد.
اختلال در نعوظ
این اختلال می تواند در اثر خود سرطان یا درمان آن باشد که شامل جراحی، پرتودرمانی و هورمون درمانی است. داروها، دستگاه وکیوم که در بازیابی به نعوظ کمک می کنند و جراحی در درمان ناتوانی جنسی (اختلال نعوظ) در دسترس می باشند.
تعیین میزان گسترش سرطان
برای بار اول که تشخیص سرطان داده شد، پزشک شما در جهت تعیین اندازه و میزان گسترش (مرحله) سرطان وارد عمل می شود. اگر پزشک شک کند که سرطان شما از محدوده ی بافتی پروستات گذشته است، آزمایشات تصویر برداری همچون موارد زیر برای شما درخواست می شود:
- اسکن استخوان
- سونوگرافی
- سی تی اسکن (CT)
- ام . آر . آی
- اسکن توموگرافی تابش پوزیترون(PET)
فرد بیمار لازم نیست همه ی این تست ها را انجام دهد. پزشک تعیین خواهد کرد که کدام تست ها با توجه به وضعیت فعلیتان برای شما مناسب است. در اولین تستی که به طور کامل انجام می شود، پزشک درجه سرطان را تعیین خواهد کرد. این اقدامات تشخیصی در انتخاب روش درمانی به شما کمک می کند.
شاید دوست داشته باشید بخوانید: درمان بزرگی پروستات بدون نیاز به جراحی
روش های درمان سرطان پروستات چیست؟
گزینه های درمانی برای سرطان پروستات معمولاً به عواملی مثل سن، سلامت عمومی و میزان پیشرفت سرطان بستگی دارد. پزشک ممکن یک یا چند درمان زیر را برای شما در نظر بگیرد:
نظارت:
این روش معمولاً در افرادی با سنین بالا مورد استفاده قرار می گیرد. سرطان پروستات در این افراد با سرعت بسیار کمی پیشرفت کرده و علائم دیگری را تجربه نمی کنند. در این روش، پزشک به طور منظم سرطان پروستات را بررسی و زمان شروع درمان را تعیین می کند. دو نوع نظارت برای کنترل سرطان پروستات وجود دارد:
- انتظار آگاهانه: در این روش دارای آزمایشات محدود یا حتی بدون آزمایش است. در صورت شروع علائم یا تغییر آنها، معمولاً پزشک روش های درمانی تسکین علائم را در نظر خواهد گرفت.
- نظارت فعال: به معنای انجام آزمایشات منظم برای بررسی میزان پیشرفت سرطان می باشد. در صورتی که آزمایشات شما تغییراتی در سرطان را نشان داد، پزشک فرآیند درمان سرطان را آغاز خواهد کرد.
جراحی:
گزینه ی جراحی برداشتن پروستات معمولاً زمانی تجویز می شود که سرطان شما پخش نشده و تنها پروستات شما را درگیر کرده است.
پرتو درمانی:
در این روش، از پرتوهایی با انرژی بالا برای از بین بردن سلول های سرطانی یا پیشگیری از رشد آنها استفاده می شود.
هورمون تراپی:
هورمون درمانی رشد سرطانی را که از هورمون ها برای رشد استفاده می کند، کند و یا متوقف می کند. این روش معمولاً به کمک داروها یا جراحی انجام می شود.
شیمی درمانی:
در این روش از داروهای خاصی برای از بین بردن سلول های سرطانی، کند کردن رشد و پیشگیری از گسترش آن استفاده می شود. داروهای شیمی درمانی معمولاً به صورت خوراکی، تزریقی (شات) یا داخل وریدی (IV) مصرف می شوند.
درمان هدفمند:
در این درمان، از داروها یا مواد خاصی برای هدف قرار دادن سلول های سرطانی استفاده می شود. این روش درمانی نسبت به پرتو درمانی یا شیمی درمانی آسیب کمتری به سلول های سالم وارد می کند.
ایمونوتراپی: ایمونوتراپی باعث افزایش توانایی سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با سرطان می شود.
آیا می توان از سرطان پروستات پیشگیری کرد؟
تغییرات سالم سبک زندگی می تواند به پیشگیری از برخی از انواع سرطان پروستات کمک کند. این تغییرات شامل موارد زیر می شوند:
- حفظ وزن مناسب
- ترک سیگار
- ورزش منظم
- خوردن غذاهای سالم
دکتر محمد جباری جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری تناسلی و فوق تخصص ارولوژی ترمیمی
با تشکر از آرمین عزیزی کیا در همکاری و ترجمه این متن
علی
دوشنبه ۳۰ شهریور ۹۴( 9 سال پیش)
تعداد بازدید: 264
مشاهده پرسش
