عوارض ختنه نوزادان چیست؟

یک مطالعه ی تقریبا جهانی در ایالات متحده برای بررسی ختنه نوزادان پسر در هنگام تولد انجام شد. در حالی که در سال های اخیر تا حدودی ختنه کردن پسرها کم تر صورت می گیرد، اما هنوز هم یک شیوه ی رایج در این کشور است.

اکثریت قریب به اتفاق ختنه نوزادان بدون هیچ مشکلی انجام شده و آلت تناسلی دارای ظاهر و عملکرد نرمال می باشد. شایع ترین عوارض ختنه در سه دسته قرار می گیرند :

• برداشت بیش از حد پوست
• برداشت کم تر از حد پوست
• چسبندگی پیش پوست (پره پوست) به سر آلت تناسلی

۱- برداشت بیش از حد پوست

خوشبختانه این عارضه یعنی برداشتن بیش از حد پوست در ختنه نوزادان امری بسیار نادر است، زیرا عارضه ایست که اصلاح آن سخت ترین کار است .متخصصان اطفال و سایر پزشکانی که نوزادان را ختنه می کنند به این امر آگاهی داشته و به همین علت در هنگام انجام این عمل همیشه مقداری پوست اضافه را باقی می گذارند (و اندازه گیری دقیق مقدار مناسب پوست قابل برداشت آن طور که به نظر می رسد آسان نیست).

حذف بیش از حد پوست در ختنه نوزادان می تواند منجر به تغییر شکل آلت تناسلی شده و برای بازسازی نیاز به پیوند بافت داشته باشد. چنین مواردی کاملا جدی بوده و نیاز به درمان توسط اورولوژیست اطفال که دارای تجربه ای گسترده در زمینه ی جراحی ترمیمی آلت تناسلی است ، دارند. حتی نتایج بعد از عمل نیز می توانند ایده آل نباشند.

۲- برداشت کم تر از حد پوست

شایع ترین عارضه برداشت کم پوست یا ختنه ی ناقص است. این عارضه تنها جنبه ی ظاهری دارد . یک ختنه ناقص باعث شده که آلت تناسلی نه ظاهر یک آلت طبیعی ختنه نشده و نه ظاهر یک آلت ختنه شده را داشته باشد، بلکه حالتی است مابین دو شکل فوق. این عارضه معمولاً بر روی عملکرد آلت تناسلی نیز تاثیر می گذارد. از آنجایی که پیش پوست باقی مانده (پره پوس) می تواند اسمگما (ترشحات غیر طبیعی) را تولید کند ، زمینه ی تحریک، عفونت و همچنین چسبندگی را فراهم خواهد ساخت.

۳- چسبندگی پیش پوست

چسبندگی پیش پوست معمولاً در زوائد آن است، اما حتی زمانی که ختنه به نوزادان صورت کامل انجام می شود نیز امکان ایجادآن وجود دارد. اگرچه بسیاری از این چسبندگی ها خفیف بوده و با رشد آلت تناسلی از بین خواهند رفت، اما بسیاری از آنها باید توسط یک متخصص اورولوژی مورد بررسی قرار گیرند. ساده ترین راه مقابله با چسبندگی پیش پوست در ختنه نوزادان از بین بردن آن ها به صورت دستی در مطب پزشکاست. در حالی که این کار برای کودک دردناک است، اما این درد بسیار کوتاه بوده و فقط چند ثانیه طول می کشد. حتی درد آلت تناسلی بعد از ختنه آن کم تر از درد واکسن است !

اورولوژیست سریعاً چسبندگی را در محل مناسب از بین برده و سپس یک پماد آنتی بیوتیکی چرب مثل یک ترکیب آنتی بیوتیک سه گانه بر روی موضع اعمال می کند. والدین موظفند که پماد ( یا حتی وازلین ) را چند بار در روز و به مدت چندین هفته بر سر آلت تناسلی کودک خود استعمال کرده تا از چسبندگی مجدد پوست ها جلوگیری کنند. هنگامی که این نواحی به طور کامل بهبود یابند، خطر چسبندگی مجدد به میزان قابل توجهی از بین می رود.

جراحی ترمیم

دلایل متعددی برای نیاز به انجام عمل جراحی ترمیمی توسط متخصص اورولوژی در اتاق عمل تحت بیهوشی عمومی وجود دارند :

• چنانچه توزیع پیش پوست ناهموار و نامتقارن باشد، به طوری که قسمت اعظم پوست باقی مانده به طور قابل توجهی طویل تر از دیگر قسمت ها باشد، یا اگر میزان پوست برداشته نشده بسیار زیاد باشد، با نظر پزشکاورولوژیست جراحی مورد نیاز خواهد بود.
• چنانچه چسبندگی پیش پوست به نقطه ای باشد که نتوان آن را به راحتی و با دست در کلینیک از بین برد، در صورت نیاز، به منظور کاهش چسبندگی، برداشت هرگونه پوست اضافی و به هم دوختن دوباره پوست ها ، باید عمل جراحی تحت بیهوشی عمومی انجام شود.
• اینکه اگر تمیز نگه داشتن پوست اضافه از اسمگما بسیار دشوار باشد به طوری که باعث ایجاد سوزش و التهاب مکرر و عود کننده می شود، کودک کاندید مداخلات جراحی خواهد بود.
•  
• گاهی اوقات آلت تناسلی در داخل یکلایه ی چربی از ناحیه ی لگنی کودکقرار گرفته و پوشیده می شود. هلت این امر مادرزادی است و فقدان زاویه ایست که به صورت طبیعی بین پوست پنیس واسکروتوم در زیر آن و پوست پنیس و پوست پوبیس در بالای آن وجود دارد. اگر یک کودک ختنه نشود ، درطول زمان معمولاً از بین می رود. اما در یک بچه که ختنه شده، آلت تناسلی وی اغلب دچار چسبندگی و تحریک می شود. جراحی ترمیم آلت تناسلی دفن شده به مراتب دشوارتر و پیچیده تر از است و شامل بخیه زدن قاعده ی آلت تناسلی برای ثابت کردن پوست آن به بدنه ی آلت است.
  

  ---

دکتر محمد جباری متخصص ارولوژی