ویروس HPV در سلول های قاعده ای پوست و سطوح مرطوب مخاطی بدن مثل دهان، حلق، واژن و دهانه ی رحم مستقر می شوند و برای تشخیص ابتلای فرد به ویروس HPV بایستی از این سطوح نمونه برداری کرد. این ویروس وارد خون نمی شود و از طریق خون به فرد دیگری منتقل نمی شود لذا آزمایش HPV برای تشخیص ویروس HPV کاربردی ندارد. روش های زیادی برای تشخیص hpv معرفی شده که اکثرا بر پایه ی نمونه برداری هستند.
آزمایش خون یا نمونه برداری برای تشخیص hpv ؟
آیا تشخیص hpv با آزمایش خون امکانپذیر است؟ اگرچه در آزمایش HPV می توان آنتی بادی HPV را پیدا کرد؛ ولی وجود آنتی بادی hpv در ازمایش خونی که برای تشخیص hpv با آزمایش خون نشان داده می شود، فقط می تواند بگوید که فرد در دوره ای از زندگی در معرض ویروس HPV قرار گرفته است و نمی تواند مشخص کند که در حال حاضر به این ویروس مبتلا هست یا خیر؟
آزمایش زگیل تناسلی
در حال حاضر هیچ آزمایش HPV برای نقاط بدن بجز دهانه ی رحم که مورد تائید سازمان غذا و دارو آمریکا FDA-approvedباشد، وجود ندارد. سازمان غذا و دارو آمریکا FDAفقط نمونه برداری از دهانه ی رحم را تائید کرده است، در صورت تشخیص و مثبت بودن و مشخص شدن رشد سلول های غیر طبیعی می تواند با کولپوسکوپی و اقدامات زود هنگام درمان شود.
اگرچه ممکن است در مطالعات تحقیقاتی از آزمایش HPV برای یافتن ویروس HPV در نقاط بدن استفاده شود، اما روشی برای درمان این ویروس بعد از یافتن آن وجود ندارد. همچنین، دقت آزمایش HPV تحت تاثیر محل نمونه برداری و روش نمونه برداری قرار می گیرد.
نحوه آزمایش HPV در زنان و تفاوت ان با تست پاپ اسمیر
تست پاپ اسمیر برای یافتن تغییرات سلولی در دهانه ی رحم بکار می رود. این تغییرات ممکن است شامل: سلول های پیش بدخیمی، بروز سلول های سرطانی یا دیگر تغییرات سلولی باشد. این تست با تراشیدن یا برس کشیدن سلول های دهانه رحم انجام می شود و سپس به آزمایشگاه ارسال تا در زیر میکروسکوپ از نظر تغییرات احتمالی سلولی بررسی شوند. پاپ اسمیر روش خیلی خوبی برای یافتن سلول های سرطانی یا سلول هایی که ممکن است در آینده سرطانی شوند، می باشد.
آزمایش HPV برای تشخیص ویروس بکار می رود نه تغییرات سلولی. این آزمایش می تواند همزمان با تست پاپ اسمیر انجام شود و شما متوجه فرق بین این دو آزمایش در حین انجام تست و نمونه برداری نخواهید شد. انجام همزمان تست پاپ اسمیر و تست HPV (که اصطلاحا به آن co-testing می گویند) روش برتری برای یافتن زود هنگام سرطان دهانه ی رحم و ضایعات پیش بدخیمی در زنان بالای ۳۰ سال می باشد.
بیشتر بخوانید: برای دیدن گالری متنوعی از عکس های زگیل تناسلی بر روی عکس زگیل تناسلی کلیک کنید.
ضرورت آزمایش زگیل تناسلی زنان
آیا همه ی زنان بایستی آزمایش HPV انجام دهند؟ پاسخ به این سوال بر اساس اینکه شما کمتر از ۳۰ سال باشید یا بالاتر از ۳۰ سال، متفاوت است.
اگر سن شما کمتر از ۳۰ سال هست:
انجمن سرطان آمریکا توصیه می کند زنان بین ۲۱ تا ۲۹ سال هر ۳ سال یک بار (در سنین ۲۱، ۲۴ و ۲۷ سالگی) تست پاپ اسمیر برای تشخیص زودهنگام سرطان دهانه ی رحم و ضایعات پیش بدخیمی انجام دهند. این دسته از زنان نیازی به انجام همزمان آزمایش HPV با تست پاپ اسمیر (co-testing) ندارند؛ چرا که این ویروس در این سنین آنقدر شایع است که انجام این تست به آن ها کمکی نمی کند. اما اگر نتایج تست پاپ اسمیر غیر طبیعی باشد، تست HPV هم ممکن است، سودمند باشد.
شایع ترین نتیجه ی غیر طبیعی که در تست پاپ اسمیر دیده می شود اصطلاحا ASC-US نامیده می شود. سلول های ASC-US معمولا پیش بدخیم نیستند، اما کاملا هم طبیعی نمی باشند. اگر در نتیجه آزمایش پاپ اسمیر شما ASC-US وجود داشته باشد، ممکن است آزمایش HPV انجام شود تا ببینیم آیا HPV باعث تغییر سلولی شده است یا خیر. اگر آزمایش HPV مثبت شود توصیه به انجام کولپوسکوپی می گردد.
اگرسن شما بین۳۰ تا ۶۵ سال هست:
انجمن سرطان آمریکا برای زنان بین ۳۰ تا ۶۵ سال توصیه می کند تا همزمان تست پاپ اسمیر و آزمایش HPV (co-testing) برای تشخیص سرطان دهانه ی رحم را هر ۵ سال انجام دهند. البته برخی تست پاپ اسمیر را هر ۳ سال توصیه می کنند.
تغییرات سلولی در گردن رحم بسیار آهسته اتفاق می افتد. معمولا برای بروز تغییرات سلولی وتبدیل شدن آن ها به سرطان بیش از ۱۰ سال زمان لازم است. در گذشته تست پاپ اسمیر بصورت سالیانه انجام می شد، اما اکنون ما می دانیم که تست پاپ اسمیرسالیانه لزومی نداشته و هر ۳ سال کافی است. در واقع، انجام آزمایش پاپ اسمیر بصورت سالیانه می تواند منجر به درمان غیر ضروری تغییرات سلولی شود که هرگز منجر به سرطان نمی شوند.
یکی از مزایای اضافه کردن آزمایش زگیل تناسلی به تست پاپ اسمیر این است که زنان می توانند دفعات کمتری آزمایش سرطان گردن رحم را انجام دهند. انجام همزمان تست پاپ اسمیر و آزمایش HPV (co-testing) هر ۵ سال بدین معناست که ممکن است زنان به تست های کمتر، پیگیری های کمتر و در نهایت درمان کمتری نیاز داشته باشند. زنان با نتایج نرمال تست پاپ اسمیر و آزمایش HPV تقریبا هیچ شانسی برای ابتلا به سرطان دهانه رحم در حداقل ۵ سال آینده را نخواهند داشت.
اگرچه Co-testing روش ارجح می باشد، ولی انجام تست پاپ اسمیر به تنهایی هر سه سال نیز قابل قبول است.
تأثیر HPV در بارداری و کودک
عفونت HPV در شانس باردار شدن شما به طور مستقیم تاثیر نمی گذارد. اگر عفونت HPV منجر به تغییرات سلولی دهانه رحم شود که نیازمند درمان باشد، درمان نباید به گونه ای باشد که شانس باردار شدن را در شما تحت تاثیر قرار دهد. اما اگر درمان ها و نمونه برداری زیادی بر روی شما انجام شود، خطر زایمان زودرس و تولد نوزاد با وزن کم را می تواند افزایش دهد.
ویروس HPV به ندرت از مادر به نوزادش در هنگام زایمان منتقل می شود. در موارد نادری هم که این اتفاق رخ می دهد، از انواع سرطان زای HPV نیست. در نهایت هیچ آزمایش مفیدی برای پی بردن به “وضعیت HPV“ فرد وجود ندارد، زیرا نتیجه آزمایش HPV می تواند در طول ماه ها یا سال ها در اثر مقابله ی بدن با این ویروس، تغییر کند.
تفسیر جواب آزمایش اچ پی وی
اگر دهانه ی رحم شما به ویروس HPV آلوده گردد و تست پاپ اسمیر هم تغییرات سلولی را نشان دهد، می بایستی اقدامات بیشتری شامل کولپوسکوپی انجام دهید. اگر دهانه ی رحم شما به ویروس HPV آلوده گردد ولی تست پاپ اسمیر نرمال باشد، بدین معناست که شما به ویروس HPV تناسلی مبتلا هستید ولی تغییرات سلولی در تست پاپ اسمیر دیده نشده است. در اینحالت دو انتخاب دارید:
حالت اول: انجام آزمایش HPV و تست پاپ اسمیر ۱۲ ماه بعد
- در اکثر موارد نشانه ای از ویروس در آزمایشی که ۱۲ ماه بعد انجام می شود، یافت نخواهد شد.
- اگر ویروس پاکسازی شده باشد و تست پاپ اسمیر نیز نرمال باشد، شما به انجام تست غربالگری مانند دیگر افراد طبیعی بر می گردید.
- اگر هنوز ویروس وجود داشته باشد و یا نتیجه ی تست پاپ اسمیر مثبت باشد، نیاز به انجام کولپوسکوپی خواهید داشت.
حالت دوم: انجام آزمایش تخصصی برای یافتن تیپ های ۱۶ و ۱۸ ویروس HPV (دو نوع ویروسی که بیشترین احتمال تبدیل شدن به سرطان دهانه ی را دارند)
- اگر آزمایش HPV برای تیپ های ۱۶ یا ۱۸ مثبت شود، توصیه می شود که کولپوسکوپی انجام دهید.
- اگر آزمایش HPV از تیپ های ۱۶ یا ۱۸ نباشد، توصیه می شود که آزمایش HPV و تست پاپ اسمیر را ۱۲ ماه بعد تکرار کنید.
تفسیر ازمایش اچ پی وی
عود بیماری پس از پاکسازی ویروس hpv
ویروس اچ پی وی هیچ درمانی ندارد اما ممکنه است خود بخود از بدن خارج شود. در صورت ظاهر شدن علائم، درمان زگیل تناسلی و زنان با روش هایی از جمله لیزر زگیل تناسلی، یا کرایوتراپی از بین می رود. با این حال امکان بازگشت ضایعه وجود دارد که میتوان باز هم به درمان آن پرداخت. در ادامه فیلم لیزر زگیل تناسلی قرار داده شده است.
مراکز انجام تست hpv
آزمایشگاه های زیادی هستند که تست hpv را انجام می دهند. شما می توانید با نسخه پزشک برای انجام آزمایش به آزمایشگاه های پاتوبیولوژی و ویروس شناسی و بسیاری از مراکز آزمایشگاهی دیگر مراجعه نمایید.
دکتر محمد جباری متخصص کلیه و مجاری ادراری، فوق تخصص ارولوژی ترمیمی