راه های انتقال سوزاک [چرا سوزاک میگیریم؟]

در این مقاله مطالعه می کنید:

در این مقاله در رابطه با پیشگیری از سوزاک، علل آن،  عوارض و نحوه درمان این بیماری، توضیحاتی را ارائه خواهیم داد. 

بیماری سوزاک چیست؟

گنوره آ یا سوزاک بر اثر عفونت ناشی از باکتری نایسریا گنوره آ ایجاد می شود. این بیماری از جمله بیماری های منتقله از راه جنسی (STD) است که از تماس جنسی با فرد آلوده انتقال می یابد.سوزاک معمولاً باعث ایجاد درد و علائم دیگر در دستگاه تناسلی می شود، همچنین می تواند مشکلاتی را در مقعد، گلو، چشم یا مفاصل شما ایجاد کند. این باکتری، غشاهای مخاطی مجرای تناسلی زنان از جمله دهانه رحم، رحم و لوله های فالوپ و مجراهای ادراری زنان و مردان را درگیر عفونت می کند. اگرچه بیماری سوزاک هم مردان و هم زنان را مبتلا می کند اما در مردان بیشتر دیده می شود.

علائم بیماری HPV در مردان چیست؟

سوزاک چقدر شایع است؟

سوزاک، بیماری عفونی بسیار شایعی است. مطابق با آمار مرکز کنترل و پیشگیری بیماری ها، در سال ۲۰۱۸ حدوداً ۱.۶ میلیون عفونت گونوکوکی جدید در آمریکا، گزارش شده است که بیش از نیمی از آنها در بین افراد جوان ۱۵ تا ۲۴ سال بوده است. گنوره آ، دومین عفونت مقاربتی باکتریایی شایع در آمریکا می باشد. گرچه، بسیاری از عفونت ها بدون علامت هستند، بنابراین، موارد گزارش شده تنها بخشی از آمار واقعی هستند.

چه کسی در معرض ابتلا به گنوره آ قرار دارد؟

هر فردی که فعالیت جنسی داشته باشد، می تواند به گنوره آ مبتلا شود. در آمریکا، بیشترین آمار عفونت در میان نوجوانان، جوانان و آمریکایی های آفریقایی تبار می باشد.

راه های انتقال سوزاک

بیماری سوزاک

گنوره آ از طریق تماس جنسی با آلت تناسلی، واژن، دهان یا مقعد شریک جنسی آلوده، منتقل می شود. برای انتقال یا دریافت گنوره آ، نیازی به انزال نیست. افرادی که در گذشته به گنوره آ مبتلا بوده اند و درمان شده اند، اگر با فرد مبتلا به گنوره آ تماس جنسی داشته باشند، ممکن است دوباره مبتلا شوند. این باکتری ها نمی توانند بیش تر از چند ثانیه در خارج از بدن زنده بمانند ؛ بنابراین با دست زدن به وسایلی مانند توالت فرنگی و یا البسه، به شما منتقل نخواهند شد.

علائم و نشانه های سوزاک چه مواردی هستند؟

بسیاری از مردان مبتلا به سوزاک، بدون علامت هستند. اما در صورت علامت دار بودن، علائم و نشانه های عفونت به صورت ترشحات سبز، سفید یا زرد از مجرای ادرار، خود را نشان می دهند که معمولاً ۱ تا ۱۴ روز پس از ابتلا به عفونت، ظاهر می شوند. در مواردی که عفونت مجرای ادرار با بیماری اپیدیدیمیت پیچیده تر شود، مردان مبتلا به سوزاک ممکن است از درد بیضه یا کیسه بیضه نیز شکایت داشته باشند. بسیاری از زنان مبتلا به سوزاک بدون علامت هستند. حتی زمانی که زن علائم دارد، معمولاً به قدری خفیف و غیراختصاصی هستند، که با عفونت واژن یا مثانه اشتباه گرفته می شوند.

علائم و نشانه های اولیه در زنان شامل سوزش ادرار، افزایش ترشحات واژن یا خونریزی واژینال در بین دوره های عادت ماهیانه می شود. زنان مبتلا به سوزاک بدون در نظر گرفتن وجود علائم یا شدت آنها، در معرض عوارض جدی ناشی از عفونت قرار دارند. علائم عفونت مقعدی هم در مردان و هم در زنان شامل ترشح، خارش مقعدی، سوزش، خونریزی یا دفع مدفوع دردناک می شود. عفونت مقعدی همچنین ممکن است بدون علامت باشد. عفونت حلق ممکن است موجب گلودرد شود، اما معمولاً بی علامت است.

علائم بیماری سوزاک

پیشگیری از بیماری سوزاک

استفاده مداوم و صحیح از کاندوم های لاتکس، می تواند احتمال انتقال سوزاک را کاهش دهد. مطمئن ترین راه برای جلوگیری از انتقال سوزاک یا دیگر عفونت های مقاربتی، خودداری از رابطه جنسی واژینال، مقعدی یا دهانی و یا رابطه ی طولانی مدت (تک همسری) با فردی است که آزمایش داده و آلوده نبودن او ثابت شده است.

چنانچه شریک جنسی شما یک نفر است، خطر کمتری برای ابتلا به این بیماری وجود دارد. شما می توانید با داشتن رابطه ی جنسی سالم و انجام منظم تست های غربالگری، شانس ابتلا به سوزاک را در خود کاهش دهید.  پزشکان توصیه می کنند تست های غربالگری سوزاک را انجام دهید اگر شما :

  •  جوان هستید.
  •  می خواهید با یک شریک جدید رابطه جنسی برقرار کنید.
  • با کسی رابطه ی جنسی دارید که وی با فرد دیگری نیز رابطه دارد.
  • دارای شرکای جنسی متعدد هستید.
  • سابقه ی بیماری سوزاک را در گذشته دارید.
  • سابقه ی سایر بیماری های منتقله از راه جنسی را دارید.
  • در معرض بیش تر ابتلا به سوزاک هستید.
  • مرد همجنسگرا هستید.
  • خانم زیر ۲۵ سال و از لحاظ جنسی فعال هستید.
  • خانم با شرکای جنسی متعدد هستید.
پیشگیری از بیماری سوزاک

سوزاک چگونه تشخیص داده می شود؟

سوزاک یک سیستم تناسلی ادراری را، می توان با آزمایش ادرار برای مردان یا با نمونه های واژینال یا درون رحمی برای زنان، با استفاده از تست تقویت اسید نوکلئیک (NAAT) تشخیص داد. این عفونت را همچنین می توان با کشت سوزاک تشخیص داد که به نمونه گیری با سواب از داخل رحم، یا مجرای ادرار نیاز دارد. سازمان غذا و دارو، آزمایشات تشخیصی مقعدی و دهانی را برای تشخیص سوزاک (و نیز کلامیدیا) جهت استفاده بالینی تأیید کرده است.

چه کسی باید برای سوزاک آزمایش دهد؟

هر فرد فعال از نظر جنسی می تواند به سوزاک مبتلا شود. هرکسی که علائمی مانند ترشح، سوزش ادرار، زخم های غیر طبیعی یا راش دارد، باید روابط جنسی خود را متوقف کند و فوراً به پزشک مراجعه کند. همچنین، هر فردی که با شخص مبتلا به عفونت مقاربتی، رابطه ی جنسی دهانی، مقعدی یا واژینال برقرار کرده ، باید برای ارزیابی های بیشتر به پزشک مراجعه کند. این افراد حتی اگر علائم نداشته باشند باز هم باید آزمایش شوند.

هر فردی که فعالیت جنسی دارد، باید در مورد عوامل خطر احتمالی با پزشک خود مشورت کند و از او در مورد لزوم انجام آزمایش سوزاک یا دیگر عفونت های مقاربتی سؤال کند. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها، برای زنان فعال جنسی پایینتر از ۲۵ سال، و نیز مردان مسن تر با عوامل خطری همچون برقراری رابطه با چند نفر یا رابطه با فرد جدید، یا شریک جنسی مبتلا به عفونت مقاربتی، آزمایشات گنوره آی سالانه را توصیه می کند. افرادی که به سوزاک مبتلا هستند، باید برای دیگر عفونت های مقاربتی نیز آزمایش دهند.

درمان سوزاک چیست؟

سوزاک با درمان درست، قابل معالجه است. در حال حاضر مرکز کنترل و پیشگیری بیماری ها برای درمان سوزاک، تزریق عضلانی یک دوز سفتریاکسون ۵۰۰ mg را توصیه می کند. اگر برای درمان سوزاک مقعدی یا دستگاه ادراری تناسلی، نمی توان از سفتریاکسون استفاده کرد، می توان گزینه های درمانی دیگری را جایگزین کرد. با اینکه دارو عفونت را متوقف می کند، اما هر گونه آسیب دائمی ایجاد شده توسط بیماری را ترمیم نمی کند. مقاومت آنتی میکروبی عفونت گنوره آ، یک نگرانی روز افزون است و درمان موفقیت آمیز گنوره آ را دشوارتر می کند.

برای اطمینان از درمان موفق عفونت، یک آزمایش پیگیری انجام می شود. گرچه، اگر علائم بیمار چند روز بعد از دریافت درمان ادامه پیدا کرد، بیمار باید برای ارزیابی مجدد، دوباره به مراقب سلامت خود مراجعه کند. افرادی که برای سوزاک دهانی درمان شده اند،  ۷ الی ۱۴ روز پس از درمان باید مجدداً آزمایش دهند تا شرایط آنها مجدداً بررسی شود. از آنجا که ابتلای مجدد بسیار شایع است، مردان و زنان مبتلا به سوزاک، سه ماه بعد از درمان عفونت اولیه باید دوباره آزمایش دهند.

درمان سوزاک

اگر تشخیص داده شده که فردی به گنوره آ مبتلاست و درمان شده است، او باید به تمام شرکای جنسی اخیر خود اطلاع دهد، به طوری که آنها نیز به پزشک مراجعه کنند و تحت درمان قرار بگیرند. این کار، عوارض جدی ناشی از گنوره آ را برای شرکای جنسی کاهش می دهد و احتمال ابتلای دوباره ی فرد را کاهش می دهد. فرد مبتلا به گنوره آ و تمام شرکای جنسی او، تا زمانی که کامل درمان شوند و دیگر هیچ علائمی نداشته باشند، باید از برقراری رابطه جنسی خودداری کنند. اگرچه با درمان مناسب، سوزاک بهبود می یابد اما این به معنای ایمنی همیشگی شما در برابر این بیماری نیست؛ بنابراین سعی کنید که همیشه رابطه ی جنسی محافظت شده داشته باشید.

عوارض سوزاک چه مواردی هستند؟

سوزاک درمان نشده می تواند موجب مشکلات سلامتی جدی و دائمی هم در مردان و هم در زنان شود. در زنان، سوزاک می تواند به رحم و لوله های فالوپ انتشار پیدا کند و موجب بیماری التهاب لگن (PID) شود. علائم ممکن است کاملاً خفیف یا بسیار شدید باشند و با شکم درد و تب همراه باشند. بیماری التهاب لگن می تواند منجر به آبسه های داخلی و درد مزمن لگن شود و همچنین ممکن است به قدری به لوله های فالوپ آسیب برساند که موجب ناباروری و افزایش احتمال بارداری خارج رحمی شود.

در مردان، سوزاک ممکن است با اپدیدیمیت پیچیده تر شود. در موارد نادر، این مشکل منجر به ناباروری می شود. اگر سوزاک درمان نشود، ممکن است به خون سرایت کند و منجر به عفونت گنوکوکی منتشر (DGI) شود. معمولاً مشخصه ی عفونت گنوکوکی، آرتروز، تنوسینوویت و یا درماتیت ۱۵ می باشد. این وضعیت می تواند بسیار خطرناک باشد.

وجود برآمدگی یا جوش بر روی آلت تناسلی

روش های محافظت از خود در برابر سوزاک

  1. از کاندوم استفاده کنید.
  2. کاندوم می تواند به شما در جلوگیری از انتقال بیماری های منتقله از را جنسی و ورود باکتری ها به بدنتان کمک کند.
  3. شریک جنسی خود را آزمایش کنید.
  4. حتما از شریک جنسی خود بپرسید که آیا از لحاظ بیماری سوزاک غربالگری انجام داده است یا خیر. چنانچه این اقدام صورت نگرفته از او بخواهید که آزمایش شود.
  5. با کسی که علائم سوزاک را دارد.

رابطه جنسی برقرار نکنید. اگر شریک زندگی شما از علائم سوزش ادرار و یا زخم در ناحیه ی تناسلی خود شکایت می کند ، تا زمانی که علائم وی و همچنین شرایط پزشکی خودتان را بررسی نکردید، از برقراری رابطه ی جنسی بپرهیزید.

سوزاک و HIV چه ارتباطی با هم دارند؟

سوزاک درمان نشده، می تواند احتمال ابتلا یا انتقال  HIV را افزایش دهد. HIV، نام ویروسی است که موجب بیماری ایدز می شود.

سوزاک چه تأثیری روی زن باردار و جنین او دارد؟

اگر باردار و مبتلا به سوزاک هستید، حتماً جهت دریافت درمان مناسب به پزشک خود مراجعه کنید. این بیماری می تواند برای سلامتی نوزاد شما مشکلاتی را ایجاد کند، بنابراین درمان آن در اسرع وقت، می تواند به کاهش خطر ابتلا به عوارض خطرناک کمک کند. زن بارداری که به سوزاک مبتلا می شود، ممکن است به هنگام عبور نوزاد از کانال زایمان، عفونت را به او منتقل کند. این امر منجر به نابینایی، عفونت جفت یا عفونت خونی کشنده در نوزاد می شود.  

نوزادانی که موقعیت سفالیک دارند (یعنی هنگام زایمان با سر خارج می شوند) این بیماری را از مادر خود دریافت نمی کنند. درمان سوزاک به محض شناسایی آن در زنان باردار، احتمال این عوارض را کاهش می دهد. زنان باردار برای بررسی ها، آزمایشات و درمان های مناسب باید با پزشک خود مشورت کنند.

تصویر  دکتر محمد جباری
دکتر محمد جباری

دکتر محمد جباری جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری و تناسلی همچنین فلوشیپ فوق تخصصی ارولوژی ترمیمی فارغ التحصیل از دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید بهشتی و عضو هیئت علمی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی و عضو انجمن علمی ارولوژی ایران می باشد.

آیا این مطلب مفید بود؟ لطفا به آن امتیاز دهید
2.5/5 - (14 امتیاز)

سیستم پرسش و پاسخ

ثبت سوال جدید

برای ثبت پرسش خود از دکتر می توانید از این قسمت استفاده کنید.پاسخ شما تا 2روز از طریق پیامک و ایمیل اطلاع رسانی خواهد شد.

پیگیری سوال قبل

   برای پیگیری پاسخ سوال خودتون و نمایش آن کد رهگیری خود را در این قسمت وارد کنید.
تصاویر پیوست امکان انتخاب تا ۵ تصویر وجود دارد. جهت انتخاب چندگانه کلید Ctrl را نگه دارید. (فرمت های مجاز شامل png, gif و jpg می باشد و حداکثر حجم هر تصویر ۸ مگابایت است.)
© همیارسیستم
  • تصویر کاربر رضا چهارشنبه ۱۳ فروردین ۹۹( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 772 مشاهده پرسش
    سلام
    من چن وقت پیش هنگام خود ارضایی با صابون احساس سوزش شدیدی در پوست آلت داشتم در صورتی که در هنگام خود ارضایی با شامپو این اتفاق نمیافتد
    به نظرتان مشکل از چیست و اینکه آیا خطرناک است
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری سه شنبه ۱۲ فروردین ۹۹( 4 سال پیش)

      سلام
      حساسیت به صابون و اینکه صابون قوی تر از شامپو هست و پوست را حساس و نازک می کند

    2. تصویر کاربر رضا سه شنبه ۱۲ فروردین ۹۹( 4 سال پیش)
      ممنون
    3. تصویر کاربر دکتر محمد جباری سه شنبه ۱۲ فروردین ۹۹( 4 سال پیش)

      سلامت باشید

    4. تصویر کاربر رضا چهارشنبه ۱۳ فروردین ۹۹( 4 سال پیش)
      سلام
      خیلی شرمنده به دلیل سوال جدید(از روی استرس میپرسم)
      دیروز مقاله ای در مورد معاینه بیضه خوندم و بنایراین بیضه های خودم را بررسی کردم و هیچگونه ورم یا توده ای روی بیضه ها پیدا نکردم ولی توده ای (مثل ژله سفت)احساس کردم که از بالا به بیضه وصل بود و در هر دو بیضه به اینصورت بود و احساس کردم در یکی از بیضه ها که کوچک تر از دیگری است این یه مقدار کوچک تر است
      آیا این طبیعی است؟
    5. تصویر کاربر رضا چهارشنبه ۱۳ فروردین ۹۹( 4 سال پیش)
      منظورم اینه که آیا طبیعی است چیزی مثل ژله از بالا به بیضه وصل باشه؟
      با تشکر
    6. تصویر کاربر دکتر محمد جباری چهارشنبه ۱۳ فروردین ۹۹( 4 سال پیش)

      سلام
      بله طبیعی هستند.

    7. نمایش سایر 5 پاسخ
  • تصویر کاربر علیرضا چهارشنبه ۶ فروردین ۹۹( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 286 مشاهده پرسش
    سلام دکتر بازهم با عرض معذرت بابت سوالم البته قبلش دوباره اعلام کنم چون ایمیل نداشتم ایمیل فیک گذاشتم من نصف قرص تادالافیل 10 میلی را عصر روزهای فرد (یکشنبه، سه شنبه، پنجشنبه) توصیه می کنم. جواب شما بزرگوار به من بود البته صحبتهای کلی رو هم فرمودید اما سوال من اول من از امروز شروع به خوردن این قرص میکنم دوم تا چه مدت ادامه بدم سوم نصف قرص رو کی میل کنم صبح ..ظهر ...شب ...و آیا قبل غذا یا بعد غذا در ضمن من سیگار هم میکشم که سعی در ترک دارم و آخر این که لطف میکنید آدرس مطب رو به همراه تلفن بدید و کی باز هستید بازهم ارادتمند از جوابتون
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری چهارشنبه ۶ فروردین ۹۹( 4 سال پیش)

      سلام
      البته توصیه های غیر دارویی مهم تر از خود دارو است. قرص دائمی است. عصرها 3 تا 4 ساعت بعد از ناهار
      آدرس مطب:خ میرزای شیرازی , نرسیده به خ شهید بهشتی, کوچه شهدا , پلاک 22 , طبقه 4, واحد 20 : تلفن:88713632 09109819050
      از 16 فروردین مطب باز هست.

  • تصویر کاربر باران چهارشنبه ۲۱ اسفند ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 286 مشاهده پرسش
    سلام آقای دکتر خسته نباشید. من بیشتر از دو هفته پیش سوزش خفیفی رو پوست ناحیه تناسلی(همه‌جا حتی اطراف مقعد) احساس می‌کردم ولی چیز خاصی نمی‌دیدم حدود ۱۰ روز پیش دونه‌های ریزی اطراف لابیام دیدم که نه درد و نه سوزش و نه خارش داشت ولی بقیه جاهای پوستم همچنان ملتهب بود از چند روز پیش پماد ان ان استفاده کردم و موهای اون قسمت رو هم شیو کردم احساس سوزشم از بین رفته ولی دونه‌ها همچنان هست ممکنه به خاطر حساسیت باشه؟ چون چندروز قبلش پریود بودم و یکبار برای مدت خیلی طولانی نتونستم پدم رو عوض کنم. تو بیماری تبخال تناسلی جوش‌ها حتما تاولی‌ان و می‌ترکن و زخم میشن؟ ممکنه این جوش‌ها تبخال باشن؟
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری چهارشنبه ۲۱ اسفند ۹۸( 4 سال پیش)

      سلام

      این علائم به نفع تبخال نیست و در عکس هم ضایعه ای به نفع تبخال نمی بینم. همانطور که خودتان فرمودید در بیماری تبخال تناسلی جوش‌ها حتما تاولی‌ هستند و ترکیده و زخم می شوند.

  • تصویر کاربر محمد دوشنبه ۱۹ اسفند ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 270 مشاهده پرسش
    سلام دکترجان خسته‌نباشید
    با ارزش پوزش سوالی داشتم من 2عدد زیگیل خیلی ریز داشتم که تایپ 6 بود طبق ازمایش بعد دکتر برام کرایو کردن بعد ازونجایی که شکاک شدم قسمته ختنه گاه هم شک دارم اما دکتر کرایو نکردن و گفتن پوست خودته میخواستم‌شمام اگه میشه نظر بدین متاسفانه منم شهرستان هستم و نمیتونم‌ حضوری مزاحمتون بشم تشکر از لطفتون
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری دوشنبه ۱۹ اسفند ۹۸( 4 سال پیش)

      سلام

      بله پوست اضافه های ختنه گاه هست و طبیعی است

  • تصویر کاربر احسان چهارشنبه ۲۱ اسفند ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 423 مشاهده پرسش
    سلام، منو به بزرگی خودتون بیخشید اقای دکتر، من شرمنده روی ماهتون هستم. من چند روز پیش از شما پرسیدم پرولاپس دارم همراه با نارسایی دریچه میترال و ترکوسپید، شما فرمودید مشکل و نارسایید اگر در حد mild باشه اختلال جنسی ایجاد نمیکنه، میخواستم ببینم اگر نارساییم بیشتر شه چه نوع اختلالی جنسی ایجاد میکنه؟
    1-مشکل عدم نعوظ ایجاد میکنه(اصلا به نعوظ نرسم یا اگر نعوظم داشته باشم شل باشه و سفت نشه)
    2-مشکل اختلال نعوظ ایجاد میکنه(به نعوظ کامل برسم ولی در حین رابطه بعلت پس زدگی خون زیاد و پایین اومدن فشارم ناشی از بیماریم، نعوظم رو از دست بدم)
    اگر بگید کدوم حالت برام به وجود میاد ممنون میشم و راهنماییم کنید باید چیکار کنم.
    منو خیلی خیلی ببخشید، خیلی بزرگوارید.🙏🌹
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری دوشنبه ۱۹ اسفند ۹۸( 4 سال پیش)

      دیروز جواب دادم عدم نعوظ و اختلال نعوظ یک معنا میده 

    2. تصویر کاربر احسان دوشنبه ۱۹ اسفند ۹۸( 4 سال پیش)
      جناب دکتر من الان نعوظم انجام میشه کامل و سفت وقتی وارد رابطه م میشم در حین رابطه نعوظم رو از دست میدم؟ این بخاطر بیماریم هست؟ چون پس زدگی خونم بیشتر میشه و فشارم میاد پایین این اتفاق برام میوفته؟ باید چکاری انجام بدم الان؟
    3. تصویر کاربر دکتر محمد جباری چهارشنبه ۲۱ اسفند ۹۸( 4 سال پیش)

      خیر ربطی به بیماری قلبی تان ندارد

      نصف قرص سیلدنافیل 50 میلی یکساعت قبل از رابطه بخورید

    4. تصویر کاربر احسان چهارشنبه ۲۱ اسفند ۹۸( 4 سال پیش)
      جناب دکتر ببخشید علتش از چی هست این اتفاق برای من میوفته من بیماری دارم؟ راه درمانش چیست؟
    5. تصویر کاربر دکتر محمد جباری چهارشنبه ۲۱ اسفند ۹۸( 4 سال پیش)

      علت مشخصی ندارد

    6. تصویر کاربر احسان چهارشنبه ۲۱ اسفند ۹۸( 4 سال پیش)
      اقای دکتر بیماری من در حالت شدید میتونه باعث بشه وقتی نعوظم سفت سفت شد، در حین رابطه نعوظم رو از دست بدم یا فقط باعث مشکل عدم نعوظ کلی(هیچ وقت به نعوظ کامل و سفت نرسم) میشه؟
    7. تصویر کاربر دکتر محمد جباری چهارشنبه ۲۱ اسفند ۹۸( 4 سال پیش)

      هر حالتی ممکنه رخ دهد

    8. نمایش سایر 6 پاسخ
درحال دریافت اطلاعات

از دکتر بپرسید

ویزیت Whatsapp

تماس با مطب

نوبت دهی اینترنتی

پرسش از دکتر