علت تنگی مجرای ادرار در کودکان، زنان و مردان

در این مقاله مطالعه می کنید:

تنگی پیشابراه تاثیر قابل ملاحظه ای در کیفیت زندگی دارد، و می تواند منجر به عفونت ادراری، سنگ مثانه، آسیب عضلات و اعصاب مثانه، ایجاد فیستول، انتشار عفونت به خون و دیگر اعضای بدن (sepsis)، و در نهایت نارسایی کلیه شود. همه تنگی ها در اثر آسیب به لایه پوشاننده پیشابراه (مجرای ادراری) یا بافت اسفنجی زیرین آن و در نهایت تغییر ماهیت بافت آسیب دیده و تشکیل فیبروز در طی فرآیند ترمیم رخ می دهد. آسیب های کوچک بافت پوششی پیشابراه باعث خروج ادرار به بافت اسفنجی و بروز واکنش های فیبروتیک درون بافت اسفنجی می شود. در زمان آسیب این فیبروز می تواند بدون علامت باشد ولی با گذشت زمان و بتدریج قطر داخلی مجرای ادراری (پیشابراه) باریک شده و منجر به علائم ادراری انسدادی می شود.

آیا تنگی مجرای ادرار خطرناک است؟

تنگی پیشابراه حدود ۵۰۰۰ ویزیت بیمارستانی و یک و نیم میلیون ویزیت در مطب را در هر سال در آمریکا شامل می شود. اگرچه آماری در ایران در این مورد موجود نمی باشد ولی میزان بروز و شیوع آن در ایران نیز زیاد و قابل ملاحظه است. سیر طبیعی تنگی مجرای ادراری (پیشابراه) در بیماران درمان نشده به گونه ایست که می تواند با عوارض زیادی همراه باشد. عوارض تنگی های مجرای ادراری (پیشابراه) در جدول زیر آمده است:

Urethral stricture02

میزان بروز تنگی پیشابراه بین ۲۰۰ تا ۱۲۰۰ مورد در هر ۱۰۰ هزار نفر تخمین زده شده است و این میزان بروز در افراد بالای ۵۵ سال بطور چشمگیری افزایش می یابد. هزینه ای که این بیماری به سیستم سلامت کشور وارد می کند قابل توجه است بطوریکه هزینه ی سالیانه تحمیل شده به دلیل گرفتگی مجرای ادراری (پیشابراه) در کشور آمریکا در سال ۲۰۰۰ حدود ۱۹۱ میلیون دلار تخمین زده شده است.

علائم تنگی پیشابراه

  • کاهش فشار ادرار
  • باریک شدن جریان ادرار
  • قطع و وصل شدن ادرار
  • سوزش ادرار
  • تکرر ادرار
  • قطع و وصل شدن جریان ادرار
  • عدم تخلیه کامل ادرار

عوارض تنگی مجرای ادرار

از جمله عوارض تنگی مجرا می توان به موارد زیر اشاره کرد:

✔️ عفونت های ادراری عود کننده

✔️ سنگ مثانه

✔️ سنگ مجرای ادراری

✔️ دیورتیکول مجرای ادرای (دیورتیکول حفره ای است کیسه مانند که قبل از تنگی و در اثر فشار بالای ادرار بوجود می آید.

✔️ بی اختیاری ادراری

✔️ناباروری

✔️ مثانه تحریک پذیر یا بیش فعال

✔️ نارسایی کلیه

رژیم غذایی متناسب با نوع سنگ کلیه

تنگی مجرای ادرار در کودکان و نوزادان

تنگی مجرای ادرار کودکان غالبا مادرزادی بوده و یا بدنبال ترمیم و جراحی ناموفق بیماری هیپوسپادیاس بوجود می آید. کودکان نسبت به عوارض تنگی مجرا حساس تر بوده و بایستی که در اولین فرصت جراحی و تنگی برطرف گردد.

 علائم تنگی مجرای ادرار در کودکان 

◾خون در منی یا ادرار

◾شروع و توقف مکرر جریان ادرار

◾ناتوانی در تخلیه کامل مثانه

◾ناتوانی در کنترل ادرار (بی اختیاری)

◾ناتوانی در دفع ادرار

◾درد در ناحیه لگن یا پایین شکم

علت تنگی پیشابراه در مردان

شایع ترین علت بروز تنگی در مردان دست کاری هایی است که توسط پزشکان و پیراپزشکان بر روی مجرای ادراری انجام می شود. سوندگذاری نادرست و جراحی پروستات یا تومورهای مثانه از طریق پیشابراه شایع ترین از علل تنگی مجرای ادراری در مردان هستند.

۱- ضربه به مجرای ادراری

 با توجه به طولانی بودن پیشابراه در مردان احتمال صدمه به مجرا زیاد می باشد این آسیب می تواند ناشی از موارد زیر باشد:

  • سقوط از ارتفاع
  • تصادف با وسایط نقلیه و شکستگی لگن
  • لگد خودن حین ورزش های رزمی و منازعات
  • دوچرخه سواری و اسب سواری
  • اصابت تیر یا ترکش در جنگ
  • ماندن زیر آوار
  • گازگرفتگی توسط حیوانات
بیماری های مردانه بیضه

۲- عفونت

عفونت های مجرای ادراری ناشی از سکس مانند سوزاک در صورتی که درمان به موقع و مناسب نشوند، می تواند باعث بروز تنگی شود. امرزوه با افزایش درمان زود هنگام این دسته از عفونت ها، خوشبختانه احتمال بروز تنگی پیشابراه بدلیل عفونت کاهش یافته است.

۳- لیکن اسکلروزیس

این بیماری که به آن BXO نیز گفته می شود التهاب مزمن و پیشرونده ای است که در صورت درگیری سوراخ و مجرای ادراری می تواند باعث بروز تنگی در پیشابراه شود.

۴- علل مادرزادی

این علت نسبتا ناشایع است.

۵- علل ناشناخته

در برخی از بیماران علت مشخصی را برای بروز تنگی مجرای ادراری نمی توان پیدا کرد.

علت تنگی پیشابراه در زنان

مجرای ادراری در زنان کوتاه و حدود چهار سانتیمتر طول دارد و توسط بافت های اطراف بویژه استخوان لگن احاطه شده است؛ لذا شیوع بروز تنگی مجرای ادراری در زنان به مراتب کمتر از مردان می باشد. از علل تنگی پیشابراه در زنان می توان به موارد زیر اشاره کرد:

✔️ عفونت های مزمن و طول کشنده

✔️ بیماری التهابی لیکن اسکلروزیس

✔️ زایمان های سخت و طولانی که با آسیب بافتی پیشابراه همراه باشد

✔️ مادرزادی

✔️ جراحی های لگنی

✔️ ناشناخته

حال که با علل به وجود آمدن تنگی پیشابراه آشنا شده اید، مقاله زیر را بخوانید:

درمان تنگی مجرای ادرار

تشخیص تنگ شدن مجرای پیشابراه

علائم تنگی مجرای ادراری (پیشابراه) شامل زور زدن حین ادرار کردن، عدم تخلیه کامل ادرار، جریان ادرار ضعیف، و همچنین سابقه عفونت های ادراری مکرر و ادرار خونی می باشد. عکس رنگی از مجرای ادراری (پیشابراه) و مثانه می تواند محل، طول و شدت تنگی را مشخص کند بطوری که در عکس رنگی تنگی بصورت باریک شدن قطر داخلی مجرای ادراری (پیشابراه) در محل تنگی و متسع بودن مجرای ادراری (پیشابراه) قبل از تنگی دیده می شود. برای تشخیص از سیستوسکوپی (روشی که در آن با دستگاهی که به آن سیستوسکوپ می گویند مجرای ادراری (پیشابراه) و مثانه با نگاه و دید مستقیم دیده می شود) نیز استفاده می شود.

🛑 مطالعه بیشتر: خون در ادرار نشانه چیست؟

تنگی مجرا

آیا تنگی مجرا باعث معافیت می شود؟

قوانین و شرایط معافیت پزشکی سربازی با گذشت زمان تغییر می کنند؛ لذا برای اطلاع از اینکه تنگی مجرای ادراری باعث معافیت پزشکی می شود یا نه، به سایت سازمان وظیفه عمومی مراجعه کنید. در گذشته به اینصورت بود که اگر تنگی مجرا قابل درمان باشد، بیمار مشمول معاف از رزم می شود و اگر قابل درمان نباشد، معافیت دائمی داده می شود.

تصویر  دکتر محمد جباری
دکتر محمد جباری

دکتر محمد جباری جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری و تناسلی همچنین فلوشیپ فوق تخصصی ارولوژی ترمیمی فارغ التحصیل از دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید بهشتی و عضو هیئت علمی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی و عضو انجمن علمی ارولوژی ایران می باشد.

آیا این مطلب مفید بود؟ لطفا به آن امتیاز دهید
3.5/5 - (51 امتیاز)

سیستم پرسش و پاسخ

ثبت سوال جدید

برای ثبت پرسش خود از دکتر می توانید از این قسمت استفاده کنید.پاسخ شما تا 2روز از طریق پیامک و ایمیل اطلاع رسانی خواهد شد.

پیگیری سوال قبل

   برای پیگیری پاسخ سوال خودتون و نمایش آن کد رهگیری خود را در این قسمت وارد کنید.
تصاویر پیوست امکان انتخاب تا ۵ تصویر وجود دارد. جهت انتخاب چندگانه کلید Ctrl را نگه دارید. (فرمت های مجاز شامل png, gif و jpg می باشد و حداکثر حجم هر تصویر ۸ مگابایت است.)
© همیارسیستم
  • تصویر کاربر آرمین دوشنبه ۵ خرداد ۹۹( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 35220 مشاهده پرسش
    سلام آقای دکتر.من مجردم و مدت کمی بود ک احساس درد در ناحیه زیر شکم سمت چپ و بیضه سمت چپ داشتم و ادرار هم به صورت دوشاخه بود ولی در حالت ایستاده این مشکل خیلی کم خودشو نشون میده و به دکتر عمومی مراجعه کردم.آزمایش عفونت ادرار و سونوگرافی از مثانه و کلیه دادم و مشکلی نبود ولی مشکل دو شاخه شدن ادرار هنوزم هم هست ولی ادرارم کم فشار نیست.به نظرتون تنگی مجرای ادرار دارم و نیاز به سیستوسکپی هست؟! دکتر بهم مگفت ممکن در آینده برای بچه دار شدن به مشکل بر بخورم
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری یکشنبه ۴ خرداد ۹۹( 4 سال پیش)

      سلام

      اگر فشار ادرار خوبه بعیده میدونم تنگی ادرار داشته باشید و ربطی هم به بچه دار شدن در آینده ندارد.

    2. تصویر کاربر آرمین دوشنبه ۵ خرداد ۹۹( 4 سال پیش)
      دلیل دوشاخه شدن ادرار چیه؟ با اینکه عفونتی هم در آزمایش نشون داده نشده؟! وقتی ک مثانه کاملا پر است و تخلیه با فشار انجام میشه دوشاخه شدن ادرار بیشتر خودشو نشون میده.به نظرتون سیستوسکپی انجام بدم.استرس و فشار عصبی تأثیری رو این مورد داره؟
    3. تصویر کاربر دکتر محمد جباری دوشنبه ۵ خرداد ۹۹( 4 سال پیش)

      یکی از علل این حالت استرس و وسواس و باز نشدن کامل دریچه خروجی مثانه هست گرچه تنگی هم میتونه از عللش باش ولی در تنگی غالبا یه پیش زمینه ای و یک علتی وجود دارد که در شما نیست . برای اینکه خیال تان راحت شود ایرادی نداره سیستوسکوپی کنید.

    4. تصویر کاربر آرمین دوشنبه ۵ خرداد ۹۹( 4 سال پیش)
      اگه پروستات دچار عفونت یا بزرگی شده باشه تو آزمایش ادرار نشون میده عفونتو؟! به نظرتون لازم از پروستات سنوگرافی کنم چون یک دکتر دیگه رفتم گفت احتمال داره پروستات عفونت کرده باشه و قرص تاوانکس و لِووفلوکساسین بهم داد. اگه دو شاخه شدن ادرار مشکلی جدی برام ایجاد نمیکنه من نمیخوام بهش اهمیتی بدم.من هیچ دردی یا ورمی در قسمت پروستات احساس نمیکنم.عکسی هم ک براتون از بیضه فرستادم چیز مشکوکی مثه باریکوسل و... نشون نمیده درسته؟!ممنون ک زود جواب میدین خدا خیرتون بده ببخشید ک سوالاتم زیاد بود.امیدوارم همیشه تو زندگیتون خیر و برکت باشه
    5. تصویر کاربر دکتر محمد جباری دوشنبه ۵ خرداد ۹۹( 4 سال پیش)

      اگه پروستات دچار عفونت یا بزرگی شده باشه تو آزمایش ادرار نشون میده عفونتو؟!............................نه همیشه گاه اوقات
      به نظرتون لازم از پروستات سنوگرافی کنم چون یک دکتر دیگه رفتم گفت احتمال داره پروستات عفونت کرده باشه و قرص تاوانکس و لِووفلوکساسین بهم داد. ...................احتیاطا بهتره انجام دهید.
      اگه دو شاخه شدن ادرار مشکلی جدی برام ایجاد نمیکنه من نمیخوام بهش اهمیتی بدم...........................اگر فشار ادرار نرماله اهمیتی ندارد
      من هیچ دردی یا ورمی در قسمت پروستات احساس نمیکنم.عکسی هم ک براتون از بیضه فرستادم چیز مشکوکی مثه باریکوسل و... نشون نمیده درسته؟...............خیر

    6. نمایش سایر 4 پاسخ
  • تصویر کاربر فرشید چهارشنبه ۱۷ اردیبهشت ۹۹( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 419 مشاهده پرسش
    باسلام و خسته نباشید
    من۳۳سال سن دارم مجردم تا الان ۴بار عمل تنگی مجرا عمل کردم اوایل قبل اینکه تنگی مجرا عمل کنم توی ادارم خون یا سوزش داشت میگفتن واسه بزرگی پروستات تا اینکه تهران اومدم رفتم عکس گرفتم گفتن تنگی مجراست حالا بعد از اون تشخیص من۴بار عمل تنگی مجرا کردم ولی بعدش سوند میزنم اینقدر استرس به ادم میده که نمیتونه کاراشو خوب انجام بده حالا یه مشورت با شما داشتم چطور میتونم از این داستان خلاص شم چون درموردش هم تحقیق کردم میگند بعدش باید سوند بزنید ولی از مطالب شما خوندم با جراحی کامل برطرف میشه حالا ممنون میشم راهنمایم کنید چیکار کنم🙏
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری چهارشنبه ۱۷ اردیبهشت ۹۹( 4 سال پیش)

      یلام

      بله با جراحی باز بطور کامل برطرف میشه و دیگر نیای به سوند زدن نیست 

      اگر مایل به جراحی بودید نباید سوند بزنید تا تنگی کامل مشخص گردد و بعد عکس جدید بگیرید

  • تصویر کاربر مجی دوشنبه ۱۵ اردیبهشت ۹۹( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 1790 مشاهده پرسش
    سلام و خداقوت. بعد از عمل سیستوسکوپی و باز کردن مجرا، بجز سوند زدن هر از گاهی، آیا راه دیگری وجود دارد تا جلوی تنگی مجدد گرفته شود؟ یا سرعت عود کردن کم شود؟

    9 ماه پیش جراحی موفقی داشتم اما احساس می کنم مرتب مجرا تنگ و سرعت ادرار کم می شود و ناچارم تقریبا هر دو تا سه هفته یکبار سوند قرار دهم تا مجرا باز شود. تشکر از وقت شما.
    1. تصویر کاربر مجی یکشنبه ۱۴ اردیبهشت ۹۹( 4 سال پیش)
      سن: ۳۶ سال. عکس قبل از عمل پیوست است.
    2. تصویر کاربر دکتر محمد جباری دوشنبه ۱۵ اردیبهشت ۹۹( 4 سال پیش)

      سلام

      مدتی سوند نزنید و بعد که تنگی شدید شد عکس رنگی مجدد بگیرید و اگر همینطور مثل عکس قبلی بوده عمل باز کنید تا مادام العمر برطرف شود سوند زدن زیاد هم خودش باعث آسیب میشه بویژه برای شما که جوانید راه درمانی دیگری نیست استنت هم موقته 

    3. نمایش سایر 1 پاسخ
  • تصویر کاربر مسعود پنجشنبه ۱۱ اردیبهشت ۹۹( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 388 مشاهده پرسش
    سلام اقای دکتر من برج ۴ سال ۹۸ عمل جراحی تنگی مجرا با پیوند مخاط دهان انجام دادم اما متاسفانه از اواخر بهمن ماه احساس کردم داره کم کم برمیگرده و بعد هم خوردم به این کرونا و نشد برای سبیتوسکوپی برم و فعلا دکترم گفته صبر تا اوضاع بهتر بشه با اینکه به من گفته بودن ۹۰ درصد شانس بهبود هست واقعا خیلی تلخ عمل به اون سنگینی شکست بخوره و اقای دکتر آیا دیگه امیدی به بهبود من هست واقعا خیلی دارم عذاب میکشم ۱۲ سال گرفتار این بیماریم و آخرین امیدم جراحی باز بود
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری سه شنبه ۹ اردیبهشت ۹۹( 4 سال پیش)

      سلام
      نمیشه کلی پاسخ داد گاهی تنگی برطرف شده وفقط یه رینگ تنگی است که با دیلاتاسین برطرف می شود

    2. تصویر کاربر مسعود چهارشنبه ۱۰ اردیبهشت ۹۹( 4 سال پیش)
      با سلام مجدد خدمت جنابعالی شما هم مواردی داشتید به این سرعت عود کنه و با دیلاتاسیون خوب بشه
      یه سئوال دیگه ببخشید شما هم اتاق عمل تعطیل کردید تا تکلیف کرونا معلوم بشه ممکن این ویروس تا سال دیگه هم در گیر باشیم؟
    3. تصویر کاربر مسعود چهارشنبه ۱۰ اردیبهشت ۹۹( 4 سال پیش)
      سلام مجدد آقای دکتر شما مواردی داشتید که به این سرعت عود کنه و با دیلاتاسیون خوب بشه
      ببخشید شما هم اتاق عمل تعطیل کردید تا تکلیف این ویروس معلوم بشه ممکن تا سال دیگه طول بکشه؟
    4. تصویر کاربر دکتر محمد جباری پنجشنبه ۱۱ اردیبهشت ۹۹( 4 سال پیش)

      سلام
      آقای دکتر شما مواردی داشتید که به این سرعت عود کنه و با دیلاتاسیون خوب بشه......................به این سرعت خیر ولی در گرافت مخاط بدلیل اینکه امکان جمع شدن مخاط هست احتمال عود دارد ولی درصدش بالا نیست و بعضا با دیلاتاسیون خوب می شوند و بعضا نیاز به جراحی مجدد بپیدا می کنند البته غالبا تنگی عود کرده در کل خیلی خفیف تر از تنگی اولیه بوده است
      ببخشید شما هم اتاق عمل تعطیل کردید تا تکلیف این ویروس معلوم بشه ممکن تا سال دیگه طول بکشه؟....................خیر من عمل هارو شروع کرده ام

    5. نمایش سایر 3 پاسخ
  • تصویر کاربر اسماعیل دوشنبه ۸ اردیبهشت ۹۹( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 295 مشاهده پرسش
    من عمل مجاری اداری کردم و دکتر گفته وضعیت مجاری خراب بود مجبور شدم برش بدهم حالا باید دوهفته سوند را در نیاری لطفا توضیح بدهید ممنون
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری دوشنبه ۸ اردیبهشت ۹۹( 4 سال پیش)

      سلام
      در مواردی که مجرای ادراری تنگ باشد با تیغه مخصوصی تنگی را برش داده و باز می کنند و برای اینکه احتمال عود تنگی کمتر شود مدتی سوند می کذارند

درحال دریافت اطلاعات

از دکتر بپرسید

ویزیت Whatsapp

تماس با مطب

نوبت دهی اینترنتی

پرسش از دکتر