علت تنگی مجرای ادرار در کودکان، زنان و مردان

در این مقاله مطالعه می کنید:

تنگی پیشابراه تاثیر قابل ملاحظه ای در کیفیت زندگی دارد، و می تواند منجر به عفونت ادراری، سنگ مثانه، آسیب عضلات و اعصاب مثانه، ایجاد فیستول، انتشار عفونت به خون و دیگر اعضای بدن (sepsis)، و در نهایت نارسایی کلیه شود. همه تنگی ها در اثر آسیب به لایه پوشاننده پیشابراه (مجرای ادراری) یا بافت اسفنجی زیرین آن و در نهایت تغییر ماهیت بافت آسیب دیده و تشکیل فیبروز در طی فرآیند ترمیم رخ می دهد. آسیب های کوچک بافت پوششی پیشابراه باعث خروج ادرار به بافت اسفنجی و بروز واکنش های فیبروتیک درون بافت اسفنجی می شود. در زمان آسیب این فیبروز می تواند بدون علامت باشد ولی با گذشت زمان و بتدریج قطر داخلی مجرای ادراری (پیشابراه) باریک شده و منجر به علائم ادراری انسدادی می شود.

آیا تنگی مجرای ادرار خطرناک است؟

تنگی پیشابراه حدود ۵۰۰۰ ویزیت بیمارستانی و یک و نیم میلیون ویزیت در مطب را در هر سال در آمریکا شامل می شود. اگرچه آماری در ایران در این مورد موجود نمی باشد ولی میزان بروز و شیوع آن در ایران نیز زیاد و قابل ملاحظه است. سیر طبیعی تنگی مجرای ادراری (پیشابراه) در بیماران درمان نشده به گونه ایست که می تواند با عوارض زیادی همراه باشد. عوارض تنگی های مجرای ادراری (پیشابراه) در جدول زیر آمده است:

Urethral stricture02

میزان بروز تنگی پیشابراه بین ۲۰۰ تا ۱۲۰۰ مورد در هر ۱۰۰ هزار نفر تخمین زده شده است و این میزان بروز در افراد بالای ۵۵ سال بطور چشمگیری افزایش می یابد. هزینه ای که این بیماری به سیستم سلامت کشور وارد می کند قابل توجه است بطوریکه هزینه ی سالیانه تحمیل شده به دلیل گرفتگی مجرای ادراری (پیشابراه) در کشور آمریکا در سال ۲۰۰۰ حدود ۱۹۱ میلیون دلار تخمین زده شده است.

علائم تنگی پیشابراه

  • کاهش فشار ادرار
  • باریک شدن جریان ادرار
  • قطع و وصل شدن ادرار
  • سوزش ادرار
  • تکرر ادرار
  • قطع و وصل شدن جریان ادرار
  • عدم تخلیه کامل ادرار

عوارض تنگی مجرای ادرار

از جمله عوارض تنگی مجرا می توان به موارد زیر اشاره کرد:

✔️ عفونت های ادراری عود کننده

✔️ سنگ مثانه

✔️ سنگ مجرای ادراری

✔️ دیورتیکول مجرای ادرای (دیورتیکول حفره ای است کیسه مانند که قبل از تنگی و در اثر فشار بالای ادرار بوجود می آید.

✔️ بی اختیاری ادراری

✔️ناباروری

✔️ مثانه تحریک پذیر یا بیش فعال

✔️ نارسایی کلیه

رژیم غذایی متناسب با نوع سنگ کلیه

تنگی مجرای ادرار در کودکان و نوزادان

تنگی مجرای ادرار کودکان غالبا مادرزادی بوده و یا بدنبال ترمیم و جراحی ناموفق بیماری هیپوسپادیاس بوجود می آید. کودکان نسبت به عوارض تنگی مجرا حساس تر بوده و بایستی که در اولین فرصت جراحی و تنگی برطرف گردد.

 علائم تنگی مجرای ادرار در کودکان 

◾خون در منی یا ادرار

◾شروع و توقف مکرر جریان ادرار

◾ناتوانی در تخلیه کامل مثانه

◾ناتوانی در کنترل ادرار (بی اختیاری)

◾ناتوانی در دفع ادرار

◾درد در ناحیه لگن یا پایین شکم

علت تنگی پیشابراه در مردان

شایع ترین علت بروز تنگی در مردان دست کاری هایی است که توسط پزشکان و پیراپزشکان بر روی مجرای ادراری انجام می شود. سوندگذاری نادرست و جراحی پروستات یا تومورهای مثانه از طریق پیشابراه شایع ترین از علل تنگی مجرای ادراری در مردان هستند.

۱- ضربه به مجرای ادراری

 با توجه به طولانی بودن پیشابراه در مردان احتمال صدمه به مجرا زیاد می باشد این آسیب می تواند ناشی از موارد زیر باشد:

  • سقوط از ارتفاع
  • تصادف با وسایط نقلیه و شکستگی لگن
  • لگد خودن حین ورزش های رزمی و منازعات
  • دوچرخه سواری و اسب سواری
  • اصابت تیر یا ترکش در جنگ
  • ماندن زیر آوار
  • گازگرفتگی توسط حیوانات
بیماری های مردانه بیضه

۲- عفونت

عفونت های مجرای ادراری ناشی از سکس مانند سوزاک در صورتی که درمان به موقع و مناسب نشوند، می تواند باعث بروز تنگی شود. امرزوه با افزایش درمان زود هنگام این دسته از عفونت ها، خوشبختانه احتمال بروز تنگی پیشابراه بدلیل عفونت کاهش یافته است.

۳- لیکن اسکلروزیس

این بیماری که به آن BXO نیز گفته می شود التهاب مزمن و پیشرونده ای است که در صورت درگیری سوراخ و مجرای ادراری می تواند باعث بروز تنگی در پیشابراه شود.

۴- علل مادرزادی

این علت نسبتا ناشایع است.

۵- علل ناشناخته

در برخی از بیماران علت مشخصی را برای بروز تنگی مجرای ادراری نمی توان پیدا کرد.

علت تنگی پیشابراه در زنان

مجرای ادراری در زنان کوتاه و حدود چهار سانتیمتر طول دارد و توسط بافت های اطراف بویژه استخوان لگن احاطه شده است؛ لذا شیوع بروز تنگی مجرای ادراری در زنان به مراتب کمتر از مردان می باشد. از علل تنگی پیشابراه در زنان می توان به موارد زیر اشاره کرد:

✔️ عفونت های مزمن و طول کشنده

✔️ بیماری التهابی لیکن اسکلروزیس

✔️ زایمان های سخت و طولانی که با آسیب بافتی پیشابراه همراه باشد

✔️ مادرزادی

✔️ جراحی های لگنی

✔️ ناشناخته

حال که با علل به وجود آمدن تنگی پیشابراه آشنا شده اید، مقاله زیر را بخوانید:

درمان تنگی مجرای ادرار

تشخیص تنگ شدن مجرای پیشابراه

علائم تنگی مجرای ادراری (پیشابراه) شامل زور زدن حین ادرار کردن، عدم تخلیه کامل ادرار، جریان ادرار ضعیف، و همچنین سابقه عفونت های ادراری مکرر و ادرار خونی می باشد. عکس رنگی از مجرای ادراری (پیشابراه) و مثانه می تواند محل، طول و شدت تنگی را مشخص کند بطوری که در عکس رنگی تنگی بصورت باریک شدن قطر داخلی مجرای ادراری (پیشابراه) در محل تنگی و متسع بودن مجرای ادراری (پیشابراه) قبل از تنگی دیده می شود. برای تشخیص از سیستوسکوپی (روشی که در آن با دستگاهی که به آن سیستوسکوپ می گویند مجرای ادراری (پیشابراه) و مثانه با نگاه و دید مستقیم دیده می شود) نیز استفاده می شود.

🛑 مطالعه بیشتر: خون در ادرار نشانه چیست؟

تنگی مجرا

آیا تنگی مجرا باعث معافیت می شود؟

قوانین و شرایط معافیت پزشکی سربازی با گذشت زمان تغییر می کنند؛ لذا برای اطلاع از اینکه تنگی مجرای ادراری باعث معافیت پزشکی می شود یا نه، به سایت سازمان وظیفه عمومی مراجعه کنید. در گذشته به اینصورت بود که اگر تنگی مجرا قابل درمان باشد، بیمار مشمول معاف از رزم می شود و اگر قابل درمان نباشد، معافیت دائمی داده می شود.

تصویر  دکتر محمد جباری
دکتر محمد جباری

دکتر محمد جباری جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری و تناسلی همچنین فلوشیپ فوق تخصصی ارولوژی ترمیمی فارغ التحصیل از دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید بهشتی و عضو هیئت علمی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی و عضو انجمن علمی ارولوژی ایران می باشد.

آیا این مطلب مفید بود؟ لطفا به آن امتیاز دهید
3.5/5 - (51 امتیاز)

سیستم پرسش و پاسخ

ثبت سوال جدید

برای ثبت پرسش خود از دکتر می توانید از این قسمت استفاده کنید.پاسخ شما تا 2روز از طریق پیامک و ایمیل اطلاع رسانی خواهد شد.

پیگیری سوال قبل

   برای پیگیری پاسخ سوال خودتون و نمایش آن کد رهگیری خود را در این قسمت وارد کنید.
تصاویر پیوست امکان انتخاب تا ۵ تصویر وجود دارد. جهت انتخاب چندگانه کلید Ctrl را نگه دارید. (فرمت های مجاز شامل png, gif و jpg می باشد و حداکثر حجم هر تصویر ۸ مگابایت است.)
© همیارسیستم
  • تصویر کاربر علی چهارشنبه ۲۸ اسفند ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 426 مشاهده پرسش
    سلام چند سالی است که التهاب در نوک آلت دارم پوست نوک آلت وقتی لباس میپوشم اذیتم میکنه
    چند نوع آنتی بیوتیک و داروی ضد حساسیت و پماد مختلف امتحان کردم
    حدودا یک دوماهی خیلی خوب شده بودم
    ولی دوباره برگشته
    هنگام ادرار باید با فشار تخیله کنم و ادرار کامل تخلیه نمیشه و همیشه چند قطره داخل می ماند
    شب ادراری دارم و صبح ها نوک آلت ورم داره
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری چهارشنبه ۲۸ اسفند ۹۸( 4 سال پیش)

      سلام بدون معاینه نمی توانم نظری بدهم و تشخیص یا درمانی را مطرح کنم. توصیه می کنم برای معاینه و در صورت نیاز انجام بررسی لازم حضورا به پزشک ارولوژیست مراجعه کنید.

  • تصویر کاربر محمد یکشنبه ۱۱ اسفند ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 328 مشاهده پرسش
    سلام سپاس.ممنون میشم کمکم کنید .بنده 29ساله مجرد مشکل من اینکه بعدازادارکردن مایعی کمی سفید رنگ بعداز ادارکردن ازم خارج میشه با کمی سوزش این روند ادامه داره تا باعرض معذرت بنده جنب شم .بعدازاین جنب شدن این مشکل رو ندارم تا بعداز چن روزبازاین قضیه رو دارم .سوال دومم تکرار ادرار دارم روزی 8 بارشبی یک بارازخواب بیدارمیشم برا دست شوی رفتم به پزشک مراجعه کردم برام آزمایش نوشت عکس آزمایش رو هم براتون گذاشتم داروی که ایشون تجویزکرد برام آزیترومایسن 500وکپسول داکسی ساکلین 100.الان باید من باز به کجا مراجعه کنم
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری یکشنبه ۱۱ اسفند ۹۸( 4 سال پیش)

      سلام
      از نرشحات آزمایش بدهید برای کشت و اسمیر. تکرر ادرار (زیاد بودن دفعات دستشویی رفتن برای دفع ادرار/شاش)از نظر پزشکی تعریف دارد که به بیش از 8 بار ادرار کردن در شبانه روز گفته می شود. تکرر ادرار 2 علت عمده دارد که شامل کم حجم بودن مثانه و دیگری تحریک پذیری مثانه یا بعبارتی انقباضات نابجای مثانه می باشد. مواردی که می تواند باعث تکرر ادرار شود شامل استرس، چاقی و یبوست،عدم تخلیه کامل مثانه بدلیل بزرگی خوش خیم پروستات در مردان یا تنگی مجرای ادراری، دیابت، اختلالات عصبی مثانه بدنبال آسیب نخاعی و دیگر بیماری های عصبی، پرنوشی، افتادگی مثانه در زنان و .... بلند شدن در شب برای ادرار کردن تا یک بار میتونه طبیعی باشد ولی بیشتر از آن طبیعی نیست. برای پیگیری علت باید بررسی جامعی صورت پذیرد شامل: آزمایش ادرار، آزمایش خون، سونوگرافی کلیه و مثانه پر و خالی، voiding diary (تقویم ادراری یعنی اینکه چند بار در طی یک 24 ساعت می نوشید و ادرار می کند و هر بار به چه میزانی)و در نهایت Urodynamic Study (نوار مثانه) و سیستوسکوپی که البته دو مورد آخر کمی پر دردسر هست. الایحال به نظرم بهتره 4 مورد زیر را در مرحله اول انجام دهید: 1) آزمایش ادرار (کشت ادرار و کامل ادرار) 2) آزمایش خون (بررسی قند خون، سدیم و پتاسیم و کلسیم، اوره و کراتی نین خون) 3) سونوگرافی کلیه و مثانه پر و خالی و (پروستات در مردان) 4) voiding diary به اینصورت که جدولی شامل 3 ستون ساعت، حجم ادرار و حجم مایعات مصرفی تنظیم کنید و یک لیوان شفاف یکبار مصرف را با کمک ماژیک و سرنگ 20 میلی مدرج می کنید(بفاصله هر 20 میلی). و لیوانی که معمولا در آن مایعات می خورید را نیز بصورت حدودی اندازه گیری کنید. یعنی مثلا یک سوم لیوان، نصف لیوان، دو سوم لیوان و در نهایت لیوان پر که چه حجمی دارد. سپس یک شبانه روز کاملی که منزل هستید مثلا از 8 صبح امروز تا 8 صبح فردا جدول را پر نمائید. در این جدول سعی داریم دفعات ادرار کردن، حداقل و حداکثر حجمی که که ادرار می کنید، میزان مایعات مصرفی را ارزیابی کنیم. اما اقدامات درمانی که می توانید انجام دهید می تواند دارویی یا غیر دارویی و بعضا جراحی باشد. موارد غیر دارویی شامل موارد زیر هست: 1) کاهش وزن 2) درمان یبوست 2) Time Voiding یعنی اینکه در مقابلحس ادرار کردن خود مقاومت کرده و سعی کنید هر 3 ساعت ادرار کنید و اگر نمی توانید هر 2 ساعت ولی بتدریج این زمان را به هر سه ساعت برسانید. 3) مشاورات روانشناسی برای کنترل استرس (اگر فکر می کنید فرد استرسی هستید) 4) تقویت عضلات کف لگن (kegel Exercise) در گوگل سرچ کنید 5) Relaxation عضلات کف لگن از طریق ورزش هایی مثل یوگا، مدیتیشن، بیوفیدبک عضلات کف لگن و اما داروهایی که در این زمینه کمک می کند بیشتر داروهایی است که باعث Relaxation عضله مثانه می شوند و البته می توانند عوارضی مثل خشکی دهان و یبوست را بدنبال داشته باشند. از جمله ی این دارو ها می توان به موارد زیر اشاره کرد: 1) قرص اکسی بوتینین 5 میلی (با پیدایش داروهای جدیدتر امروزه کمتر استفاده می شود) 2) قرص تولترودین 1 یا 2 میلی که می توان از 1 میلی روزانه تا حداکثر 2 میلی هر 12 ساعت (بسته به شدت علائم و مزان پاسخگویی) تجویز کرد. 3) قرص Solifenacin با دوز 5 یا 10 میلی یکبار در روز (نام های تجاری ای دارو یوریناسین یا Vesicare یا Vsol ویسول هست) 4) تزریق بوتاکس بداخل عضله مثانه درمان های جراحی بسته به علت می تواند متفاوت باشد مثل جراحی پروستات یا تنگی مجرا، جراحی افتادگی مثانه در خانم ها، افزایش حجم مثانه با پیونده روده به مثانه و .....

  • تصویر کاربر الینام شنبه ۳ اسفند ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 354 مشاهده پرسش
    سلام خسته نباشین دیروز عمل مثانه انجام شده علت دفع نکردن ادار وسوزش یعنی احساس میکند مثانه پر است ولی دفع نمیشود باتشکر
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری شنبه ۳ اسفند ۹۸( 4 سال پیش)

      سلام

      بعد از عمل بدلیل التهاب و زخم اینحالت میتونه طبیعی باشه

  • تصویر کاربر علی شنبه ۳ اسفند ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 180 مشاهده پرسش
    با سلام خدمت آقای دکتر بنده26سالمه مجردم از وقتی که یادم میاد به بلوغ رسیدم وقتی التم سفت میشه رو به شکمم میاد وکمی هم التم انحنا داره وقتی خیلی به نعوذ میرسه اینطور میشه و کمی که شل بشه مشکلی ندارم اگه با دست بیارمش پایین موقع نعوذ یه خورده اذیت میشم خواستم ببینم مشکلی دارم یا نه ممنون از راهنمایی تون .
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری پنجشنبه ۱ اسفند ۹۸( 4 سال پیش)

      سلام

      مشکلی نیست البته کاریش هم نمیشه کرد انحنا رو میشه صاف کرد ولی لازم نیست

    2. تصویر کاربر علی شنبه ۳ اسفند ۹۸( 4 سال پیش)
      با تشکر🌺🌺
    3. تصویر کاربر دکتر محمد جباری شنبه ۳ اسفند ۹۸( 4 سال پیش)

      موفق باشید

    4. نمایش سایر 2 پاسخ
  • تصویر کاربر افسانه یکشنبه ۲۷ بهمن ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 355 مشاهده پرسش
    با سلام.دکتر جان خیییلی ممنونم که به سوالهای من پاسخ میدید ...الهی همیشه تو زندگیتون دلتون شاد باشه و خوش باشید...ببخشید در مورد پسر 10 ساله ام که امروز دابل جی رو درآورده فرموده بودین که باید پیگیری کنم با سونو...(سنگ در حالب داشت که تی یو ال انجام داده بودیم)چند روز باید بگذره که ببرمش سونو که ببینم آیا سنگی وجود داره یا نه؟؟؟؟
    1. تصویر کاربر دکتر محمد جباری یکشنبه ۲۷ بهمن ۹۸( 4 سال پیش)

      سلام

      2 هفته بعد از خارج کردن دابل جی سونوگرافی بدهید

درحال دریافت اطلاعات

از دکتر بپرسید

ویزیت Whatsapp

تماس با مطب

نوبت دهی اینترنتی

پرسش از دکتر