اسپرماتوسل و راه تشخیص آن

اسپرماتوسل یک توده کیست مانند است که بر روی اپیدیدیم (اپیدیدیم مجرای انتقال اسپرم است که بصورت یک لوله ی باریک در هم پیچیده در پشت و بالای بیضه قرار دارد و به آن چسبیده است) ایجاد می شود. این توده بدخیم نبوده و عموما بدون درد است و توسط یک مایع شفاف و شیری رنگ که ممکن است حاوی اسپرم باشد پر شده است.

علت دقیق ایجاد اسپرماتوسل مشخص نیست اما ممکن است ناشی از مسدود شدن یکی از لوله های انتقال اسپرم باشد.

ایا کیست بیضه باعث ناباروری میشود؟

اسپرماتوسل شایع بوده و باعث ناباروری نشده و نیاز به درمان ندارد. اگر اندازه ی اسپرماتوسل خیلی بزرگ شود که ایجاد ناراحتی کند ممکن است برای درمان نیاز به جراحی باشد.

نشانه های اسپرماتوسل

توده بیضه معمولا علائم و نشانه ای نداشته و اندازه ی آن ممکن است ثابت باقی بماند. ولی اگر خیلی بزرگ شود احتمال دارد باعث علائم زیر شود:

• احساس درد یا ناراحتی در بیضه
• احساس سنگینی در بیضه
• احساس وجود توده یا پری پشت و بالای بیضه

علل به وجود آمدن کیست بیضه

علت اسپرماتوسل نامشخص است. توده بیضه ممکن است به دلیل انسداد یکی از لوله های انتقال اسپرم در درون اپیدیدیم باشد. ضربه و التهاب نیز ممکن است در انسداد لوله های انتقال سپرم نقش داشته باشند.

عوامل خطر چندانی برای بروز اسپرماتوسل بجز افزایش سن وجود ندارد. ولیکن اسپرماتوسل ها غالبا در مردان بین سن ۲۰ تا ۵۰ سال یافت می شود.

 عوارض توده بیضه

بعید است که اسپرماتوسل، باعث عوارض شود.

با اینحال، اگر اسپرماتوسل دردناک شود یا رشد کرده و آنقدر بزرگ شود که باعث ناراحتی شود، ممکن است برای برداشتن توده بیضه نیاز به جراحی شود. برداشتن اسپرماتوسل با جراحی ممکن است باعث آسیب اپیدیدیم یا لوله انتقال اسپرم (مجرای واز – مجرایی که اسپرم را از اپیدیدیم به آلت تناسلی منتقل می کند) شود.آسیب به هر کدام از این مجاری می تواند منجر به ناباروری شود. عارضه ی احتمالی دیگر که می تواند بعد از جراحی رخ دهد عود اسپرماتوسل است، اگر چه این حالت نادر است.

 تشخیص اسپرماتوسل

از آنجایی که توده بیضه معمولا بدون علامت است، ممکن است فقط در زمان معاینه بیضه توسط خودتان کشف شود، یا اینکه توسط پزشک در یک معاینه معمولی تشخیص داده شود.

توصیه می شود که درصورت لمس هرگونه توده ای در بیضه، برای بررسی بیشتر و رد هرگونه بیماری جدی تری مثل سرطان بیضه به پزشک مراجعه کنید. همچنین در صورت درد یا تورم در بیضه حتما به پزشک مراجعه کنید. برخی بیماری ها می توانند باعث درد بیضه شوند، که برخی از آن ها نیاز به درمان فوری دارند.

برای تشخیص اسپرماتوسل، نیاز به معاینه توسط پزشک می باشد. اگرچه توده بیضه عموما دردناک نیست، ولی امکان دارد بهنگام معاینه توده توسط پزشک کمی احساس ناراحتی کنید.

ممکن است برای تشخیص نیاز به اقدامات زیر باشد:

عبور دادن نور

دراین روش پزشک با چراغ قوه نور را از توده عبور می دهد. در اسپرماتوسل، نور از مایع عبور خواهد کرد ولی اگر توده توپر باشد نور عبور نمی کند.

سونوگرافی بیضه

اگر روش عبور دادن نور نتواند به تشخیص کمک کند، سونوگرافی می تواند کمک کننده باشد. در این روش با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا، تصاویری ایجاد خواهد شد، که می تواند برای رد تشخیص تومور بیضه یا دیگر علل تورم کیسه بیضه کمک کند.

درمان اسپرماتوسل

اگرچه احتمالاً اسپرماتوسل خود به خود از بین نمی رود، اما اکثر اسپرماتوسل ها نیازی به درمان ندارند. آنها معمولاً درد و عوارض ایجاد نمی کنند. اگر درد بیمار زیاد باشد، پزشک ممکن است داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن (تیلنول و …) یا ایبوپروفن (Advil ، Motrin IB ، …) را توصیه کند.

در ادامه می توانید فیلم درمان اسپرماتوسل را مشاهده کنید.

عمل جراحی اسپرماتوسل

دکتر محمد جباری جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری تناسلی و فوق تخصص ارولوژی ترمیمی