آیا می توان از زگیل تناسلی پیشگیری کرد؟ در سال ۲۰۰۶، سازمان غذا و دارو آمریکا (FDA) استفاده از گارداسیل (واکسن زگیل تناسلی) نخستین واکسنی که به منظور پیشگیری از عفونت و با هدف اختصاصی گونه های HPV ساخته شده بود، تأیید کرد. گارداسیل یک واکسن چهارظرفیتی همانندسازی شده است که با تشدید تشکیل پادتن های خنثی کننده ی اختصاصی این آنتی ژنها، در برابر عفونت با HPV نوع ۶، ۱۱، ۱۶ و ۱۸ از بدن محافظت می نماید. در مجموع، واکسن گارداسیل در برابر آن گونه هایی از ویروس که مسئول ایجاد ۷۰% سرطانهای دهانه ی رحم، ۸۰% سرطان های مقعد، ۴۰% سرطان های ناحیه خارجی تناسلی زنان و ۹۰% زگیل های تناسلی هستند، تولید ایمنی می نماید.
همچنین، نشان داده شده است که واکسن گارداسیل از رشد ضایعات دیسپلاستیک پیش بدخیمی دهانه ی رحم، مانند CIN درجه III/II/I، همانند زگیلهای تحریک کننده ی سرطان در مقعد، ناحیه خارجی تناسلی زنان، مهبل و آلت پیشگیری میکند. واکسن گارداسیل (GARDASIL) برای پیشگیری از ابتلا به سرطان دهانه رحم (سرویکس – cervical)، واژن، دهانه ورودی واژن (vulvar) و در زنان و دختران ۹ تا ۴۵ سال و پیشگیری از سرطان مقعدی ناشی از HPV تیپ های ۱۶ و ۱۸، پیشگیری از ضایعات پیش بدخیمی و دیسپلاستیک ناشی از HPV تیپ های ۶، ۱۱، ۱۶ و ۱۸ و پیشگیری از ابتلا به زگیل تناسلی ناشی از HPV تیپ های ۶ و ۱۱ در افراد ۹ تا ۴۵ سال توصیه می شود.
واکسن گارداسیل ۹ (GARDASIL ۹)
واکسن گارداسیل ۹، نسل جدیدتر آمپول گارداسیل میباشد و علاوه بر ۴ تیپ ویروس موجود در واکسن قبلی ۵ تیپ پرخطر دیگر را پوشش داده و محافظت می کند برای پیشگیری از ابتلا به سرطان دهانه رحم (سرویکس – cervical)، واژن، دهانه ورودی واژن (vulvar) در زنان و دختران ۹ تا ۴۵ سال وسرطان مقعد ناشی از HPV تیپ های ۱۶، ۱۸، ۳۱، ۳۳، ۴۵، ۵۲ و ۵۸، پیشگیری از ضایعات پیش بدخیمی و دیسپلاستیک ناشی از HPV تیپ های ۶، ۱۱، ۱۶ و ۱۸، ۳۱، ۳۳، ۴۵، ۵۲ و ۵۸ و پیشگیری از ابتلا به زگیل تناسلی ناشی از HPV تیپ های ۶ و ۱۱ در افراد ۹ تا ۴۵ سال توصیه می شود.
- این واکسن دختران و زنان را از انجام تست غربالگری سرطان دهانه رحم (پاپ اسمیر) در ادامه زندگی معاف نمی کند. در ضمن گیرنده های این واکسن در صورت صلاحدید پزشک نبایستی تست دوره ای غربالگری سرطان مقعد را قطع کنند.
- گارداسیل نقشی در پیشگیری از ابتلا به بیماری در افرادی که قبلا بدلیل فعالیت جنسی در معرض ویروس های موجود در واکسن قرار گرفته اند ندارد.
- واکسن تاثیری در درمان زگیل تناسلی زنان و سرطان های دهانه رحم، واژن و دهانه خروجی واژن و نیز درمان ضایعات پیش بدخیمی شامل موارد زیر ندارد:
- cervical intraepithelial neoplasia (CIN), vulvar intraepithelial neoplasia (VIN), vaginal intraepithelial neoplasia (VaIN), or anal intraepithelial neoplasia (AIN)
- -لازم است بدانید که همه سرطان های مقعد، واژن و دهانه واژن توسط ویروس HPV ایجاد نمیشه و واکسن گارداسیل و گارداسیل ۹ فقط از ابتلای به سرطان مقعد، واژن و دهانه واژن ناشی از ویروس های HPV موجود در واکسن پیشگیری می کند.
زمان های تزریق آمپول گارداسیل
گارداسیل به طور استاندارد در ۳ دوز جداگانه پایه، و ماه های ۲ و ۶ ماه تزریق میشود. واکسیناسیون بیشترین تأثیر را بر افرادی که قبلاً در معرض HPV نبوده اند دارد و بنابراین، در ابتدا برای زنان جوان ۹ تا ۲۵ ساله که هنوز در معرض HPV قرار نگرفته اند، پیشنهاد شد. گمان بر این است که این واکسن تا ۹۹% در پیشگیری از تشکیل زگیل های تناسلی در این گروه مؤثر است. همچنین، مدارک موجود نشان میدهد که گارداسیل برای زنان تا سن ۴۵ سالگی نیز می تواند سودمند باشد، به شرط آن که تا آن سن دچار دست کم به یکی از گونه های HPV مورد هدف واکسن (یعنی تیپ های ۶، ۱۱، ۱۶ و ۱۸ ویروس HPV) مبتلا نشده باشند.
به نظر میرسد که این به دلیل توانایی گارداسیل در کاهش میزان عود مجدد عفونت های راجعه HPV یا ماندگار باشد، که با افزایش خطر پیشرفت بدخیمی همراه است. بنابراین ثابت شده است که گارداسیل در ایجاد دفاع در برابر ضایعات درجه ی پایین و بالای مربوط به HPV گونه های ۶، ۱۱، ۱۶ و ۱۸، همانند تسریع در کاهش شدید عوارض مرتبط با HPV و ابعاد بیماری، بسیار مؤثر است. آثار محافظتی گارداسیل تا ۵ سال پس از واکسیناسیون باقی می ماند و طی این مدت سطح ایمنی بدن نسب به بیماری کاهش نمی یابد.
دوز واکسن گارداسیل
برای سنین ۹ تا ۱۴ سال واکسن را می توان در ۲ یا ۳ دوز تزریق کرد. برای برنامه ۲ دوزه، دوز دوم ۶ تا ۱۲ ماه بعد از دوز اول تزریق می شود.اگر دوز دوم کمتر از ۵ ماه از دوز اول تزریق شود، دوز سوم بایستی حداقل ۴ ماه بعد از دوز دوم تزریق شود. برای برنامه ۳ دوزه، واکسن بایستی در ماه های صفر، ۲ و ۶ تزریق شود. برای سنین ۱۵ تا ۴۵ سال، گارداسیل در ۳ دوز در فواصل ماه های ۰، ۲ و ۶ تزریق می شود.
واکسن گارداسیل از کجا بخریم؟
برای خرید واکسن گارداسیل می توان به هلال احمر و یا برخی داروخانه ها مراجعه کرد.
عوارض جانبی واکسن گارداسیل
عوارض جانبی تجویز HPV4 خفیف و شامل بیحالی، تورم در موضع تزریق، سردرد، تهوع و تب است.
اخیراً FDA استفاده ی درمانی از HPV4 را گسترش داده و شامل افراد ۹ تا ۲۵ ساله نموده است. نشان داده شده که واکسن گارداسیل در مردان و زنان دارای اثر یکسان در پیشگیری از ابتلا به زگیل تناسلی و ایجاد واکنش درازمدت ایمنی است. همچنین، مشخص شده که واکسن در کاهش پیدایش زگیل های محرک سرطانهای مقعد که مانند CIN با عفونت HPV همراه هستند، مؤثر است. افزودن مردان به استفاده کنندگان از واکسن گارداسیل دارای این فایده ی جانبی نیز هست که پیدایش عفونت در زنان را با پیشگیری از انتقال ویروس و هدف گیری مستقیم منبع آن، کاهش میدهد. کاهش بار HPV از طریق حذف بالقوه ی مخزن لازم برای رشد و تکثیر ویروس، گام مهمی در حذف نهایی آن است.
به علاوه، گزارش های جمعیت محور مهمی از کاهش زگیل تناسلی در جوامع واقعی، به خاطر پوشش فراگیر واکسیناسیون HPV، از استرالیا رسیده است که نه تنها کاهش در تناوب زگیل تناسلی در زنان با سن مناسب برای واکسیناسیون را نشان میدهد، بلکه ایجاد آثار محافظتی به وسیله ی ایمنی گروهی را در افراد دگرجنس گرا تأیید میکند. با گذشت ۴ سال از آغاز برنامه ی واکسیناسیون، اخیراً ناپدید شدن زگیل های تناسلی در افراد زیر ۲۱ سال این جمعیت گزارش شده است.
عوارض جانبی واکسن گارداسیل ۹
- در افرادی که به مخمر یا دوز قبلی واکسن، واکنش آلرژیک شدید نشان داده باشند نبایستی از این واکسن استفاده کنند.
- از آنجایی که واکسن می تواند باعث غش بشود لذا افراد بایستی ۱۵ دقیقه بعد از تزریق تحت نظر باشند. گاه سنکوپ می تواند با علائمی شبیه تشنج همراه باشد که گذرا بوده و با برقراری مجدد گردش خون مغز برطرف می شود.
- بی خطر بودن واکسن در زنان باردار ثابت نشده است.
- شایعترین (بیش از ۱۰ درصد) واکنش موضعی یا سیستمیک واکسن شامل درد محل تزریق، تورم، قرمزی، و سردرد هست.
- مدت ایمنی که گارداسیل ایجاد می کند مشخص نشده است.
سرواریکس (HPV2)
در پاییز ۲۰۰۹، FDA استفاده از واکسن همانندساز HPV دیگری (HPV2) را در زنان ۱۰ تا ۲۵ ساله تأیید کرد.
مشخص شده که زنان واکسینه شده پس از درمان زگیل تناسلی، بسیار کمتر دچار بیماری های متعاقب و مرتبط با HPV شده اند. با وجودی که سرواریکس یک واکسن دوظرفیتی است که فقط روی گونه های پرخطر ۱۶ و ۱۸ HPV هدف گیری شده، از لحاظ دوزاژ و برنامه ی تجویز شبیه HPV4 است. این دو گونه ی سرطانزا غالباً با سرطان دهانه ی رحم، CIN درجه III/II/I و آدنوکارسینوما in situ همراهند. سرواریکس بر ضد گونه هایی که معمولاً با زگیلهای تناسلی همراهند، ایجاد ایمنی نمیکند.
علت ایجاد زگیل تناسلی عفونت زمینه ای HPV است که جزو شایعترین بیماریهای هست که از طریق جنسی منتقل میگردد. فقط در آمریکا سالانه ۳ تا ۶ میلیون نفر به عفونت های دارای علائم دچار میشوند که تقریباً برابر با ۱% جمعیت فعال جنسی است. با وجودی که تقریباً ۱۲۰ گونه ی متفاوت HPV وجود دارد، تقریباً ۹۰% آسیب های زگیلی توسط عفونت با ویروسهای نوع ۶ و ۱۱ ایجاد میشوند. اینها به دلیل پتانسیل بدخیمی محدود و پیشرفت نادرشان به سمت بدخیمی، در گروه گونه های کم خطر در نظر گرفته میشوند. در مقابل، زگیل های مرتبط با گونه های پرخطر ۱۶ و ۱۸ ممکن است به اشکال سرطانزا تغییر شکل دهند. به علاوه، عفونت با این گونه ها با پیشرفت انواعی از آسیب های سرطانی و پیش سرطانی پیوند دارد.
روشهای متفاوت درمانی وجود دارند، از درمانهای موضعی گرفته تا جراحی و مداخله و تغییر وضعیت ایمنی، و این ها میتوانند با توجه به هزینه و مدت درمان متفاوت باشند. تا امروز با توجه به اثرگذاری کلی و قدرت درمان زگیل تناسلی در کوتاه مدت و درازمدت، روش درمانی منحصر به فردی که برتر از روشهای دیگر باشد شناخته نشده است. انتخاب روش درمانی اغلب وابسته به نظر و تمایلات بیمار و همچنین ابعاد و گستردگی بیماری است. زگیل تناسلی و عفونتهای HPV، با شیوع بالا و فقدان درمان مناسب، همچنان یکی از نگرانی های مهم بهداشت عمومی هستند. این حقایق بر اهمیت واکسیناسیون روتین HPV با HPV4 یا HPV2 تأکید دارد، که با پیشگیری از عفونت ویروسی و انتقال آن میتواند نقش مهمی در کاهش بار بیماری داشته باشد.
واکسن گارداسیل برای مردان
مردان نمی توانند به سرطان دهانه رحم مبتلا شوند، اما واکسن HPV ممکن است از زگیل تناسلی، سرطان آلت تناسلی، سرطان مقعد و گسترش HPV به شرکای جنسی جلوگیری کند. گارداسیل ۹ برای مردان ۹ تا ۲۶ سال تایید شده است.
دکتر محمد جباری جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری تناسلی و متخصص زگیل تناسلی در تهران
منبع:
Current Update on the Treatment of Genital Warts
Valerie R Yanofsky, Rita V Linkner, David Pompei, Gary Goldenberg Disclosures
Expert Rev Dermatol. ۲۰۱۳;۸(۳):۳۲۱-۳۳۲.